Tunus Arapçası تونسي Tounsi / دارجة Derja | |
ülke |
Tunus Cezayir Malta Libya Fransa İtalya Belçika Almanya |
---|---|
konuşmacı sayısı | 11.2 milyon anadil olarak (nüfus sayımı 2014) |
tipoloji | SVO , çekimsel |
yazı | Arapça komut dosyası ( içinde ) ve Arapça sohbet alfabesi |
Aileye göre sınıflandırma | |
|
|
Dil kodları | |
ISO 639-3 | aeb |
IETF | aeb |
WALS | senin varmi |
glottolog | tuni1259 |
Örneklem | |
Madde 1 arasında İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ( Fransızca metni görmek ): الناس الكل يتولدو أحرار و متساوين في كرامتهم و حقوقهم . عندهم عقل و وعي و يلزمهم يتعاملوا مع بعضهم بأخوية Romanize: Ennes elkol yetweldu aћrar w metsewin fi karamethom w ћuquqhom. Gћandhom gћqal w wagћy w yelzemhom yetgћamlou mgћa bgћadhhom b'akhawiyya. |
|
Menü | |
Tunus'un dil haritası: Yeşil: Hilal lehçeleri (ışık: doğu Hilal; koyu: Süleymit); Kahverengi: Hilal öncesi lehçeler (ışık: köy; karanlık: şehir); Gri: Berberi | |
Arap Tunus veya Tunus ( Arapça : تونسي veya Tounsi [ˈTuːnsi] ), Mağrip Arapçası ile bağlantılı, karşılıklı olarak anlaşılabilir Arapça lehçeler kümesidir. Bunlar esas olarak konuşulmaktadır Tunuslular onların olarak ana dilde ve argo , yaklaşık on bir milyon yaşayan insanlar Tunus yanı sıra tarafından Tunuslular yurtdışında yaşayan . Konuşanlar tarafından genellikleülkenin resmi dili olan Standart Arapça'dan ayırt edilmesi için"Tunus" anlamına gelen tounsi veya derja ("tanıdık, konuşulan dil")adları altında bilinir.
Tunuslu bir Berberi substratına yerleşti . Pön ve Latin gibi diğer substratların varlığı konusunda dilbilimciler arasında daha az fikir birliği vardır . Ayrıca Tunusca, başta Türkçe , İtalyanca , İspanyolca ve Fransızca olmak üzere tarih boyunca daha sonra bu bölgede yaşamış veya bu bölgeyi yöneten halkların dillerinden etkilenmiştir .
Tunus genelinde konuşulur, ancak dilsel bir sürekliliğin parçası olarak doğu Cezayir ve batı Libya'da konuşulan benzer çeşitlerde bulunur . Onun morfolojisi , sözdizimi , telaffuz ve kelime standart ya da klasik Arapça oldukça farklıdır. Bu nedenle Doğu Arap lehçelerini konuşanlar tarafından anlaşılması zor , ancak Mağrip'teki Arapça konuşanlar tarafından aksan farklılıklarına uyum sağlama çabası pahasına daha kolay anlaşılabiliyor . Aynı zamanda , toplumdilbilimsel nedenlerle bir Arap lehçesi olarak kabul edilmeyen Maltaca'ya da çok yakındır .
Tunus'taki çok dillilik ve Tunus Arapçasında mevcut olan tüm dilsel etkiler ve yurtdışında kurulmuş büyük bir diaspora nedeniyle, Tunusluların günlüklerinde Tunusca'yı Fransızca, İngilizce, Arapça veya diğer dillerle karıştırarak kod değiştirmesi yaygındır. konuş.
Tunus'ta, bir farklılaşacaktır esas çeşitleri Sulaymites kuzey-batı ve güney Tunus, Merkezin Hilalian ve prehilalian dahil Sahelian lehçelerinde ve eski kent lehçeler yanı sıra yeni kentsel KOINS ağırlıklı Hilalian üslerine kurdu. Tunus kentsel koine, standart bir varyant olarak kullanılma eğilimindedir.
Tunus Arapçası, Arap lehçeleri ailesinin bir parçasıdır ve bu nedenle Chamito-Semitik diller ailesine dahil edilmiştir . Özellikle Sami dilleri dalının bir parçasıdır . Ayrıca, Cezayir veya Fas gibi Standart veya Orta Doğu Arapça konuşanlar için büyük ölçüde anlaşılmayan Mağrip Arapça lehçelerinin bir parçasıdır .
