Orjinal başlık | (fa) هزار و یک شب |
---|---|
Biçim | Ayarla ( d ) |
Diller | Arapça , Farsça |
Yazar | AA.VV. |
tür | harika hikaye |
karakterler |
Şehrazat Shahryar Dynarzad ( d ) Sulayman HAROUN ar-RACHID |
ülke | Orta Doğu |
Binbir Gece ( Farsça : هزار و یک شب , Arapça : كتاب ألف ليلة وليلة , edebi çeviri: "Bin geceleri ve bir gece kitabı" ) bir olan anonim koleksiyon aithalk masalları arasında Farsça , Hint ve arap .
Birbiriyle ilişkili olarak yansıtılan birçok gömülü hikaye ve karakterden oluşur.
İki hesapları X inci yüzyılın ilk dolayı El-Mesudi , ikinci İbn el-Nedim'in , belirtmek Binbir Gece aslen adlı bir Pers kitaptan Arapça adaptasyon sonucuydu Hezar Afsana (Bin Masallar). Bu nedenle, kitapça bir aktarım olacaktır. Bu masalları üç temel fonlarından esasen gel, boyama bir Hint-İran kaynakları Helenistik arasında değişen III E ve VII E gücünün döneminden yüzyıllar Arap fonları halifelerin arasında Bağdat'ın IX th ve XI inci nihayet yüzyıllar ve popüler bir Mısırlı sermaye partner XII inci ve XIII inci yüzyıllar kadar, sürekli silme ve ekleme açısından, dönüştürmeye devam XVI inci yüzyıl , ama resmi mektuplar ufuk Arapların parçası olmamıştı. Ancak, Hézâr afsâna'nın potansiyel bir Pers kökeni iddiasına izin verdiğine dair hiçbir maddi kanıt bulunamamıştır. Ayrıca koleksiyonun sahneleri ağırlıklı olarak Bağdat veya Kahire mahkemelerinde , Araplar tarafından kurulan şehirler, Dicle , Fırat veya Nil kıyılarında geçiyor ve karakterler neredeyse tamamen Müslüman. Söz konusu fantastik alan Arap mitolojisinin alanıdır ve tarihsel bağlam sıklıkla Abbasi halifeliğidir . Koleksiyona nasıl girdikleri bilinmemekle birlikte, elbette birkaç masalın kökeni Farsçadır: Bu hikayeler arasında "Kral Jali'ad ve Vezir Shimas" döngüsü ve "On Vezir veya Azadbakht kralı ve onun hikayesi" vardır. (türetilen son" Bakhtiyārnāma Pers VII inci yy).
Bilinen en eski el yazması parçası IX inci Amerikan üniversite Nabia Abbott tarafından yayınlanan yüzyıl. Bir el yazması hâlâ mevcuttur XIV inci yüzyıl tutulan Tübingen , bir hikaye geceleri, bölünmüş el-Sul ve el-Shumûl . Tarafından kullanılan el yazması Galland gelen 'ın çeviri (1704-1717) tarihleri XV inci yüzyılın. Üç cilt halindedir ve kendisine Halep'ten gönderilmiştir . Şu anda Fransa Ulusal Kütüphanesinde saklanmaktadır - ms ar. 3611. çalışmaları için 3609 Emmanuel Cosquin çerçevesinde anlatı olduğunu gösterir Nights , bununla kralın hikayesini demek ki Şehrazat burada edebi bir cihazdır, koleksiyondan bir Hint kökenli, başka yerde başka bir sürü hikaye vardır . 1863 ve 1935'te revize edilen 1835'teki Būlāq (Kahire) veya Galland için bir temel teşkil eden Suriye şubesinin el yazmaları da dahil olmak üzere tüm güncel baskılar için birkaç referans el yazması vardır . Mevcut çeviriler bazen birkaç el yazmasının yeniden düzenlenmesinin sonucudur. Bu nedenle “saf” bir koleksiyon tanımlamak zordur ve bunun mantıklı olup olmadığı bile merak edilebilir. Bazı yayıncılar Nights'ın ünlü masallarını hariç tutar, ancak daha sonra orijinal çekirdeğe ve denizci Sinbad'ı saptıran Khawam'a veya dünyaca ünlü eklenti Aladdin ve Harika Lamba ve Ali Baba ve Kırk Haramiler'i ekleyen Miquel ve Bencheik'e (Ülke) eklemeler olarak kabul edilir. . Bu son hikayeye (Türk kökenli mi?) ilişkin olarak, muhtemelen onun muhbirlerinden biri tarafından sözlü olarak Galland'a anlatılmıştır. Galland onu yazıya döktü ve onu koleksiyondaki en ünlü masallardan biri yaptı.
