Paratext bir kavramıdır edebi teori ağırlıklı tarafından tanımlanan Gérard Genette ilk, Palimpsestes. İkinci derecede Literatür içinde 1982 beş tip biri olarak transtextuality daha sonra 1987 yılında daha geniş teorize, Eşikler . Başlıklar, alt başlıklar, yazar isimleri, jenerik göstergeler, resimler, arka kapak, ithaflar, dipnotlar, yazarlardan gelen yazışmalar vb. İçeren paratext, neredeyse sınırsız, eşzamanlı olarak ve artzamanlı olarak değişkendir ve asıl işlevi metni çevrelemek, duyurmak, geliştirmek (veya doğrudan satmak), kısaca " metni [metni] sunmak , dünyadaki varlığını sağlamak için" kabulü " ve en azından bugün bir kitap biçiminde tüketimi ”. Bu nedenle Genette, paratext'i metin ile iç metin arasındaki bir eşik olarak tanımlar, "[z] biri kararsız" iç ve dış arasında kesin sınırlar olmaksızın, ne içeriye (metne) ne de dışa doğru (dünyanın söylemi) metinde) ”.
Sonuç olarak, paratextual kuramı , metnin yorumlanmasının daha sonra dayandırılacağı bir beklenti ufkunun oluşumunda paratext'in ön plana katılması anlamında, alma ve okuma kuramlarıyla yakın bir bağlantı kurar . Bu aynı zamanda edebiyat sosyolojisi ile de ilgilidir , özellikle Pierre Bourdieu tarafından tanımlanan habitus kavramı ile ilgili olarak, paratext, Genette'e göre ticari kaygıların bir yer kapladığı bir işlem bölgesi olduğu sürece . " bir pragmatik ve bir stratejinin, halka karşı bir eylemin ayrıcalıklı yeri ". Eşiklerin , on yıllık Fransız yapısalcılığından sonra , metin ile bağlam arasındaki ilişkiye olan ilginin edebiyat çalışmaları alanına yeniden girişine nasıl katkıda bulunduğunu gösterir . Genette, John Pier'in işaret ettiği gibi, "metinsel içkinlik ve metnin kapanışının" yapısalcı sözleşmesinin sorgulanmasına bu şekilde katılır.
Konsepti 1987'de yaratan Gérard Genette , bir yandan ayırt ediyor:
Öte yandan:
Üç tür paratext vardır, yani üç ana kategori:
Farklı türdeki transstextualiteler “[…] madde ya da maddesellikle değil,“ metinsellikleriyle ”, dolayısıyla maddileştirilmiş metinler arasında kurulan ilişkilerle karakterize edilir”. Paratext kavramı bu nedenle potansiyel olarak dijital metne uygulanabilir. Çeşitli disiplin kökenlerinden çok sayıda araştırmacı, özellikle dijital yazma alanında Kanada Araştırma Kürsüsü'nde , “dijital paratext” kavramıyla ilgileniyor. Daniel Apollon ve Nadine Desrochers göre, üzerinde paratext düşünmek gerekir Web edebi çalışmalara kavramını sınırlı Genette aksine disiplinlerarası bir bakış açısıyla.
Web'de paratextual teorinin aktarılması biz Genetian terminolojiyi yeniden düşünmek zorunda olduğunu ima, başlangıçta önerilen kategoriler Eşikler - Böyle önemliliğin tanımlayan olanlar gibi ve metnin sınırları, hem de fikri olanlar ayırt edici paratext ve bağlam "D 'yetkilendirme" - dijital yazı biçimlerine uygun olmamak. Gavin Stewart “intra-site” arasında ayrım önerir Web üzerinde peritext kavramına getirdiği sorun ile karşı karşıya kalan ( Yerinde ) ve “ekstra-site” ( off-site ) paratexts .
As Marcello Vitali-Rosati'deki işaret kağıt üzerinde yayın söz konusu olduğunda, paratext tespit etmek nispeten kolaydır: "paratext ve metin çevresi sarılmış, sadece kitap desteği bulunur." Web'deki paratext söz konusu olduğunda daha karmaşık hale gelir. Mevcut metinlerin miktarı muazzamdır ve "paratext bir arayüz haline gelir ve arayüz bir eylem yeri, bir dünya veya daha da iyisi içinde hareket ettiğimiz dünyadır. Paratext bu nedenle çevre, bizim çevremiz olur ”. Vitali-Rosati'nin ortaya çıkardığı sorun, dijital paratext'i tanımlayan belirsizliğin, aynı zamanda , dijital metnin diegetic alanı ile extradiegetic alanı arasındaki belirsizliğe aktarılmasıdır . Kitap-nesnenin paratext'i okuyucuya bunun kurgusal bir metin olduğunu gösteren bir "okuma paktının" oluşturulmasına katkıda bulunurken, Web'deki paratextual karıştırma, hayali ve gerçeklik arasındaki bu ayrımı karmaşıklaştırmaktadır . Sınırların bu bulanıklaşması , Web'de " bu nedenle artık veya neredeyse hiç ekleme olmadığı" anlamına gelir .