Bölüm dilsel süreklilik , Tunuslu kısmen olduğu bildirilmiştir karşılıklı anlaşılır ile Cezayir Arapça , Libya Arapça ve Malta . Ancak Tunus, Fas Arapçası , Mısır Arapçası , Levanten Arapçası , Mezopotamya Arapçası ve Arap Körfezi ile birlikte alçak, anlaşılmaz bir yerdir .
Antik çağda, Tunus sakinleri, Libya'ya yakın eski Berberi formlarından bahsetti . Dan Göçmenler Fenike Tunus'ta yerleşti, birlikte tüm XII th için II inci yüzyıl M.Ö.. AD , Kartaca'yı kurdu ve yavaş yavaş yerel nüfusla kaynaştı. Bu göçmenler, Kartaca uygarlığı boyunca Kuzey Afrika, Hispanik ve ada kıyılarının geri kalanına yavaş yavaş yayılan kültürlerini ve dillerini getirdiler .
Gönderen VIII inci yüzyıldan MÖ. Tunus sakinlerinin bir parçası olan M.Ö. , yerel Libya dilinden etkilenen bir Fenike çeşidi olan Pön dilini konuşuyordu . Ayrıca, o zamanlar, Punic nüfusuna yakın bölgelerde (Kartaca bölgesi), kullanılan Berberi güçlü bir şekilde evrim geçiriyor. Dougga , Bulla Regia , Thuburnica veya Chemtou gibi iç bölgelerdeki şehir merkezlerinde Berber, kelime dağarcığının çoğunu korurken Kuzey Afrika tonlamalarından sıyrılıyor. Kıtaya adını veren " Afrika " terimi, Kartaca ile ilk temas kuranlardan biri olan Afridi'nin Berberi kabilesinden gelmektedir . Ayrıca bu dönemde III inci yüzyıl M.Ö.. AD , Fenike alfabesinden geliştirilen Berberi Tifinagh alfabesi .
MÖ 146'da Kartaca'nın düşmesinin ardından Romalıların gelmesiyle . J. - C., tüm seçkinler "cezalandırıldı", ancak Kartaca'dan ve kuzeyden uzaklaştıkça bu etki azalıyordu. Gönderen Roma dönemine Arap fethine kadar, Latince ve Yunanca ardından önceki varyant ayırt etmek neo-Pön adı verilecek daha dili, etkileyecektir. Aynı zamanda yavaş yavaş , ülkenin diğer dillerinden etkilenen ve onlarla birlikte kullanılan bir Latin lehçesi olan Afrika'nın Roman dilini doğurdu . Ayrıca, diğer lehçelerde ile böyleydi, muhtemelen Pön Arap fethine suvécu Mağrip : coğrafyacı El-Bekri açıklanan XI inci yüzyılın, insanlar ne oldu bir dil konuşan Berberi ne de gelen Latince veya Koptik içinde kırsal Ifriqiya , bir alanda Punic'in yazılı kullanımının çok ötesinde hayatta kaldığı yer. Bununla birlikte, Punic ve Arapça birkaç ortak kökü paylaşan iki Sami dili olduğundan, Punic'in varlığı Arapça'nın bölgede yayılmasını kolaylaştırmış olabilir.