Koleksiyonun hikayeleri bir dizi dolaşımı Batı Avrupa'da ortaya görünmektedir XII inci , örneğin, yüzyılın hikayesi Floris ve Blancheflor o çizgisinde Neema ve Noam koleksiyonunun bir parçası.
Hayvan masalları aksine Kalila ve Dimna veya makamat ait El-Hariri , masalları toplama Arap literatüründe marjinal olarak kabul edilir ve yok ilişkili belles-lettres ( adab ) ama popüler bir kaydına.
Farsça orijinal eser olan Hazār-afsāna'nın “ şehzadelerin aynası ” türüne girmesi ve yöneticilerin eğitimine yönelik örnek hikayeler içermesi mümkündür. Ancak, sabit kalan bir çerçeve anlatının ( diğerlerini çerçeveleyen Şehrazat'ın hikayesi ) yanında, masalların geri kalanı - tesadüfen Farsça başlık gibi - önemli ölçüde değişecekti ve orada yeni materyaller tanıtıldı. Pers koleksiyonun yokluğu - bilinen tek Pers el yazmaları tercümesidir XIX inci yüzyıl çevirisine göre yapılan Antoine Galland daha önler -.
Bu masallar daha sonra Oryantalizm modasından ve Galland'ın çalışmasından yararlanılarak Avrupa'da yayınlandı .
İlk Batı çeviri işidir Antoine Galland yayınlanan 1704 için 1717 , ama bunun bir parçası, onun Suriye değerlendirici, kendisine anlattığı öykülerden esinlenerek, kendisi tarafından yazılmış Hanna Dyab . Şehrazat karakterine beden ve ruh kazandırmak için , bu kralın antikacısı (o zamanlar College de France'da Arapça profesörüydü) Madam d'Aulnoy ve Burgonya Düşesi sarayının hanımı Marquise d'O'dan ilham aldı .
Galland'ın çevirisi Jacques Cazotte ve Denis Chavis tarafından Kabineler des fées'in (Cenevre, 1784-1793) XXXVII ila XLI ciltleri için Les Veillées du Sultan Schahriar başlığı altında tamamlandı .
Abdelfattah Kilito'ya göre , anonim hesapların bu derlemesi Arap edebiyatının klasik kriterlerinden hiçbirini karşılamıyor: asil bir üslup, kesin bir yazar ve sabit bir biçim; dahası, pek çok tikelciliği ve yerel lehçeleri , harflerin ufkundan çok uzaklarda ortaya koyar , bu da Galland'ın bu belleği aktarmamış olsaydı, ortadan kalkacağını düşündürür. Yukarıda bahsedildiği gibi, Antoine Galland, orijinal olarak orada görünmeyen Binbir Gece Masalları'na özellikle dahil edilmiştir . Sinbad Maceraları , Aladin ve Ali Baba Jacques finne Galland kuşkusuz tarihin sadece çevirmen olduğunu altını çizen o kadar ki, orijinal eserin parçası değildi çevrilmiş ve bir metne madde verdik etmek" henüz resmi vermedi gelmez var ” .
Galland çevirisinden memnun olmayan , Kahire'de Ermeni kökenli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen ve André Gide'nin arkadaşı olan Doktor Joseph-Charles Mardrus , Binbir Gece Masalları'nın 1899'dan 1904'e kadar on altı cilt halinde yeni bir çevirisini yayımladı . 1902'ye kadar La Revue blanche - cilt I ila XI - daha sonra doğrudan Charpentier ve Fasquelle ile. Mardrus, birbirini izleyen ciltleri arkadaşlarına ithaf ediyor: Paul Valéry, Anatole France, Félix Fénéon, vb. ve esprili bir şekilde “Sidi Robert de Montesquiou , ben Artagnan al Fezenzaki”ye.
