Sardunya Sardegna | |
Hanedanlık armaları |
bayrak |
Yönetim | |
---|---|
Ülke | İtalya |
baş şehir | Cagliari |
iller | 5 |
Belediyeler | 377 |
Başkan |
Christian Solinas ( PSd'Az ) 2019- |
fındık 1 | ITG (ada İtalya) |
ISO 3166-2 | IT-88 |
demografi | |
Nüfus | 1.654.796 yerleşim yeri (03/13/2020) |
Yoğunluk | 69 yerleşim yeri/km 2 |
Coğrafya | |
Alan | 2.409.000 ha = 24.090 km 2 |
Konum | |
Bağlantılar | |
İnternet sitesi | bölge.sardegna.it |
Sardunya ( İtalya : Sardegna , / sardeɲɲa / ; Sardunya : Sardigna , / saɾdiɲɲa / ) bir olduğu ada içinde Akdeniz ve İtalyan bölge , yalanları batı İtalyan güneyinde anakaraya, Korsika . Başkenti Cagliari şehridir .
Sardinya yüzeyinde gereğidir, ikinci ada Akdeniz'in ve özel statülü özerk bölge arasında İtalya'da resmi adı "Sardunya özerk bölge" olduğu (İtalyanca Regione Autonoma della Sardegna , içinde Sardunya Regione Autonoma de Sardigna ). 1948 anayasasında yer alan özel statüsü, yerel kurumların idari özerkliğini ve etnik -dilsel ve kültürel özelliklerinin korunmasını garanti eder .
Ayrılan Sardinya, Korsika tarafından Bonifacio ağızlarında , Batı Akdeniz'in ortasında yer alır: bu merkezi konumu beri baksa İlkçağ ticari ve kültürel ilişkilerin yanı sıra ekonomik, askeri ve bölgesel çıkarlar.
In Modern zamanlarda , birçok yazar uzatılması rağmen hala koruyan Sardunya, güzelliği extolled kıyı turizmine , korumalı bir manzara ve önemli bir miras, aralarında izleri Nuragic kültürü .
Sardunya, Akdeniz'de , Korsika'nın 12 kilometre güneyinde ve İtalya yarımadasında , punta Torre Ciana'nın 190 km güneybatısında yer almaktadır . 24.000 üzerinde bir alana sahip Km 2 , ikinci en büyüğüdür Akdeniz'de ada sonra, Sicilya .
Ada esas olarak dağlardan ve tepelerden oluşur . Ana dağ silsilesi, adanın orta-doğu kesiminde yer alan Gennargentu , 1.834 m'ye kadar yükselir . Güneyde Linas Dağı (1236 m ) ve Sulcis dağları alçak rakımlarla denize doğru yumuşar.
Düz alanlar adanın %18'ini kaplar. En büyüğü, güneybatıya doğru Iglesiente dağlarının merkezinden kabartmaları ayıran akarsu kökenli geniş bir ova olan Campidano'dur . O Nurra kasabaları arasında oluşan çevre içinde, adanın kuzeybatı kesiminde yer alır Algero , Stintino , Sassari ve Porto Torres .
Nehirler çoğunlukla şiddetlidir: en önemlileri Tirso (152 km ), Flumendosa (127 km ), Coghinas (116 km ), Cedrino (80 km ), Temo (55 km ) ve Flumini Mannu'dur. (42 km ). Bunların çoğunda , İtalya'nın en büyük yapay gölü olan Omodeo Gölü havzası da dahil olmak üzere, büyük rezervuarlar oluşturan ve esas olarak mahsulleri sulamak için kullanılan barajlar kurulmuştur . Ardından Flumendosa, Coghinas, Posada havzalarını takip edin . Göl Baratz , Sardunya sadece doğal göl, Alghero'nun kuzeyindedir.
Sardunya jeoloji onun çünkü dikkat çekicidir kayalar en eski arasındadır Avrupa'da . Gerçekten de, güney Sardunya'nın kayalık tabanı Prekambriyen döneminden , özellikle eon Proterozoic'in ( Paleoproterozoic dönemi ) başlangıcına kadar uzanır . Bu döneme ait tortul kayaçlar adanın kuzeydoğusunda bulunabilir . Bu tortular karbonlu kayaçların oluşmasına izin verdi .
Volkanik kayalar gibi eon Fanerozoyik'ten daha yeni kayaçlar adanın batı ve güney bölgelerinde yaygındır .
Uzun erozyon dönemleri Sardunya dağlarının mütevazı yüksekliklerini açıklar .
Adada geçmişte çok sayıda farklı metal için ve antik dönemden kalma çok sayıda madenin işletilmesi , adanın jeolojik zenginliğinin kanıtıdır.
Korsika ve Sardunya, 20 milyon yıldan daha eski bir zamanda, komşu Provence'tan "senozoik" olarak adlandırılan bir hareketle ayrılan bir mikro kıta oluşturdu. Jeologlar bu nedenle , bu mikro kıtanın Senozoyik dönemde Avrupa kıtasının güney sınırından daha genel olarak ayrıldığı gerçeğini uyandırmak için “Korsika ve Sardunya'nın Senozoik sürüklenmesinden” bahseder . En muhtemel olanı Provence'tan bir ayrılmadır, ancak jeologlar bunun daha da eski bir dönemde İber Yarımadası'na bağlı olduğunu ve Provence'a yalnızca ikinci kez yaklaştığını varsaydılar . " Orta Permiyen " olarak adlandırılan dönemde , iki bölgede meydana gelen volkanik patlamalar, Provence ile güneyindeki adalar arasında jeolojik bir süreklilik olduğunu kanıtlayabilir. Provence'daki Estérel ve Korsika'daki Cinto sıradağlarını oluşturan çok farklı boyutlardaki lavlar, en az tartışılan izlerdir. Oligo-Miyosen döneminde, Sardunya'nın orta kesiminde önemli bir şekilde kalk-alkali bir volkanizma gelişti, ancak Provence'ta daha gizli ve lokalize oldu ve ayrıca mikro dalganın sürüklendiği plakaların göreceli hareketlerini de doğruladı. -Kıtanın Korsika ve Sardunya'yı yeniden gruplandırması doğrudan bir sonuçtur.
Daha az açık bir şekilde, Provence bölgesinin her tarafında "kristal" olarak adlandırılan Mesozoyik dönemin jeolojik örtüsü , yalnızca Sardunya'da ve özellikle Hersiniyen Korsika'da, temel üzerinde dağınık parçalar halinde bilinmektedir.
İspanya yakınlarındaki Korso-Sardinian bloğunun veya mikro kıtanın varlığı daha az kanıta dayanmaktadır. En sık görülen hipoteze göre, Fransa ile kısmi çarpışması, ona yaklaşarak Pirene-Provençal zincirini oluşturacaktı. Sardunya'nın jeolojik izleri olurdu. Bu nedenle araştırmacılar, özellikle 1975'ten beri, "Kimetrik kıvrımların ve şüphesiz fayların oluşumuyla birlikte önemli bir Ordovisiyen Sardinya ortası tektonik evresinin" Pireneler üzerindeki etkisini inceliyorlar .
Akdeniz'in tamamında, kışın karla birlikte adanın merkezinde iklim daha şiddetli hale gelir. Yazlar sıcak ve kuraktır, bu da sık sık yangınlara neden olur. Ortalama sıcaklıklar 11 ile 17 °C arasındadır . Ortalama yağış yılda 700 ila 800 mm su arasındadır ve yılda sadece 60 güne yayılmıştır. Sardunya rüzgarlı bir bölgedir, hakim rüzgarlar Mistral ve Ponant'tır .