OrtaçağKlasik Arapça ardından denirdi Tunus'ta hükümet ve idari dili olarak monte edilmeye başlandı Ifriqiya önceki adı Afrika o bir oldu, Emevi topraklarının çeşitli şehirlerin insanlar (673. yılında Romano-Afrika ) daha sonra yavaş yavaş Arapça etkilenmişlerdir Tunus'un batısındaki ve güneyindeki dağlık bölgeler hala ağırlıklı olarak Berberi olmaya devam ediyor . Gönderen XI inci Arapça klasik yerel dillerde temas halinde yüzyılda, bazı yeni kentsel lehçeleri Tunus'ta büyük kıyı şehirlerde ortaya çıktı. Bu lehçeler, olumsuzlama gibi Berberi, Punic veya Latin kökenli (Afrika'nın Roman dili) birçok kelime ve ortak yapıdan etkilenmiştir. Bu yeni lehçeler, diğer tarihi dillerden de önemli ölçüde etkilenmiştir. Aslında, qrnīṭ gibi birkaç Tunus ve Mağrip kelimesinin Latince bir etimolojisi vardır. Bu lehçeler daha sonra Hilal öncesi lehçeler olarak adlandırıldı ve Tunus'ta iletişim kurmak için klasik Arapça ile birlikte kullanıldı. Ayrı ayrı, Sicilya-Arap sırasında geliştirilen, IX inci klasik Arapça ve birçok Avrupa dilleri arasında lehçesi temas yoluyla yüzyıl öncesi Hilalians Tunuslu lehçeleri ile temas kurdu. Sicilya, Sicilya , Malta veya Sardunya gibi Tunus'a yakın birkaç adada konuşulduğundan, ilgili tüm dilleri birbirine yakınlaştırdı ve klasik Arapça'dan gramer ve yapısal farklılıklarını geliştirdi. Doğru XI inci yüzyılın, Arap kabileleri gelen Mısır , Banu Hilal ağırlıklı batı ve Tunus ve kuzey göç Banu Süleym çoğunlukla güney Tunus'a göç etti. Arapçanın ülkede yayılmasında bu göçmenler büyük rol oynamıştır. Ancak Tunus diline Arap lehçelerinden gelen bazı özellikler eklemişlerdir. Aslında, ülkenin batı kesimindeki konuşmacılar, qāl "dedi" gibi kelimelerde sessiz küçük küçük dil durma ünsüzü [q] yerine sesli damak ünsüzünü [ɡ] kullanmaya başladılar . Veronika Ritt-Benmimoum ve Martine Vanhove, / aw / ve / aj / çiftlerinin sırasıyla / uː / ve / iː / ile değiştirilmesinin Hilal etkisinden kaynaklandığını bile varsaydılar. Buna ek olarak, yeni Tunusca konuşulan şehirlere getirilen fonolojiler, orijinal olarak Tunuslu değil göçmenlerin fonolojileriydi. Bu arada Süleyman, ülkenin güneyinde Libya Arapçası olan yeni bir lehçe yaydı . Bununla birlikte, bazı lehçeler Hilal etkisinden kaçındı. Bu lehçeler vardı: Yahudi-Tunus tarafından konuşulmaktadır Musevi Tunusluların ve biraz etkilenir İbranice fonoloji , Sfax lehçesi ve Tunus kentsel kadınların nihayet lehçesi.
Gelen XV inci yüzyılın aşağıdaki düşüş ait Endülüs'deki birçok Endülüs kuzey Tunus'un belli başlı şehirlerine göç etmiştir. Bu göçmenler, Endülüs Arapçası ve Mozarabik'in bazı özelliklerini Tunus lehçelerine taşımışlardır . Diğerlerinin yanı sıra, bu durum , kentsel çeşitlerde hilal sesli damaksı [ɡ] ünsüzünün yerine sessiz küçük küçük dil durma ünsüzünün [q] yeniden kullanılmasına ve dili daha da farklılaştıran Tunusca'daki sözcük seslerinin sadeleştirilmesine yol açmıştır. Klasik Arapça'dan. Aynı şekilde, bu değişiklikler ile tanındı Hafsid bilgin , İbn Haldun onun içinde Mouqaddima 1377. yılında O klasik Arapça ve yerel dilleri arasında dilsel iletişim çok farklı Arapça birkaç çeşit oluşturulmasını neden olduğunu söylüyor. Formel Arapça.
Dan dönemde 17 th için XIX inci yüzyıl, Tunus kontrolü altına girdi İspanyolca ve Osmanlı ve göçmenleri ağırlamıştır Mağribi ve İtalyan Bu Tunuslu dilleri, bağlamak için yaptığı 1609. beri İspanyolca , İtalyanca ve Türkçe . Ayrıca, bu süre ihracatların promosyonu sırasında birkaç yeni kelime kelimeleri edinilen İspanyolca ve Türkçe böyle eki olarak ve hatta bazı yapılar -ji gibi bir meslek vurgulamak için bir isim eklendi Türkçesi gelen kawwāṛjī , qahwājī ait ... Sırasında ikinci yarısında XIX inci yüzyılın, Tunus birçok Avrupa dilbilimciler tarafından incelenmiştir. 1893'te Alman dilbilimci Hans Stumme tarafından ilk dilbilimsel çalışma tamamlandı. Ayrıca, Tunus Arapçası üzerine araştırmalarla ilgili, hala geçerli olan bir akımın başlangıcıydı.