Gelen Kayıp Zamanın In Search tarafından Marcel Proust , anlatıcı, örneğin, Galland o sadık ona danışmanlık yaparken Mardrus en çevirinin onu mahrum cesaret annesi çağrıştırıyor. Mardrus'un versiyonunun Galland'ınkinden daha eksiksiz olması ve Arapça metinlere daha sadık olması amaçlanmıştır. Örneğin, çok sayıda olan ve Galland'ın versiyonunda bulunmayan şiirleri tercüme ediyor. Ancak, onun versiyonu güvenilmez olmaya devam ediyor; ilk olarak, çeşitli metinlere (Boulaq'ın baskısı, Scott'ın çevirisi, Artin Pasha ve Spitta Bey koleksiyonu) ve hatta Hindustani hikayelerine dayandığı için; o zaman egzotizmi ve ihtişamı şiddetlendirdiği için. Arap dilinin sözde katmanlarını da içeren literal çeviri, Bin Gece ve Bir Gece Kitabı başlığında olduğu gibi bazen onu saçmalıklara, pleonamlara ve apaçık olana götürmektedir . Çevirisi, çiçekli bir üslup, onu sık sık klişeye iten Oryantalizm tutkusu ve orijinal versiyonda olmayan taşan bir erotizm ile karakterizedir.
1960'larda yayınlanan, daha sonra 1980'lerde tamamen revize edilen René R. Khawam'ın çevirisi bir düzine eski el yazmasına dayanmaktadır. Çevirmen, bazen ağıt, bazen önemsiz olan konuşmanın kaydını düzeltmeye çalışır ve hikayenin olay örgüsünü noktalayan şiirleri okumaya verir. Khawam'ın girişte açıkladığı gibi, Aladdin, Sinbad ve Ali-Baba'nın maceraları onun baskısında yer almıyor: Galland gerçekten de bunların eklenmesinden sorumlu asıl kişi olduğundan, bu eserleri tercüme edip ayrı ciltlerde yayınlamayı tercih ediyor. Üstelik Galland'ın elyazmasını kullanırsa, Galland'ın (XIV. Buna ek olarak, orijinal metinlerde bulunmayan ve Mardrus'un kendi çevirisini kurduğu Boulaq'ın 1835'te yayınlanan Arapça baskısına entegre edilen anonim eklemelerden gelen Binbir Gece Masalları'nın ahlaki söylemini bir kenara bırakır .
1991 yılında, için Pleiade Kütüphanesi , André Miquel ve Jamel Eddine Bencheikh , konuyla ilgili bilim adamları ve uzmanlar, yeni bir çeviri yayınladı. Yukarıda belirtilen versiyonlardan önemli ölçüde farklı olan çevirilerinin, metnin ilk kez 1835'te basıldığı Mısır şehrinin adı olan Boulaq baskısına dayanarak tam ve doğru olduğu iddia edilmektedir .
İlk İngilizce çeviriler Galland'ın metninden yapılmıştır. Edward William Lane , Arapça metne dayalı ilk İngilizce çeviriyi 1839 ve 1841 yılları arasında yayınlanan üç cilt halinde yayınladı.
Öte yandan, Richard Francis Burton , Boulaq versiyonundan (1835) başlayarak İngilizce'ye tam bir çeviri yayınladı . Bu çeviri yayınlanan 16 birimleri ihtiva 1885 için 1888 . Doğu cinsel gelenekleri üzerine çok sayıda dipnot ve ekler eklemek de dahil olmak üzere, kaynak metinlerdeki cinsel tasvirler ve müstehcen içerikle ilgili katı Viktorya dönemi yasaları nedeniyle, bu çeviriler yalnızca aboneler için özel baskılar olarak basıldı. Burton'ın orijinal 10 cildini, 1886 ve 1888 yılları arasında basılan Bin Geceye Ekstra Geceler ve Bir Gece başlıklı altı cilt (Bağdat baskısında yedi ve muhtemelen diğerleri) takip etti.