Cagliari, 4 m | Ocak | Şubat | sal | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | ağustos | Eylül | Ekim | kasım | Aralık | Anne |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
T ortalama maksimum (° C) | 14 | 15 | 16 | 18 | 22 | 27 | 30 | 30 | 27 | 23 | 18 | 15 | 21.2 |
T minimum ortalama (° C) | 6 | 6 | 7 | 9 | 12 | 16 | 19 | 19 | 17 | 14 | 10 | 7 | 11.8 |
Yağış (mm) | 46 | 57 | 44 | 37 | 24 | 9 | 3 | 9 | 31 | 56 | 56 | 55 | 427 |
Fonni, 1000 m | Ocak | Şubat | sal | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | ağustos | Eylül | Ekim | kasım | Aralık | Anne |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
T ortalama maksimum (° C) | 6 | 7 | 9 | 11 | 16 | 21 | 26 | 25 | 22 | 16 | 11 | 8 | 15 |
T minimum ortalama (° C) | 1 | 1 | 2 | 5 | 8 | 13 | 17 | 16 | 14 | 10 | 5 | 3 | 8 |
Yağış (mm) | 97 | 118 | 110 | 88 | 73 | 33 | 11 | 18 | 40 | 93 | 107 | 131 | 919 |
Adanın Homo cinsi tarafından kullanıldığına dair ilk kesin izlerin kuşkusuz aşağı Paleolitik ( M.Ö. 500.000 yıl ) dönemine kadar uzanmaktadır . İlk insan yerleşiminin tarihleri kaynaklara göre değişmektedir. Sapiens türünün içinde, çok daha sonra istikrarlı bir şekilde oraya yerleşti Aşağı Neolitik ( MÖ 6000 ).
kronoloji av. J.-C.
Bir fizyonomiye ve iyi tanımlanmış ve yerli karakterlere sahip ilk Sardunya uygarlığı, sözde "Bonuighinu" uygarlığıdır. O yerleşti IV inci milenyum MÖ. AD tarım yapıyor, köyler halinde gruplandırılmış ve Korsika , İtalya ve Güney Fransa ile yakın temas halinde . Seramikler ve obsidyenler arkeolojik izlerdir.
Gönderen XXIII inci yüzyıl M.Ö.. AD , üç hakkında yüzyıllardır campaniform kültür yayılması İber Yarımadası'nın için Vistula ( Krakow . Britanya Adaları (Beher) için) ve en fazla Orada bazı izleri campaniform kültüründen gelen Sardunya kıyılarında, üzerinde Sicilya ve Fas ama sadece birkaç yerde.
Sonra daha ünlü nüfus görünür Nuraghes arasında Nuragic kültüründe Erken gelişir, Tunç Çağı ( MÖ 1500 ) ve giderek sonunda düşer Demir Çağı ( M.Ö. 500).. AD ) sadece tamamen kaybolmaya Roma işgali.
Bonnanaro kültür izleri çok nihai evrimi kaynaklanan -1800 ve -1600 arasında Nuragic Çağı'nın başlayan campaniform kültüründen yanı sıra etkilere İtalyan yarımadası ( Polada kültürü ).
Nuragic kültürü böylece nedeniyle en tipik mimarisi seçildi: Nuraghe , bir kule- şekilli yapıya bunun en şaşaalı döneminde daha fazla bükülebilir şekil ve karmaşık alır (kesilmiş koni) kare ve çalıştığı taş bloklarını kullanarak yükseltti, uygarlık ( Demir Çağı'nın ortasında ).
: Orada öncesi Nuragic ve Ara yaşta diğer tipik yapılar vardır Domus De Janas (çeviri: periler evleri) içinde kazılmış granit ve ölü gömmek için kullanılan, devlerin mezarlar iç kısmında, çok sık ada ve kiklop boyutları. Megalithism ile ( menhirler özellikle) bir prénuragique özelliğidir.
Nuragic döneminin sonunda ve (arasındaki medeniyetten Çağdaş 900 M.Ö. ve 535 M.Ö. Demir Çağı sırasında,) küçük bronz sıklıkla temsil savaşçılar. Örneğin kol ve hayvanlar değil, aynı zamanda dua. Aynı dönemden, Prama Dağı Devleri gibi küçük ama aynı zamanda büyük taş heykeller de vardır .
Adanın Zengin maden kaynakları ilgi ve halklarının ticari ilgi Akdeniz gibi Doğu, Miken ve Kıbrıslılar , ama öyleydi Fenikeliler kim dan IX inci ve VIII inci yüzyıldan MÖ. AD , kıyı boyunca yer alan, kolay erişilebilir, ticaret ve ticarete elverişli ilk istikrarlı kolonileri oluşturur. Kartaca İmparatorluğu'na ait olan Sardunya (işgalleri MÖ 535'ten 239'a kadar uzanır ), maden kaynaklarının üretimine ek olarak buğday ve odun üretimine de (ada neredeyse ormanlarla kaplıydı) yardımcı olur. Bu sömürü de Roma işgali (devam 239 MÖ. 476 AD ). Sardinya bağlıydı Roma aşağıdaki Birinci Pön Savaşı içinde ve 227 M.Ö.. AD , bir Roma eyaleti arasında Korsika-Sardinya .
Roma, iç bölgelerde ve özellikle de Latince öncesi bir dil konuşan sakinlerin kıyılardan daha gururlu ve cesur olarak kabul edildiği Barbaria'da (bugünkü Barbagia ) egemenliğini savunmak için güçlü bir yönetim tarafından dayatılır. ve iyi organize edilmiş ve verimliliği esas olarak, bazı orijinal parçalarının burada ve orada hayatta kaldığı ve büyük ölçüde modern yol ağının düzeni tarafından ele geçirilen çok dallı bir yol ağı tarafından sağlanmaktadır.
Roma İmparatorluğu'nun zayıflaması adaya yayılarak tarım arazilerinin ve kıyıların giderek terk edilmesine ve demografide kayda değer bir dinamizm kaybına neden oldu.
Kendi haline bırakılırsa, savunmasız, Sardinya işgal ve uğrar olduğunu baskınlar (dolaylarında yaklaşık 80 yıl boyunca 460 - 530 . AD ) tarafından Vandallar arasında Afrika'da altında mağlup Justinianus , hakimiyeti altında adayı terk Bizans .
, İçinde ne zaman IX inci yüzyılın , Araplar Akdeniz fethi tamamlamak Kuzey Afrika bölgesinin, İspanya ve Sicilya , Sardunya sahili onların aralıksız saldırıları ve onların baskınlar tabidir.
In 1014 , bir ittifak Cenova ve Pisa yenilgisini neden Museto , bir Arap diktatör ele geçirdiğini Cagliari .
Uzak Bizans adına takip eden ilgisizlik ve iktidar boşluğu , adayı kaderini kendisi yönetmeye itiyor: böylece idari ve askeri olarak dört yargıda örgütleniyor : Arborea , Calaris ( Cagliari ), Gallura ve Logudoro. (Torres), birbirinden bağımsız ve egemen krallıklar.