Tunus'un Fransız himayesi sırasında, ülke Fransız diliyle temasa geçti . Bu temas Tunus'u büyük ölçüde etkiledi. Nitekim Fransızcadan yeni kelime kelimelerinin yanı sıra yeni kelime yapıları ve anlamları da alınmıştır. Bu değişiklikler, Tunusluların Orta Doğulu Arapça konuşanlar için anlaşılmazlığını daha da artırdı.
Ancak bu dönem, Tunusluların Tunuslulara olan ilgisinin artmasıyla da karakterize edildi. Gerçekten de bu dönem, Taht Essour tarafından olduğu gibi, Tunus Arapçasının yaygın bir resmi ve edebi kullanımının başlangıcını gördü . Ayrıca, çoğunlukla Fransız ve Alman dilbilimciler tarafından Tunusca üzerine daha fazla araştırma yapılmıştır. Tunus, Fransız liselerinde seçmeli dil olarak bile öğretilmeye başlandı.
1956'daki bağımsızlıkta Tunus ülkenin kuzey ve kıyı bölgelerinde konuşulurken, diğer bölgelerde Cezayir Arapçası , Libya Arapçası veya farklı Berberi lehçeleri konuşuluyordu . Tunus lideri Habib Bourguiba'nın Tunus'un Araplaştırılması ve Tunuslaştırılması kampanyasını desteklemesinin ve Tunuslular için temel ve ücretsiz eğitimi yaymasının nedeni budur. Bu, Avrupa dillerinden Tunusça'ya dil kodu değişiminin kısmi olarak en aza indirilmesine ve standart Arapça'dan dil kodu değişiminin kullanılmasına katkıda bulunmuştur . Ayrıca 1966 yılında ERTT'nin kurulması ve lehçelerin temasıyla televizyonun yaygınlaşması, 1980'lerden itibaren Tunus'un tüm lehçelerini bir araya getirdi. Tamamen karşılıklı anlaşılır: Tunus lehçesi referans olarak kabul edilen Tunus lehçesi, Sahel lehçesi, Sfax lehçesi, Güney-Batı lehçesi, Güneydoğu ve Kuzeybatı lehçesi. Sonuç olarak, Tunus, Tunus toplumu içinde iletişim ve etkileşim için ana prestijli dil haline geldi. Öte yandan, Berberi lehçeleri, Libya Arapçası ve Cezayir'in yanı sıra geleneksel lehçe olan şehirli kadın lehçesi, Judeo- Tunus ve hatta lā + nom + š gibi bazı Tunus yapıları da pratikte Tunus'tan kayboldu.
Tunus'un bağımsızlığından sonraki döneme, Tunus'un edebiyat ve eğitimde kullanımında bir ivme de damgasını vurdu. Aslında, Tunus, 1966'dan 1993'e kadar Amerika Birleşik Devletleri Barış Gücü tarafından öğretildi ve üzerinde daha fazla araştırma yapıldı, bazıları Tunus'ta programlama ve birkaç otomatik corpora oluşturma gibi yeni yöntemler kullandı. Tunus'un fonolojisi, morfolojisi, edimbilimi ve semantiği ile ilgili daha geleneksel başka araştırmalar da bu dönemde üretildi. Bu dil aynı zamanda 1990'lardan bu yana birkaç kısa öykü yazmak için ve hatta 2012'de bir Swadesh listesi yazmak için kullanıldı . Günümüzde Tunus, INALCO ( 1916'dan beri Paris'te bulunan Tunus dersleri ile birlikte) gibi çeşitli kurumlar tarafından öğretilmektedir . , IBLV ( Tunus'ta bulunmaktadır). 1990'dan beri Tunus dersleri ile) veya isteğe bağlı bir dil olarak Fransız liselerinde bile. Aslında, 1999'da Fransız bakaloryasında 1.878 öğrenci Tunuslu aldı . Bugün, Fransa'daki eğilim , temel eğitimde Mağrip Arapçası ve daha çok Tunusluların uygulanması yönündedir .
Ayrıca Tunusluların eğitimdeki girişimleri bunlarla da kalmadı: Tunuslu dilbilimci Mohamed Maamouri tarafından 1977'de Tunuslu yaşlılara temel eğitim sağlamak için bir proje önerildi. Bu proje, Standart Arapça'yı anlayamayan ve gençliklerinde öğrenmemiş yaşlı insanlar için temel eğitimin kalitesini ve anlaşılırlığını artırmayı amaçladı. Ancak bu proje uygulanmadı.