2008'de Penguin Classics tarafından üç cilt halinde yeni bir İngilizce çeviri yayınlandı. Metinler Malcolm C. Lyons ve Ursula Lyons tarafından, Robert Irwin tarafından bir giriş ve açıklamalarla çevrilmiştir . Bu, Burton'dan bu yana Macnaghten veya Calcutta II baskısının (Mısır uyarlaması) ilk tam çevirisidir.
Çeviri Douala yapıldığını 1930 Kamerunlu tarafından, Isaac Moumé ETIA çalışmalarından, Antoine Galland yayınlanan 1704 için 1717 .
Başlangıcı 1930'dan 1939'a kadar " Ikol'a bulu iwo na bulu bô" (Binbir Gece Masalları: Douala'dan uyarlama) başlığı altında yayımlamıştı . Yurttaşları ve Fransız sömürge yönetimi ile büyük başarı kazanan birkaç ciltte çalışın.
Binbir Gece Masalları gömülü hikayelerden ve karakterlerin birbirine göre aynalanmasından oluşur.
Sultan Şehriyar , karısının sadakatsizliğine misilleme olarak onu ölüme mahkum eder ve aldatılmadığından emin olmak için bir gün önce evlendiği kadını her sabah idam ettirmeye karar verir. Sadrazamın kızı Şehrazat , padişaha evlenme teklif eder. Ablasının yardımıyla her gece padişaha bir hikaye anlatır ve devamı ertesi güne ertelenir. Padişah genç kadını öldürmeye cesaret edemedi; Bir gün önce başlayan hikayenin geri kalanını bilmek için infazı günden güne erteler. Şehrazat yavaş yavaş kocasının güvenini kazanır ve sonunda bin bir gece sonra onu idam etmekten vazgeçer.
Gelen XXI inci yüzyıl Arabian Nights , ortak bir merkezin otuz hikayeleri (çerçeve hikaye veya Şehrazat hikayesi oluşur Tüccar ve Genie , balıkçı ve Genie , Bayanlar Bağdat , Les Trois presler , Les Trois Pommes , Le Kambur ve bunlara dahil olan hikayeler) ve hem bilimsel literatüre hem de daha “popüler” literatüre giren son derece çeşitli hikayeler. Biri orada buluşuyor, örneğin cinler , şeytanlar ve hortlaklar . Ancak Binbir Gece Masallarını karakterize etmek zorunda kalsaydık, onları Arap dünyasında dolaşımda olan diğer yüzlerce benzer masal koleksiyonuyla ilişkilendirmemiz gerekirdi ( Binbir Gece Masalları münferit bir kitap değildir).
İşte en ünlü Binbir Gece Masallarından bazılarının bir listesi . Bazıları bilinen en eski el yazmalarından değildir, ancak sonradan eklenmiştir. Denizci Sindbad'ın, Ali Baba'nın, Alaaddin'in ve harikulade kandilin yedi seferi de böyledir.
Antoine Galland'ın ilk çevirileri ortaya çıktığında , kitabın okuyucuları hemen Avrupa'daydı ve hızla çalışmanın nesnesi ve seyyar edebiyatta bir başarı haline geldi. Doğulu ateşli XIX. yüzyıl yazarları onu en sevdikleri kitap yaptılar. Jules Janin coşkulu, okumasının neredeyse "vatansever bir eylem" olduğunu söyledi. Daha sonra kitap, Hachette koleksiyonlarında ve istasyon kütüphanesinde ilk başarılı kitaplardan biri oldu .
Arap ülkelerinde yayınlanan bazı versiyonlarda, Şehrazat'a cinsiyetler arasındaki dengeyi yeniden sağlamak ve genç kadının kurnazlığı tarafından ustaca atlatılan Sultan'ın otoritesine yönelik saldırıyı azaltmak için bir erkek anlatıcı eklenir .