Sardinya Pisan hakimiyeti altına girdi XI th için XIV inci yüzyılda yavaş yavaş dönerek, himayesi . Evrim esas olarak 12. yüzyılın ikinci yarısı ile 14. yüzyılın ilk on yılları arasında yoğunlaşmıştır. Böylece, gelen 1258 yedi yıl sonra ise, Cagliari Judicate, Pisans tarafından alınan kayboldu 1265 , Mariano de Serra "yabancıların güç haline tamamen düşmüştü bir ada bir hükümet ofisi ile yatırım sadece Sardunya” oldu. Pisa egemenliği altındaki geçiş, her şeyden önce , o dönemde Sardunya'nın siyasi yapısının ana rollerini kontrol eden, bu konsolosların rolünü kontrol eden , Pisa'dan nakledilen aristokrat tipte bir oligarşinin kişisel ve evliliksel iması yoluyla gerçekleştirilir .
Konsolosluk sistemi, her şeyden önce iki ana ailenin bir veya diğer üyesine, Donoratico ve Visconti'ye kalıcı olarak emanet edilen ve daha sonra yabancılara emanet edilen podesta ofisi tarafından denetlenir. Bununla birlikte, papaların politikası çoğu zaman, Cenevizlileri Pisalılara karşı her zaman karşı çıkmayı, her zaman daha güçlü partiye karşı daha zayıf partiyi desteklemeyi seçerek müdahale etti ”. İki şehrin aileleri daha sonra çeşitli Yargıçların bölgelerine veya yargıçlık yerlerine itiraz eder.
Yargıçlar olarak adlandırılan ve Sardunya nüfusuna daha yakın olan yerel yönetimler, yine de, "onurlar ve ayrıcalıklar" eşliğinde yardım ve ticari anlaşmalar sağlamalarına izin veren askeri ittifak anlaşmaları aracılığıyla, küçük bir soylu elitinin egemenliğiyle ilişkilidir. Ana Sardunya bölgelerinde bulunan yargı başkentlerinde bir yargıç sarayı, gerçek bir güç merkezi, tarihçiler tarafından kralların yargıçlarının sistemi olarak tanımlanan bir sistem vardır . Pisan varlığının en erken ve en güçlü şekilde kendini gösterdiği iki mahkeme Cagliari ve Arbor'dur .
İktidardaki Sardunya ailelerinde, özellikle Yargı tahtlarının varisleriyle yapılan çok sayıda pisan evliliği , Orta Çağ'ın bu bölümünde Pisa ve Sardunya arasındaki yakın ve uzun süreli bağlantılara tanıklık ediyor .
İnişli çıkışlı, Yargı sonuna kadar hayatta XIII inci yüzyıl onlar müttefik veya deniz cumhuriyetleri ile kontrollü bölgeler olunca, aileleri Lordluğunuzca içine ait İtalya topraklarının çevirdi Pisa ve Cenova .
In 1323 , Arborea ile ittifak Aragon Jacques II sonuçta yaratacak Pisa ve Cenova karşı askeri kampanya için Sardunya krallığı . Diğer Judicates yok etmeye yardımcı sonra o Arborea direnmiş ve kadar bağımsız kalan 1420 o 100.000 topraklarının geri kalanını satarken ana kadar altın florinlik onun müttefiki eski üzere Aragon Kralı zaten kesin tüm adayı fetheder, çünkü feodal bölge kabul 1297 Papa tarafından Boniface VIII zamanda komşu Corsica (Aragonca feragat 1487 ).
Böylece oluşturulan " Regnum Sardiniæ et Corsicæ "4 Nisan 12971700 yılı başlarına kadar Aragon'un ardından İspanya'nın krallıklarının egemenliğinde kalacaktır .
Kronoloji Nisan J.-C.
Kısa bir sonra Avusturya parantez ( 1708 - 1718 ), tarafından teyit Utrecht Antlaşması , Regnum Sardiniæ “sırasında, devredildi Londra Antlaşması (1718) için,” Savoy Devletler kimin Duke unvanını aldı Sardunya Kralı Sicilya karşılığında . Savoy Evi 1760 yılında Krallığı yalnızca resmi dil olarak ilk kez Sardinians için İtalyanca tanıtıldı.
Sardunya krallığı böylece (genellikle adı altında belirlenen oluşmaktadır Piedmont-Sardunya başkenti içinde olduğundan Fransız tarihçiler tarafından Torino ve bir Genel Valiliği yüklenir Cagliari ), ve içindeki ada kadar kendi özerk statüsünü muhafaza 1847 o birleşti zaman, Piedmont ile birlikte ve tek bir merkezi hükümet kurarak tarihi özerkliğinden vazgeçti.
In 1793 yerleştirmek aldı Sardunya adasının işgali ile devrimci Fransa'ya içinde kuzeye, adalar arasında La Maddalena sahilde güneyinde, Poetto , ayrıca mahsur ve içinde San Pietro adasında özerk bir cumhuriyet direndi, birkaç aylığına. NS28 Nisan 1794Cagliari'de gerçek bir anti-feodal isyan patlak verdi ve iki yıl sonra, sadıklar tarafından yenilgiye uğratıldıktan sonra Fransa'yı adayı ilhak etmeye ikna etmek için Paris'e kaçan genel vali Giovanni Maria Angioy'un elçisi tarafından yeni bir ayaklanma başladı .
1799'da Kral Charles-Emmanuel IV , Fransız ordusu tarafından Piedmont'tan atıldı ve mahkemesini Cagliari'ye devretti (kardeşi ve halefi Victor-Emmanuel I , 1814'e kadar Torino'ya dönmedi). 18. yüzyılın sonunda Sassari ve Cagliari üniversiteleri restore edildi.
1820'de Savoyard'lar adaya , Nurajik dönemden beri Sardunya'nın kültürel ve ekonomik temel taşı olan toprağın geleneksel kolektif mülkiyetini özel mülkiyete dönüştüren bir yasama eylemi olan " Çevreleme Yasası"nı ( editto delle chiudende ) dayattı. .
Reform, komünal hakların kaldırılmasına ve toprak satışına tanık olan yoksul Sardunyalı çiftçileri ve çobanları hariç tutarken kıtanın toprak sahiplerini destekledi. 1868'deki Su Connottu isyanı (Sardunya'da "zaten bilinen") gibi, tümü kralın ordusu tarafından bastırılan çok sayıda yerel isyan , zamanda geriye gitme ve bir zamanlar ortak olan toprakları kullanma hakkını yeniden doğrulama girişimiyle sonuçlandı.
Kont Alberto La Marmora , 1819'dan 1825'e kadar Sardunya adasını dolaşıyor ve 1826'da, Fransız yazar Humbert Ferrand'ın 1840'ta 14 yıl sonra bir Fransız hesabı yayınladığı istatistiksel, coğrafi ve fiziksel ilk ayrıntılı açıklamalardan birini yapıyor. dört cilt halinde.
Sardunya ormanlarının çoğu, Piedmontlulara anakarada demiryolu traversleri yapmak için kullanılan ahşap gibi hammaddeleri sağlamak için bu süre zarfında temizlendi. Sardunya'yı ziyaret eden tüm gezginler tarafından selamlanan birincil doğal ormanların genişlemesi, aslında yüzyılın başında 100.000 hektarın biraz üzerine düşecekti .
1847'de Kral Charles Albert yönetiminde, Sardunya ile İtalyan anakarası arasındaki tüm idari farklılıklar, sözde mükemmel birleşme ile ortadan kaldırıldı : bu manevra, Krallığın tüm sakinlerine eşit haklar vermenin tek olası yolu olarak sunuldu. üniter bir devlet ve gelecekte birleşik İtalya'nın temel mevzuatı olacaktı.
İtalyan yarımadasının siyasi birleşmesi için savaşların sona ermesiyle birlikte, Piedmont-Sardunya krallığı haline İtalya'nın krallık içinde 1861 .