Bugün, Tunus'un dilsel sınıflandırması, ilgililer arasında tartışmalara neden oluyor. Bu sorun, dilin genellikle Arapça dilsel sürekliliğin bir parçası olarak görülmesi gerçeğinden kaynaklanmaktadır. Böyle Michel Quitoutand veya Keith Walters gibi bazı dilbilimciler ise böyle Enam El-Wer gibi diğerleri, bu Arapça bir lehçesi olarak kabul ederken, bağımsız bir dil olması Tunuslu düşünün Abdou Elimam sadece diğerleri gibi - Tunus gördüğü Mağrip Arap lehçelerinde - olarak neo-punic'in bir evrimi olmak.
Buna ek olarak, siyasi tanınırlığı hala sınırlıdır, yalnızca Fransa tarafından Mağrip Arapçasının bir parçasını oluşturan bir azınlık dili olarak tanınır ve bu , Mayıs 1999 tarihli Avrupa bölgesel veya azınlık dilleri tüzüğüne göre. 4 Ekim 1958 tarihli Fransız Anayasası'nın 2. maddesiyle çeliştiği için Fransız Anayasa Konseyi tarafından . Ayrıca, 2015 yılına kadar Tunus'ta resmi bir tanıma veya standardizasyon kabul edilmedi.
Tunus Arapçası, Arapça'nın konuşulan bir çeşididir ve bu nedenle diğer modern Arapça çeşitleriyle , özellikle Mağrip'ten gelenlerle pek çok ortak noktaya sahiptir . Ancak, bazı ayırt edici özelliklere sahiptir:
Tunus'ta birkaç lehçe konuşuldu ve / veya konuşuluyor. Bu bolluk, ülkenin yerleşik olduğu sürenin uzunluğu, bir göç ülkesi olarak uzun tarihi, burada yaşayan kültürlerin bolluğu ve ülkenin büyüklüğü, coğrafi ve doğal çeşitliliği gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanmaktadır. dağlar, ormanlar, ovalar, kıyılar, adalar ve çöller arasında bölünmüştür. Ancak bugün Tunus, aynı zamanda Mağrip'teki en dilsel olarak homojen ülkedir . Tunus lehçelerinin tümü Tunus Arapçasının bir parçasıdır ve tamamen ve karşılıklı olarak anlaşılabilirdir.
Tunus lehçesindeki temel ayrım, Hilal öncesi (in) lehçeleri (çoğunlukla ülkenin kuzeyi ve doğusunda) ve hilal lehçeleri arasındaki farktır .
Hilal öncesi lehçeler, qa:l (Dedi) gibi kelimelerde sesli küçük küçük harf / q / ünsüzünün kullanılması ile karakterize edilirken, Hilal lehçeleri , bu tür kelimelerde seslendirilmiş damak bitiş ünsüzünü / g / kullanır . . Birincisi , mʃa u (gittiler) kelimesinde olduğu gibi, başka bir sesli harften önce sesli harf radikal finallerini telaffuz ederken, ikincisi son sesli harfi kaldırarak mʃu verir . Hilal öncesi lehçeler de ikinci kişide cinsiyeti işaretlememekle karakterize edilir. Bu nedenle, burada başka bir yerde bir kadını belirtmek için inti , bir erkeğe veya bir kadına hitap etmek için kullanılır, bu da diğer Arapça konuşanların şaşkınlığına neden olurken, fiilde dişil hiçbir işaret görülmez. Buna karşılık, Hilal lehçeleri klasik Arapça'dan olağan ayrımları korur.
Hilal öncesi lehçeler ayrıca , Maltaca tarafından paylaşılan bir özellik olan lajl (akşam) gibi kelimelerde klasik Arapça'dan diftongları korur .
Tunus diyalektolojisi hakkında daha fazla bilgi Michael Gibson, William Marçais, Hans-Rudolf Singer ve Fathi Talmoudi'de bulunabilir.
Hilal öncesi çeşitler seti şunları içerir:
Bu çeşitler, üç kısa ünlünün korunması ile karakterize edilen Doğu Hilal öncesi lehçeler ailesine aittir.