Kitabın bir versiyonu 1980'de Mısır'da yasaklandı . Bir devlet kurumu tarafından 2010'da yayınlanan bir ikincisi, bir grup Mısırlı İslamcı avukat (“Sınır Tanımayan Avukatlar”) tarafından müstehcenlik nedeniyle saldırıya uğradı. Onlara göre iş, "kötülüğü" ve "günahı" teşvik etmeye uygundur. Mısır ceza kanunundaki “kamu ahlakına aykırı suçları” iki yıl hapisle cezalandıran bir maddeye dayanarak, esere el konulmasını ve yayıncılarının yargılanmasını talep ettiler. 2007 yılında, Binbir Gece Masallarından esinlenerek Sonic ve Gizli Yüzükler oyunu piyasaya sürüldü .
Fransız Gustave Doré ( Strazburg , 1832 - Paris , 1883), Léon Carré ( Granville , 1878 - Cezayir , 1942), Roger Blachon ( Romans-sur-Isère , 1941 - Marsilya ) gibi birçok sanatçı Binbir Gece Masallarını resimledi . , 2008), Françoise Boudignon, André Dahan, Jacqueline Desmiers de Chenon (Mame sürümleri - 1930), Amato Soro, Albert Robida , Alcide Théophile Robaudi , Victor Masson ( Pont-à-Mousson , 1849 - Toulon , 1917) ve Marcelino Truong , İngiliz William Blake , Frank Brangwyn ( Brugge , 1867 - Ditchling , Sussex , 1956) (sürümleri Londra , Philadephia - 1896), İtalyanlar Vittorio Zecchin ( Murano 1878 - Murano, 1947) ve Emanuele Luzzati , Almanlar Morgan, F. Gross, Cezayirli Muhammed Racim (Cezayir, 1896 - idem , 1975) ve Türk Emre Orhun.
Léon Carré tarafından Abu Qir ve Abu Sir'in Tarihi
Birleşik Krallık'ta özellikle bir araya getirdiği çizerleri hatırlar Dalziel Brothers : Arthur Boyd Houghton, John Everett Millais John Tenniel'in onların için ve George John Pinwell Illustrated Arabian Nights Eğlenceler (1865); Aladdin'in Picture Book (1876) için Walter Crane ; Edmond Dulac , Binbir Gece Masalları (1907), ardından Prenses Badoura (1913) ve Denizci Sindbad ve Binbir Gece Masalları (1914) ile büyük başarı elde etti . Son olarak John D. Batten, Masallardan Binbir Gece Masalları (1893), Kay Nielsen , Eric Fraser , Maxfield Parrish ve William Heath Robinson'ın eserlerinden alıntı yapabiliriz .
İşte Pers ressam Sani ol-Molk'un (1849-1856) Binbir Gece Masalları'nın bazı çizimleri .
Sinema ve televizyona birçok uyarlama yapıldı. alıntı yapabiliriz:
Yayınlanan farklı metinler önemli farklılıklar gösterebilir. Bunlar, genellikle iki ana hatta ait olan 70 kadar orijinal el yazmasından gelmektedir: bir yanda Mısır şubesinden olduğu söylenen metinler ( Bûlâq / Kalküta basımları ), genellikle en eksiksiz olanlar, diğer yanda Mısır şubesinden gelen yazmalar. Suriye şubesi (Galland'ın metni dahil). Sunulan çeviriler bazen birkaç el yazmasının yeniden düzenlenmesinin sonucudur.
Daha sonra farklı dillerde birçok çeviri sunuldu.
Arapça ilk kritik basımlar:
Çağdaş yazılar:
"Eski günlerde Combray'de bana doğum günüm için kitaplar verdiğinde olduğu gibi, annem beni şaşırtmak için gizlice hem Galland'ın Binbir Gece Masalları'nı hem de Mardrus'un Binbir Gece Masallarını getirdi. Ama iki çeviriye baktıktan sonra, annem, entelektüel özgürlüğe duyduğu saygıdan, zihnime beceriksizce müdahale etme korkusundan ve beni etkilemekten korkarken, Galland'ınkine bağlı kalmamı isterdi. kadın olmanın, bir yandan gerekli olan edebi yeterliliğe sahip olmadığına inanıyordu, diğer yandan genç bir adamın okumalarını neyin şok ettiğine göre yargılamamak zorunda değildi. "
- Kayıp zaman arayışı içinde , Gallimard, Pléiade, t. 3, s. 230 .
.