Sardunya, kültürel tanıkları, tarihi ve sanatsal ilgi çekici materyalleri aracılığıyla, yeniden keşfetmeyi asla bırakmadığımız ve tüm zenginliği göz önünde bulundurularak yeniden değerlendirilmesi tavsiye edilen çok karakteristik bir orijinal bagajı koruyan karmaşık bir bölgedir.
Sardunya sembolünün kökeni tam olarak tanımlanmamıştır, ancak tarihsel izinin 1281'de kanıtlandığını görüyoruz . Komşu Korsika ile benzerliğine dikkat etmeliyiz . Birkaç tarihsel gerçek bunu açıklayabilir. Gerçekten de, ilk tarihi olay gerçekleşir 1014 yılında Museto karşı zaferden tarafından, Cagliari (bkz geçmişini ) ve böylece başkanları Moors olur atfen sayısında dört mağlup temsil eder ve olan Sardunya bölgelerde .
Ama tarihsel sembolün en açıklayıcı gerçeği itibaren bir partner olacaktır 1096 Kral, Peter I st arasında Aragon de Moors mağlup Alcoraz Savaşı . Savaş alanında öldürülen dört Arap kralı üzerindeki bu zaferi, Saint George'un (sancak beyaz zemin üzerinde kırmızı bir haç olan) tanrısal rekabetiyle açıkladı . Ayrıca, eski temsiller bazen dört taçlı kafa gösterir.
Bu 5 Temmuz 1952amblemin kararnameyle Sardunya'nın resmi sembolü haline gelmesi . bölgesel hukuk15 Nisan 1999 diplomatik nedenlerle Faslıların alnındaki göz bağını kaldırdı (başlangıçta gözlerini bağladı).
Daha önce sekiz eyalete bölünmüş olan Sardunya, şimdi beş eyalete bölünmüştür : Sassari , Oristano , Nuoro , Güney Sardinya , Cagliari .
Özerk bölge bir anayasa hukuku tarafından onaylanmış, özel statü ile yönetilmektedir26 Şubat 1948belirli durumlarda (yerel yönetimlerin örgütlenmesi, inşaat, tarım ve ormanlar ) münhasıran yasama yetkisi vermiştir . Diğer alanlarda ( sağlık , kamu yardımı) bölge, eyalet hukukunun belirlediği ilkeler çerçevesinde yasama yapabilir. Bu yetkiler, İtalyan Anayasası'nın (araştırma ve eğitim alanında) Başlık V'deki reformuyla genişletildi .
Tüzük, Sardunya'yı temsil eden üç makamı düzenler:
Anayasa reformundan bu yana 31 Ocak 2001, başkan bölge konseyi ile aynı zamanda doğrudan seçilir.
In 2004 , Bölgesel Konseyi seçimleri anayasa reformu sonrası ilk, yürürlükteki özel statü temelinde gerçekleştirildi (otonom bölge başkanı da dahil olmak üzere) ve dikkate yeni 2001 yılında oluşturulan illeri alarak. Sardinya'daki bu ilk bölgesel seçimler, L'Olivier olarak bilinen koalisyonun puanında %45,86 ile bir düşüş gösterdiğini, ancak yine de Maison des Libertés adlı diğer koalisyondan daha yüksek olduğunu gördü . Aşağıdakiler, Sardunya'daki 2009 Bölgesel Seçimleri , sağa açık bir itme ile işaretlenir, Sardunya solu, Sardunya'daki 2014 Bölgesel Seçimleri sırasında gecikmesinin sadece bir kısmını oluştururken, üçüncü bir güç, yeni, Hareket beş yıldız Sardunya'da 2019 Bölge Seçimleri sırasında bölgesel siyasi hayata girdi .
Sardunya nüfus kadar güçlü bir büyüme yaşadı XX inci Korsika yakın çünkü göç Korsikalılar kaçan yoksulluk insansızlaştırılmış düştüğünü gören yüzyıl. Sonra başında yaklaşık 1.6 milyon nüfusu stabilize XXI inci nedeniyle düşen doğum oranı yüzyıl. Yaş piramidi, göçle dengelenebilecek veya dengelenemeyecek olan nüfus azalmasını önermektedir.
İçinde ekim 2004, Montreal Üniversitesi'nden birkaç araştırmacı Sardunya nüfusunun bir özelliğini incelemek için Sardunya'ya gitti. Gerçekten de adanın doktorları çok sayıda yüz yaşını aşan (110 yaş ve üzeri) erkek gözlemlediler , ki bu nadirdir, çünkü genellikle bu ileri yaşlara ulaşanlar kadınlardır . " Dağ havası ya da diyet " gibi çeşitli açıklamalar yapılabileceği gibi , " genetik faktörler " de öne sürülmektedir . Bu faktörlerin Robert Bourbeau'nun düşündüğü gibi etkileşime girmesi muhtemeldir . Bu nedenle, Demografi Araştırma Merkezi ve INED , Avrupa'daki yaşlıların gelecekteki yaşam koşullarına ilişkin Avrupa projesi çerçevesinde Sardunya ile de ilgilenmektedir.
Şehir | sakinleri | |
---|---|---|
1 | Cagliari | 153.231 |
2 | Sassari | 126.218 |
3 | Quartu Sant'Elena | 70 352 |
4 | Olbia | 61.323 |
5 | Algero | 43 743 |
6 | nuoro | 35 763 |
7 | oristano | 31.469 |
8 | Selargius | 29,202 |
9 | karbonya | 27.611 |
10 | assemini | 26.848 |
Sayım günü | Nüfus | varyasyon | % |
---|---|---|---|
31/12/1861 | 609.000 | 0 | 0 |
31/12/1871 | 636.000 | 24.000 | +4.4 |
31/12/1881 | 680.000 | 44.000 | +6.7 |
02/10/1901 | 796.000 | 116.000 | +8.2 |
06/10/1911 | 868.000 | 72.000 | +8.5 |
12/01/1921 | 885.000 | 17.000 | +1.9 |
21.04.1931 | 984.000 | 99.000 | +11.3 |
21.04.1936 | 1.034.000 | 50.000 | +10.1 |
04/11/1951 | 1.276.000 | 242.000 | +13.6 |
10/15/1961 | 1.419.000 | 143,000 | +10.8 |
24/10/1971 | 1.474.000 | 55.000 | +3.8 |
25/10/1981 | 1.594.000 | 120.000 | +7.9 |
20/10/1991 | 1.648.000 | 54.000 | +3.3 |
10/21/2001 | 1.632.000 | -16.000 | -1.0 |
21/10/2011 | 1.639.362 | 7 362 | 0,4 |
Kayıtlı nüfus (bin olarak)
Sardunya'nın yaş piramidi
Kayıtlı nüfus (bin olarak)
Bir Sardunya kasabası olan Nuoro , sakinlerinin uzun ömürlülüğünün çok açık bir şekilde ortalamanın üzerinde olduğu dünyanın nadir bölgelerini tanımlayan mavi bölge tanımının kökenindedir .
İsim, İtalyan akademisyen Gianni Pes ve Belçikalı demograf Michel Poulain tarafından oluşturuldu. 2000 yılında Nuoro'da, bu eyaletin birçok dağ köyünde bulunan yüz yaşındaki erkeklerin dünyadaki en yüksek konsantrasyonunu keşfettiler.
Genellikle eski çobanlar olan Nuoro'nun erkekleri, kadınlarla aynı yaşam beklentisine sahiptir ve çok iyi fiziksel durumda olan, 100.000 kişi başına 30,9 asırlık kişi vardır.