Ülkenin geri kalanında Hilalian veya Sulaymite çeşitleri baskındır ve iki ana gruba ayrılır:
Hilalian çeşidi, güçlü bir Berberi ve Latin alt katmanına (Afrika'nın Roman dili) dayanmaktadır, kelime hazinesi veya fonetik açısından dikkate değerdir ve Osmanlı döneminde veya Fransız himayesinde en az yabancı etkilere maruz kalır. Tunus'un çoğunlukta olduğu kuzey-batı ve merkez-batısı dışında, bu çeşitlilik Bizerte bölgesinde, Zhaghouan bölgesinde, Cap-Bon bölgesinde, Sahel-Tunus bölgesinde, Tunus'ta da bulunur. Sfax'tan ve daha büyük Tunus'tan, bu da onu en çok konuşmacıya sahip çeşitlilik yapan bölge.
Ülkenin güneyinde konuşulan Süleymit çeşidi, tüm özelliklerini paylaştığı Libya lehçelerinin bir uzantısıdır .
Hem orijinal Hilalians On gruplar olarak eklenir XX inci yüzyıl , yeni kentsel lehçeleri ( koinès kentsel göç hareketleri ve kentsel alanlarda dilsel karıştırma kaynaklanan).
Tunus'un geleneksel olarak kentsel lehçelerin konuşulduğu büyük kasabalarında, iç göçler ve kırsal göçler, sınırlı bir coğrafi alanda farklı lehçelerin bir arada var olmasına yol açmıştır.
Tunus vakasıTunus yılında denilen eski kent dilleri, “ baldi ” konuşulurdu, Tunus'un antik , halen ağırlıklı olarak konuşulmaktadır “kuzey dörtte” ve ağırlıklı olarak kadınlar tarafından. Tunus'un yeni kentsel konuşması, Bedevi / kırsal etkisi ile Koinéized form, şehirde en çok konuşulan dildir, çevredeki kırsal ise orijinal kırsal (Hilalian) konuşmasını korur.
Maltacaya yakın olan Tunus şehir dili, en basitleştirilmiş lehçe biçimidir ( eril “siz”i belirtmek için inti telaffuzu ) ve İtalyanca ve Fransızca gibi Avrupa-Akdeniz dillerinden en çok etkilenen dildir. İtalyanca, Fransızca, İspanyolca ve Türkçe kökenli çok sayıda ifade ve kelime içerir. Kalıntısı ortak dil kadar yürürlükte XIX inci yüzyıl , bu kozmopolit karakterize kültürlerarası boyutunun onun dinamiklerini alır metropol . İtalyanca orada temel bir yere sahiptir. Tunus kent nüfusunun %40'ını temsil eden bir İtalyan kolonisi tarafından taşınan lehçenin müzikalitesi üzerinde kalıcı bir etkisi vardır ve ona teknik kelime dağarcığı sağlar: daha önce önemli İtalyan kolonisi tarafından yürütülen faaliyetlerle bağlantılı profesyonel terimler. marangozlar , duvarcılar , mimarlar , balıkçılar , garaj sahipleri, tüccarlar, tüccarlar, müteahhitler vb.
Tunus'un kentsel koinè'si, daha esnek, bütünleştirici ve modüler olduğu için benzersiz olan çeşitli Tunus lehçelerinin yaratılmasını teşvik ediyor. Bugün referans lehçesidir ve bazı dilbilimciler tarafından “standart Tunus Arapçası”na benzetilmektedir.
Bizerte VakasıBizerte, üç lehçenin bir arada yaşamasıyla Tunus ile aynı dinamiği biliyor:
Küçük alanına rağmen, Bizertine Sahel çeşitli sözlüksel ve fonetik farklılıklar sunar. Bu farklılıklar, söz konusu kasaba ve köylerin etnik farklılıklarının bir sonucudur. Bununla birlikte, neo-kentsel lehçeler, eski lehçeler pahasına daha fazla zemin kazanma eğilimindedir.
Örneğin, daha marjinal ve daha sonra Endülüs katkısı olan Memluk ve Kafkas kökenli bir nüfustan Menzel Jemil ve Menzel Abderrahmane , orijinal olarak kentsel lehçelere sahipti.
Gelen Ghar El milh , Endülüslüler ve oranlan nüfusu ile karakterize edilen bir şehir Yeniçeri eşit, daha Bizerte daha şarkı (Kafkas etkisi), fakat çok daha eski olan bir dilde ile karakterize edilir sözdizimi .