Ülkenin geri kalanında olduğu gibi, resmi ve en yaygın kullanılan dil İtalyanca'dır , ancak tümü Roman dil ailesinin tüm yerel ve bölgesel dilleri vardır . Bunlar arasında en yaygın dil, birkaç lehçeyi anlayan, İtalyanca'dan farklı ve Latince'ye çok yakın kalan Romance dili olan Sardunya'dır . Bu benzer bazıları Latin öncesi alt-tabaka terimler içeren Bask görüşüne göre, Eduardo Blasco Ferrer ve Michel Morvan .
Sardunya dilinin çeşitli lehçeleri ve Logoudorais ve Campidanais olmak üzere iki ana yazılışı vardır .
Diğer deyimler adanın kuzeyinde konuşulmakta olup, esas olarak Korsika ve Toskana'dan türetilen iki çeşittir ( UNESCO tarafından kabul edilen diller ). Bu sassarese Dili ( sassaresu , İtalyan sassarese ) bahsettik Sassari için Porto Torres ve Castelsardo ve Gallurese ( gadduresu , İtalyan gallurese konuşulan) Gallura Sardunya Korsikalı dia-sistemleri kabul edilir. İki dilin yapısı İtalyanca (Korsika ve Toskana) olmasına rağmen, kelime dağarcığının önemli bir kısmı Sardunya'dan ödünç alınmıştır. Gallur dili, kelime dağarcığının %80'ini Korsika dilinin oltremontano olarak bilinen Sartenaise çeşidiyle ve %20'sini Sardunya diliyle paylaşır .
Sardunya'da iki Roman dili daha vardır: Ceneviz veya Ligurya , tabarquin ve Katalanca olarak adlandırılır . Burada tabarquin olarak adlandırılan Ligurya, Güney-Batı'da, Carloforte ve Calasetta adalarında uygulanmaktadır . Doğu Katalanca içinde yer alan Alguérois ( alguerès ) olan Katalan çeşidi , adanın kuzeybatısındaki liman kenti Alghero'da ( Katalanca'da L'Alguer ) uygulanmaktadır.
Yana XVIII inci bir yasa (1760) tarafından Sardunya İtalyanca resmi tanıtımı, kültürel Italianisation sosyal yapıları ve aşamalı bir süreçtir olmuştur yüzyıl, dil kayması ileri bir aşamada İtalyan bugün 'hui içine. 2000 yılında ISTAT, Sardunya'nın İtalya'daki en önemli azınlık dili olduğunu bildirdi. Sardunya nüfusunun %83,2'si 6 yaş üstü tarafından konuşulmaktadır. 2006'da aynı enstitü, Sardunya nüfusunun yalnızca %29,3'ünün aile içinde İtalyanca ve Sardunya dili arasında geçiş yaptığını ve yalnızca %16,6'sının esas olarak Sardunya veya diğer İtalyanca olmayan dilleri konuştuğunu ortaya koydu. Daha yakın tarihli veriler, bugüne kadar gençler arasında nüfusun sadece %10'unun bir miktar dil yeterliliğine sahip olduğunu bildirdiğini göstermektedir.
Bazı belediyelerde iki dilli yol işaretlerinde bölgesel diller kullanılmaktadır .
Sardunya'nın adanın duvarlarında birkaç bin sözde duvar resmi ( telaffuz: "acısız" ) vardır. Bölgenin tipik özelliğidir. Bu popüler sanat duvarlarda değil, aynı zamanda kayalarda da sergileniyor. Yerel toplulukların inisiyatifinde hijyen konusunda olduğu gibi, sıklıkla politik (güncel veya tarihi) veya vatandaş mesajı iletirler . Olağanüstü freskler Profesör tarafından başlatılan Francesco Del Casino'da içinde Orgosolo , İtalyan muralism vatan, genellikle gibi ünlü sanatçıların estetik ödünç Picasso , Miro , De Chirico veya belirli çizgi roman stilinden. Duvar resimleri 1966'da heykeltıraş Pinuccio Sciola'nın bir fikri üzerine San Sperate'de ortaya çıktı .
Geleneksel Sardunya enstrümanları, şarkılara ve danslara eşlik etmek için yaygın olarak kullanılmaktadır. Sardunya, aşağıdakiler gibi birkaç benzersiz müzik geleneğine sahiptir:
Maria Carta , ulusal ve uluslararası popüler etkinliklerde geleneksel Sardunya müziğini tanıtmayı başarır.
Geleneksel kökenli Sardunya dansları, Breton gavotlarında olduğu gibi, dansçıların kendilerini önkollarla yakından bağlı tuttukları yuvarlak danslardır . Çoğu, iki katı tempoda bir tür sıçrama veya titreşimle dans edilir . Avrupa'nın birçok yerinde olduğu gibi , şarkı veya geleneksel enstrümanlarla veya bugün sıklıkla diyatonik akordeonla dans edilirler . Ballu Tundu , kimin hızı da aynıdır Bretonca uğrak dro titreşim haricinde en ünlü ve adada dansların yaygın olmakla birlikte, gibi çeşitli diğerleri vardır bir Passu ve Ballu. Seriu . Bugün bu danslardan bazıları, çemberin merkezinde bir çift doğaçlamaya ve çember içinde prensip olarak erkekler tarafından gerçekleştirilen teknik adımlara yol açıyor.
Sardunya popüler kültürü, Sardunya tarihinin farklı dönemlerinde önemli bir rol oynamış, eylemi teşvik eden veya ulusal aidiyet duygusunu güçlendiren ilahileri de içerir. Sadece sevgili (ve ayrıca resmi) ilahi olan Procurad'e moderare (it) , oluşan devrimci ilahi Francesco Ignazio Mannu içinde 1795 onuruna Sardunya ayaklanmasının içinde 1794 . Sardunya milli marşı ( S'hymnu sardu nationale ) Sardunya Savoyard krallığının marşıydı . 1843 yılında Giovanni Gonella (it) tarafından bestelenmiştir . Marşı da vardır tugayı "Sassari" ( Dimonios ) oluşan Luciano Sechi içinde 1994 ve ünlü Naneddu Meu (o) tarafından yazılan Peppino Mereu (o) !
Başlıca dini veya popüler festivallerde geleneksel kıyafetleri hayranlıkla izleyebilirsiniz.
İçin kadınlar , geleneksel kıyafet genellikle ince parlak renklerde, işlemeli (yeşil ve / veya mavi ve / veya altın ve / veya kırmızı) ve kıymetli kumaşlardan imal edilmiştir. Kıyafetler çok farklı olabilir. Şal , korsaj, uzun etek , beyaz gömlek gibi sabit parçalara rağmen, hemen hemen her köyün kendine özgü geleneksel kadın kostümü vardır . Kadınlar ayrıca altın, gümüş veya mercandan yapılmış, genellikle ince işlenmiş Sardunya takıları takabilirler.
Öte yandan, erkekler için geleneksel kıyafet, Sardunya'nın çok sevdiği pastoral gelenekle uyumludur. Genellikle beyaz bir gömlek ve pantolon , siyah bir yelek ve ceket (bazen kırmızı), belirli bir şekle sahip bir şapka ve bazen bir ceket ( deri veya yün ) görürüz .
Birkaç müze, bu tipik kıyafetleri düşünmenize izin verir:
Sardunya'nın güçlü sözlü geleneği birçok masal ve efsane üretmiştir . İlçesinde, bile var Boroneddu , Il Museo della fiaba sarda'nın (Sardunya masal müzesi) geleneksel fabl karakterlerle adanmış.
Bazı masal örnekleri:
Sardunya'da, adaya güçlü bir şekilde demir atan Sardunya kültürünü ortaya çıkaran birçok festival ( Karnavallar , alaylar …) vardır.
Sardunya iki üniversite vardır Cagliari Üniversitesi ve Sassari Üniversitesi özellikle tanınmaktadır, hukuk kursları .
Porcheddu ( Maialetto veya Porchetto İtalyan) a, domuz yavrusu tamsayıdır (5 kg maksimum) kokulu mersin ve defne , fırında ya da toprak kaplı bir deliğe ızgara. Diğer çobanlardan çalınan süt domuzlarını bu şekilde pişiren namussuz çobanlardan gelen bir gelenek olduğu söylenir. Emziren domuz büyüdüğünde ortadan ikiye kesilir ve mersin ateşinde şişte pişirilir. Ayrıca filu 'e ferru (it) , yerel grappa veya su ile ıslatabilirsiniz . Defne yaprağı, tuz , karabiber , bol sarımsak ve mersin ekleyin .
Culurgiones ait Sardunya yorumluyoruz ravioli etsiz: uyumla doldurma tatlılığı ile birleştiren pancar ve en açık sözlü pecorıno Sardunya güzel muhalefet, içinde ve tatlar muskat ve safran . Bazıları onları kıyılmış domates sosuyla zenginleştirerek yerler . Culurzones adı verilen bazı Sardunya illerinde , ricotta ve otlardan (maydanoz vb.) yapılan bir dolmaya sahip olan bu Culurgione'lar genellikle domates sosuyla servis edilir ve üzerine Sardunya pecorino serpilir .
GıdaMutfağı bugün hala antik özelliklerini çoğunu korur belirli gelişme göstermiştir.
Arasında makarna biz ayırt culurgiones (patates, sarımsak, peynir ve nane karışımı ile doldurulmuş bir çeşit mantıya), malloreddus (kabukları şeklinde) değil, aynı zamanda pillus (erişte bir tür).
Et pişirilen, köz , genellikle tatlandırılmış mersin veya kurum :, tatil yemek kraliçesi kuzu , keçi , domuz emdikleri , yaban domuzu . Stufato koyun kuzu pişmiş bacağı ile yapılan kırmızı şarap ile sebze ve baharat . Bölmesi carasau bir tipik Sardunya ekmektir.
PeynirAdadaki peynir arzının zenginliğinin kaynağı, Sardinya'da yaylacılık yapan üç milyonluk büyük koyun sürüsüdür . Sardunya'da peynir üretiminin ilk izleri Pecorino'nun Roma dönemine kadar uzanmaktadır .
Koyun peyniri ( Pecorino Sardo ) ünlü dünya çapında. Yerel bir cins olan Sardunya koyununun sütünden üretilir . Bu peynir, Avrupa kalite etiketi DOP tarafından korunmaktadır . Genellikle carta musica veya pistoccu (it) , makarnalık buğdaydan irmik kadar ince ekmek ile tüketilir .
Sardunya çiçeği (Il Fiore Sardo) , Casu marzu , Canestrati veya caprini (keçi sütünden yapılan ) gibi Sardunya'da üretilen başka peynirler de vardır .
hamur işleriSon olarak , çoğunlukla bademli ( amarettus veya Amaretti, Gattò ), fakat aynı zamanda bal ve baharatlı kekler . Biz gibi diğer örnekler verebiliriz Pardulas veya Casadinas (yapılmış küçük kekler Ricotta ) Chiacchiere (çeşitleri bugnes ), aranzata ( turuncu kek ), sebadas (bal peynir, limon ve birlikte çörek) veya Cardinali küçük ( yumuşak kekler), Papassinos ve son olarak Sospiri (tatlı badem şekerleri).
İçeceklerŞaraplar Sardunya az diğer bölgelere göre daha bilinen İtalya'daki ama onların ünü büyür. Su içkiler (bir üzüm ve mersin ve) Vernaccia ( şarap yüksek bir derecesi ile çok hafif alkol ) çok yaygındır.
Sardunya'da kurulan üzüm çeşitlerine örnekler:
Diğer Sardunya ruhlarına örnekler:
Sardunya, özellikle plajları, zümrüt kıyısı ( kosta Smeralda ) , müstahkem Katalan şehri Alghero , Gennargentu sıradağları , bir kalenin hakim olduğu küçük Bosa limanı ve diğer birçok yeri sayesinde ünlü bir turizm merkezidir .
1962 yılında Costa Smeralda konsorsiyum, San Pellegrino sahibi ve bira patronu rolünde araya sanayiciler böyle getirdi Patrick Guiness içinde, Porto Cervo lüks markalar burada "bütün bir mağazası var" ise Monte di Mola Müzesi (MDM) sergiler "Pop Sanat ve Sokak Sanatı" . Jacques Couelle ve Michele Busiri Vici gibi ünlü mimarları işe alıyorlar.
Yerel yetkililer, her şeyden önce, konsorsiyumun çimento ve doğa arasında nispi bir denge kurmayı taahhüt ettiğini gösteriyor. Bahçelerdeki yapıların ve bitki türlerinin görünümü, Yunanistan ve Provence'ın bir karışımı olan “neo-Akdeniz” tarzına yol açacak şekilde düzenlenmiştir. Costa Smeralda konsorsiyumu , Roma'dan sonra İtalya'nın en büyük belediyesi olan Arzachena'da 55 kilometrelik sahil şeridi, 80 plaj ve 5.000 hektarlık bir alan satın aldı . ve bazen "jet toplumu" prenslerinin Olbia havaalanı ile Porto-Cervo Körfezi arasında özel helikopterle gelip gidişlerinin tetiklediği barikatlar. Ancak Napoli'deki Fransız Enstitüsü'nde profesör olan Dominique Fernandez , 1965'ten itibaren Ağa Han'a atfedilen mucizeleri merak ediyor, ilk kitabının birçok adalıyı sorguladığı Sardunya'ya ayırdığı altmış sayfada. 1967'de Amerikalı şehir plancıları, mimar Luigi Vietti'ye emanet edilen ve Şubat 1970'de yetkililere iletilen bir uzantı tasarladı . Sardunya hükümeti, toplam hacmin azaltılmasını, aynı zamanda daha fazla otel ve daha az konut talep ederek buna karşı çıktı. Konsorsiyuma göre alanın sadece %15'i inşa edilmiş durumda.
İki yıl süren çıkmazdan sonra, Ekim 1971'de Ağa Han, yanıt alamazsa tüm personeli işten çıkarmakla tehdit etti. Gösteriler yapılıyor, İtalyan yorumcular "Sardunya'dan Sardunya'ya. Haydi yabancı para avlayalım" temasını alevlendiriyor. 1980'den itibaren, Arzachena belediyesi kendi küçük otel projesini tamamladı ve on yıllık tartışmadan sonra Ağa Han ayrıldı. İnşa ettiği otellerin bir kısmı sonunda Amerikan holdingi Starwood'a satılacak. 1970'lerden kalma eski Club Med olan Marmorata Köyü gibi, bin odaya ulaşan ve bunların üçte ikisini Fransızlar temsil eden Marmorata Köyü gibi sadece birkaç uzantı gerçekleşti .
In 1994 , adalar arasında La Maddalena sıralandığını Milli Parkı denizel ( Parco della Maddalena dell'Arcipelago ). 20.000 hektardan fazla kara ve deniz ve 180 km'lik kıyı şeridi üzerinde uzanır . Bu parkı her yıl 100.000 turist ziyaret etmektedir.