In El Alia , taraklama uzmanlaşmış küçük sanayi kenti chechia , Endülüs eleman daha belirgin archaisms ile baskındır. Son olarak, Metline ve Raf Raf , özellikle telaffuzda aşırı lehçelere sahiptir. Bunlar Mahdois lehçesine benzer . Bu güçlü etnik benzerlikleri ile açıklanabilir: garnizon nüfusu Kafkas ya da (özellikle Avrupa kökenli Yunan Metline dan Yunanlılar tarafından kurulmuştur beri Midilli ) ve güçlü endogamy yakın zamana kadar.
Ancak bir zamanlar Endülüs etkisine sahip bir şehir olan Ras Jebel'in dili bugün tamamen göçebe ve kırsal unsurlardan etkilenmiştir .
Tunus Arapçası, Arapça konuşan tüm Tunusluların ana dilidir. Aynı zamanda Tunus'ta Berberi konuşan nüfusun ikinci dilidir. Standart Arapça, Fransızca gibi okulda öğrenilir. Tunus Arapçası, Standart Arapça'nın prestij çeşitliliğini temsil ettiği bir klasik diglossia örneğinde alt varyant rolünü oynar . Bu nedenle, yazılı basında yer alan çizimler lehçe ile yazılabilmesine rağmen, Tunus dilinin kullanımı esas olarak sözlü alanlarla sınırlıdır . Ayrıca 1990'lardan itibaren birçok reklam panosunda kendi sloganları ya da şirketlerin isimleri Tunusca yazılmıştı.
Geçmişte, sözlü bir gelenek olarak Tunus'ta birçok halk hikâyesi ve şiiri , boussadia gibi festivallere ve pazarlara taşınan gezgin hikaye anlatıcıları tarafından anlatılırdı . En önemlileri arasında " il-jāzya il-hlālīya " ve " hkāyat ummī sīsī w il-đīb " vardır. Ayrıca, 1960'larda, en popüler olanlar ERTT'de , Tunus'ta Abdelaziz El Aroui tarafından kaydedildi veya diğer yazarlar tarafından esas olarak Fransızca veya Standart Arapça'ya çevrildi. Bu Tunus masalları ve şiirleri, 2013 yılına kadar değiştirilmiş Arap alfabesi kullanılarak Tunus'a çevrilmedi ve bu, Kelemti derneğinin Tunuslu tanıtımına yönelik çalışmasıyla oldu.
Aynı anlamda oyunlar , tıpkı genellikle Tunus'ta bestelenen şarkılar gibi, belirli bir tarihsel bağlama yerleştirildikleri durumlar dışında hemen hemen her zaman Tunus'ta yazılır . Buna karşılık, kısa öykü yazan çağdaş yazarların çoğu Standart Arapça veya Fransızca konuşmayı tercih ediyor . Bazı durumlarda, kısa bir hikayenin diyaloğu Tunus dilinde yazılacak, anlatım kısmı ise standart Arapça olacaktır.
Bununla birlikte, 1990'lardan bu yana, Tunus atasözlerinden oluşan bir derleme yayınlayan ve Le Petit Prince'i Tunus'a çeviren Hédi Balegh tarafından yeni bir trend başlatıldı . Tahar Fazaa (çoğunlukla Tšanšīnāt Tūnsīya ile ) veya Taoufik Ben Brik (çoğunlukla Kalb Bin Kalb ve Kawāzākī ile ) gibi diğer yazarlar onu takip etti ve kısa öyküler, oyunlar veya kitaplar yazmak için Tunus'u kullandı.
Radyo ve televizyon programlarına gelince, Tunus'un resmi olarak kullanımı 1966'da Tunus Radyo-Televizyon Kurumu'nun kurulmasıyla başladı . Bugün Tunus, haberler, dini programlar ve tarihi diziler dışında tüm televizyon ve radyo programlarında kullanılmaktadır. 1980'lerde Qrīnaṭ il-šalwāš ve Mufattiš kaɛbūṛa gibi karikatürlerin Tunus'a çeşitli çevirileri de yapılmıştır. Tunus'taki bazı eserler, 2015'te ASBÜ festivalinin birincilik ödülü veya 2008'de Arap medya yaratma festivalinin ödülü gibi Arap dünyasında belirli bir ün kazandı .