Turizm altyapılarının gelişimi, iklimi, arkeolojik kalıntıları ( Nuraghe , vb.), bu adayı "yılda yaklaşık 12 milyon turisti, %80'i Temmuz-Ağustos aylarında" ağırlayabilecek bir destinasyon haline getirmektedir. Adanın güneyinde ( Villasimius ), doğusunda ( Muravera ) ve batısında ( Santa Margherita di Pula ve Chia ) birçok otel kompleksi inşa edilmektedir .
Son yıllarda, İtalya'nın geri kalanı gibi Sardunya, Sardunya mirasını ve yaşam kalitesini etkileyen " aşırı turizm " tarafından ele geçirildiğini gördü . Bu turist akınını gidermek için, 2019 yılında plajlarda bir numerus clausus kurulması gibi önlemler alındı. Aynı şekilde, Avrupa Stratus projesi , sürdürülebilir deniz ve sahil turizmi lehine yerel girişimleri desteklemektedir.
Turizmin doğası da bir oturma odası olarak hizmet vermektedir "Festivali di Scirarindi" ile büyüme eğilimi gösterdiği ekoturizm . Her yıl Kasım ayında Cagliari'de gerçekleşir . Bu tür zanaatkarlık, esas olarak adanın doğu kıyısında, bozulmamış kısım olan Ogliastra ve Barbagia'da gelişmiştir .
Sardunya'yı keşfetmenin harika bir yolu var. Gerçekten de trenino verde (küçük yeşil tren), adanın etrafını göstermek için yenilenmiş lokomotifler ve vagonlarla yeniden başlatılan bir buharlı demiryoludur . Kartpostallar, dama ve her türden diğer nesneler gibi birçok mantar nesnesi yapılır.
Sardunya'da aşağıdakiler gibi ulusal veya uluslararası üne sahip birçok etkinlik gerçekleşir:
Hizmet sektörü ve turizm, adanın başlıca ekonomik faaliyetleridir.
Sardunya'da kişi başına düşen gelir en yüksek Mezzogiorno'dadır (kişi başı 16,837 €). Ana şehirler gelir düzeyi yüksek: Cagliari kişi başına geliri € 27.545 Sassari, € 24,006 Oristano € 23.887 , Nuoro olduğunu € 23,316 ve Olbia € 20,827 .
Buna rağmen Sardunya , özellikle gençler arasında (yaklaşık %22) yüksek bir işsizlik oranından (yaklaşık %7) muzdarip . “Sardunya'da olduğu gibi Korsika'da da en önemli sorun istihdam. Bu soru çözülmezse, her zaman rahatsızlık ve göç olacaktır. Sardunya'nın iç kısmı giderek azalıyor. ".
Avrupa Birliği bir "istihdam yardımı düzeni" kurarak, Sardunya isteğine kısmen yanıt verdi.
Üreme çok dolayısıyla ekonomik öneme sahip birçok dağlık bölgelerde yararlanan, Sardunya kurulan, aynı zamanda bir sosyal . Geleneksel olarak 1.500.000 hektarlık doğal çayırlarda yaygın veya yarı yaygın olarak uygulanmaktadır.
Islahının temel türüdür koyun , ada bir milyon vardı Sardunya koyun içinde XVII inci yüzyıl , iki milyon 1918 ve 2.5 milyon 1971 . Süt ve koyun takdir ve yaygın olarak kullanılır ve kuzu eti seçtikleri bir yemek.
Diğer tür ise keçi yetiştiriciliğidir . Keçi bireyin sütü talep de. Bu nedenle peynir en çok tedarik edilen üründür.
13.000 15,000 amacı çobanları arasında koyun ve keçi belirleyebilir, yüksek olan ürünlerin üretimi artırmak için katma değer gibi PDO'nun . Bu nedenle, Nuoro ve Cagliari ve Istituto Zootecnico e Caseario per la Sardegna'nın keçi yetiştiricileri birlikleri, "Sardunya keçisi için seçim stratejilerini tanımlamaya" karar verdiler.
Sardunya, ABD ve Kanada'nın en büyük peynir ihracatçısı , ancak düşen dolar ile bazı zorluklarla karşılaşıyor . "
Tarımı oldukça çeşitli olan Sardunya'da çeşitli mahsul türleri görebiliriz . Orada tahıllar ( buğday ...), meyve ( turunçgiller , kiraz ...), sebzeler ( enginar ...), bahar çiğdem hasat için safran , zeytin yaygın üretim için kullanılan yağ , mantar dan, asmanın şaraba. Bu son üretim, Nuragic çağında zaten mevcut olduğu için Sardunya'da çok eskilere dayanmaktadır. Aksine Zeytin üretimi bundan Sardunya tanıtıldı XVI inci yüzyıl.
Tuz üretim ve ders arasında limanları arasında balıkçılık , ayrıca mevcut kültürleri olan ada . Bununla birlikte, bu son faaliyet, tarihsel nedenlerle nispeten marjinaldir. Bununla birlikte, Antik Çağ'dan beri yakalanan yılan balığı avı için bir istisna not edilebilir .
Sardunya'da adanın her tarafına dağılmış birçok maden vardır . En fazla mineral kaynağına sahip coğrafi bölge güneybatıdır. Adadaki madencilik çalışmaları çok uzak zamanlara ( MÖ 6000) dayanmaktadır . Tarihi bölümde belirtilen bu sayısız maden kaynakları sayesinde Sardunya, Antik Çağ'dan ve daha sonra Orta Çağ'dan itibaren tüccarları ve işgalcileri kendine çekerek gelişmeyi başarmıştır.
Güney Sardunya İl içerir carbonia eski başkenti Carbonia-Iglesias ili adanın tarihine damgasını 1960'lardan 1930'lardan ve kömür madenleri,. Deniz kenarındaki köylerde müzeler, rehberler, turlar ve rekonstrüksiyonlarla madencilik turizmi oldukça gelişmiştir .
demir cevherleri | Kalsiyum cevherleri | Diğerleri |
---|---|---|
|
Ancak gümüş , kömür ve çinko üretimleri de var .
Ada madenciliğindeki Roma yönetimi Sardunya'da çok önemli olduğu için, alüminyum , kömür ve kurşun üretimi daha sonra yirminci yüzyılda düştü. " 1960'larda Sardunya için endüstriyel monokültüre dayalı ilk ekonomik kalkınma planı uygulamaya konuldu: kimya . Küresel zorluklar nedeniyle kimya çöktüğünde, Sardunya'da alüminyum ve kömür ve kurşun madenleri. Dört tarihi kimyasal kutuptan ikisi 2010'ların sonunda hala var. "Bugün, daha esnek bir üretim sistemine geçerek bu sanayisizleşme aşamasının ötesine geçmeye çalışıyoruz" özetledi Efisio Orru, Vali Sardunya.
Bu nedenle bugün bu aktivite azalmıştır, ancak Avrupa'nın yeni bir tekniği keşfetmesi, 1997'de adada daha önce işletilmemiş bir maden olan bir altın madeninin açılmasına izin vermiştir .
Sardunya endüstrisi, gıda işleme, metalurji ve tekstilden çok çeşitli faaliyet alanlarında gelişmiştir. Tarımsal gıda sektörünün mücevherlerinden biri, 1928'de kuru bataklıklar üzerine kurulan ve Sardunya inek sütünün yaklaşık %80'inin geçtiği Sardunya'daki ilk mandıra kooperatifi olan Arborea fabrikasıdır. 25 metre yüksekliğindeki bir mağazada depolanan tereyağı, kaymak, yoğurt, mascarpone, kakao ve mango sütü üretiyor.
Sardunya, kimya ve petrokimya endüstrilerinden yararlanırken, fazla elektrik üretir, ancak İtalya'da gaza erişimi olmayan tek bölge olarak kaldı. Ada, Korsika ve İtalyan yarımadasına elektrik ihraç ediyor. Sardunya, coğrafi konumu ve bölgenin iradesi nedeniyle yenilenebilir enerjileri teşvik etmeyi amaçlayan ENERMED projesinin (ENERgie MEDiterranée için) lideridir . Örneğin rüzgar türbinlerinin kurulumuyla ilgili olarak : “Bu nedenle Sardunya'nın kuzeyindeki rüzgar potansiyeli önemlidir. Rüzgar türbinlerinin kurulumunu desteklemek için tüm faktörler bir araya getirilmiştir: düzenli rüzgarların varlığı, düşük nüfus yoğunluğuna sahip geniş alanların varlığı ve potansiyel alanlara kolay erişim. Bu nedenle, Avrupa Birliği (AB), Sardunya'yı bu tür elektrik üretiminin geliştirilmesi için ideal bir yer olarak görüyor ve inşaatlarını finanse etmeye karar verdi. Hedefler , Kyoto Protokolü hedefleri çerçevesinde AB'nin enerji bağımsızlığına katkıda bulunmak ve fosil yakıt emisyonlarını azaltmaktır ”. Nurri gibi diğer fonlar bununla bağlantılı . Aslında, EDF ve ENEL , 22 MW'lık bir rüzgar çiftliği inşa etmek için 2004 yılında güçlerini birleştirdi . Ancak ENEL daha da ileri gidiyor, çünkü 2006'da Sedini rüzgar santralinin kurulmasıyla Sardunya'daki üretimini ikiye katladı .
Sardunya, 2003 yılındaki büyük İtalyan elektrik kesintisinden kurtulmuş , bu adanın "doğru akım denizaltı kablosu ile anakaraya bağlanması", ülkeler arasındaki arabağlantılar çerçevesinde bir enerji koruma sistemi geliştirmeyi mümkün kılabilir.
Fosil yakıtlarla ilgili olarak Sardunya, Afrika kıtası ile Avrupa arasında önemli bir geçiş noktası olmaya hazırlanıyor. Nitekim Avrupa'ya enerji ihracatı yapmak isteyen Cezayir , Sardinya'ya daha sonra İtalya ve Korsika'yı besleyebilecek bir gaz boru hattı projesi üzerinde çalışıyor.
Erişmek mümkündür adayı tarafından feribot veya uçak. Feribot geçiş süresini araba ile ayrılmak mümkün olmanın avantajı sunar ve bir dezavantaj olarak. İçin Fransa'dan gelen bir aksaklık tespit edilmezse Marsilya ve Toulon için Porto Torres , aynı zamanda gelen Bonifacio için Santa Teresa Gallura .
İtalya'dan kalkan şehirler Cenova , Civitavecchia , Napoli ve Livorno'dur . Bir geçişin fiyatları, düşük maliyetli bir şirkette yapılan bir uçuşla karşılaştırılabilir.
Havayolu havalimanlarında yoluyladır Cagliari arasında -Elmas (güney) Algero - Fertilia o ve Olbia havaalanı , 1963 yılından bu yana kadar merkezi Alisarda haline Hava İtalya 2018 yılında ve adanın önemli bir turizm ait katkıda bulunmuştur. Sardunya havaalanlarına özellikle İtalya'dan Roma , Milano , Torino ve Napoli havaalanlarından hizmet verilmektedir .
Ancak, ilkinin Londra Luton'dan ve ikincisinin Londra Stansted'den direkt uçuşları var . Cagliari ve Alghero şehirlerine , düşük maliyetli Paris-Beauvais havaalanından ve ayrıca Marsilya Provence havaalanından direkt uçuşlar ile hizmet verilmektedir . Yana 2009 , Ryanair (dahil olmak üzere çeşitli Avrupa kentlerine uçuşlar bir dizi başlattı Charleroi-Brüksel-Güney Elmas ve Fertilia havaalanlarında havaalanı). Tortoli'de Elmas, Olbia ve Fertilia'dan çift motorlu küçük uçaklarla hizmet verilen küçük bir havaalanı da bulunmaktadır .
Alisarda havayolunun doğuşu, 1960'larda, Sardunya'da Turizmin varlığının ilk yıllarında, turizm gelişiminin ekonomik "yan yan ürünleri"nin bir parçasıydı . Daha sonra,3 Mayıs 1991, ilk uluslararası uçuşlarını Barselona , Paris , Londra ve Frankfurt'a başlatarak önemli bir havayolu haline getirdi. 1998'de hala çok karlı, durumu daha sonra kötüleşti.
İçinde Mart 2017, Avrupa Komisyonu % 50'sinin satın alınması için yeşil ışık yaktı Alitalia şirketi tarafından Qatar Airways, içinde o 1 numaralı hava taşımacılığı marka yapmak istiyor İtalya'da her uçuşta bir business class ile. O zaman hedef, sadece 4 yıl içinde 11'den 50 uçağa ve sadece 2,6 milyondan 10 milyon yolcuya çıkmak.
NS 19 Şubat 2018, şirketin adı Air Italy olarak değiştirildi ). Ancak iki buçuk yıldan kısa bir süre sonra, yüz milyonlarca mali kayıp, operasyonların kapanmasına ve tasfiyeye gitmesine ve 1.200 işi tehlikeye atmasına neden oluyor. Zorluklarına rağmen Alitalia, Alitalia'ya karşı rekabeti sürdürdü, özellikle Sardunya uçuşlarında her zamankinden daha fazla mücadele etti, Air Italy-Alisarda ikilisi özellikle Boeing 737 MAX'ın kapatılmasından zarar gördü.
Sitesinde, bütün geçmeye mümkündür adayı tarafından tren ve özellikle trenino verde (küçük yeşil tren), turizm amaçlı. Mandas , Arbatax , Isili , Sorgono , Macomer , Bosa , Tempio ve Palau kasabalarına hizmet vermektedir.
Ayrıca çeşitli bölgesel şirketlerle otobüsle veya tabii ki araba ile seyahat edebilirsiniz .
Korsika'dan farklı olarak, Sardunya'daki karayolu ağı, ada boyunca bir bölgeden diğerine “kolay hareket etmeye izin veren ” otoyolları içeriyor .
Ana yol, adayı kuzeyden güneye geçen eski bir Roma yolunun güzergahı üzerindeki SS 131'dir .
Sardunya, düşük nüfus yoğunluğu nedeniyle geniş bölgelerde çok vahşi kalmıştır. Bu nedenle , izolasyon nedeniyle birçok endemik türün yanı sıra güzel bir flora ve fauna çeşitliliği vardır . Ayrıca Cagliari Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, sadece adanın güneybatısında "tıbbi özelliklere sahip 65 bitki türü" tespit etti.
Sularında kabuklular da dahil olmak üzere çok sayıda deniz hayvanı bulunduğundan , Yunanlılar Sardunya'dan sonra sardalya adını verdiler.
Sardunya'da üçü ulusal , altısı bölgesel olmak üzere dokuz doğal park vardır :
Ayrıca WWF gibi çeşitli kuruluşlara ait birkaç park veya özel vahanın varlığını da not edebiliriz .