Buna ek olarak, 1990'lardan bu yana, medya aracılığıyla yapılan reklamcılık giderek daha fazla Tunus dilini kullanmaya başladı ve birçok reklam panosunda slogan ve şirketin orijinal veya alternatif adı Tunus dilinde yazılmış.
Ancak, yazılı basın çoğunlukla Tunus dilinde yazılmamaktadır. 23 Nisan 1937'den 22 Ekim 1959'a kadar Hedi Saidi, Hechmi Bouaziz ve Ali Douagi tarafından yönetilen kull šay b-il-makšūf adlı Tunus dilinde haftalık bir gazete olmasına rağmen. En büyük gazeteler hala standart Arapça veya Fransızca olarak yazılmaktadır. Orada Tunus dilinde yazılabilen çizimlerin diyalogları hariç.
Din ile ilgili olarak , bazı kayda değer çabalar olmasına rağmen , Tunus'un İslam'ın tanıtımı için kullanımı sınırlıdır. İçin Hıristiyanlığın , ihracatların promosyonu kullanımı bir çevirisini başlayarak önemlidir İncil'in 1903 Bugün, Tunus'un Yeni Ahit'in tam sürümü online olarak kullanılabilir.
Tunisian bir ile, tercihen, yazar veya olanaklarına göre, yazılır Arap alfabesi ( modifiye edilmiş , özellikle ses uyarlamak / p / (پ), / V / (ڥ) ve / g / (ڨ)) ya da bir Latin alfabe ( aksanlı ).
En eski şiir için geri Tunus tarihleri transkripsiyonu bulundu XVII inci , Şeyh Ebu el-Hasan el-Karray tarafından yazılan yüzyılın medinesine 1693 yılında ölen Sfax :
ف الصغر عديت عديت |
għeddìt Fi- il-ṡuġr għeddìt, |
Ayrıca, şiirine tepki olarak, başka yazılmış XVII inci Karray niteliklerini öven, Tunus'ta hala yüzyıl:
خموسي يا كراي قاصد ليك È نية |
kerray qaṡid lik b-niyye ye xmùsì |
Berber adasının Cerbe onların olarak ve Tunus güney dağlık bölgelerde genellikle ikinci dil olarak Tunuslu Arapça konuşmak anadili genellikle chelha . Bu Berberi lehçelerini konuşanların sayısı bilinmiyor, ancak dil, konuşmacı eksikliği nedeniyle kaybolma eğiliminde.
Ülkeye entegre olmak isteyen yabancılar ya da tam tersine yurt dışında doğan Tunuslu göçmenlerin torunları da ikinci dil olarak Tunus lehçelerini konuşan kişiler arasındadır.
1990'lı yıllardan itibaren Tunuslular internette ve özellikle sosyal medya ve kısa mesajlarda aksanlı Latin alfabesi kullanarak Tunusca yazmaya başladılar . Bu eğilim , Zine El Abidine Ben Ali rejimini deviren ve kısa mesaj, sohbet ve sosyal medya yoluyla iletişimin büyük rol oynadığı 2011 Tunus devrimi sırasında önemli ölçüde hızlandı .
Ayrıca Tunus Arapçası, Mağrip Arapçasının diğer çeşitleri veya Arap dili gibi, Latin alfabesinde karşılığı olmayan sesler ve harfler içerir . Bu nedenle, Tunus'ta veya başka bir dilde, SMS yazarak veya sohbette iletişim kurabilmek için , Arap harfleriyle morfolojik benzerlikleri temelinde, sayılar ikame harfleri olarak kullanılır:
Tunus Arapçası ile Standart Arapça arasındaki en bariz farklardan biri, Berberi , Punic veya Latin ( Afrika'nın Romantik dili ), İtalyanca , İspanyolca , Fransızca ve Türkçe'ye ait kelimelerin yaygın olarak kullanılmasıdır . Böylece, standart Arapça'da kahraba: ʔ denilen elektrik , Tunus'ta doğrudan Fransızca kelimesinden gelen trisiti "/" zaw " olur ( / h / araba yerine dikkat edin).karahba: ʔ bir arabayı belirtir ). Fransızcadan ödünç alınan diğer kelimeler arasında burtma: n ( apartman ) bulunmaktadır. Yeni teknolojiler alanında, genellikle Arapça kökenli bir eşdeğer kelime yoktur ve sıklıkla " bilgisayar " olarak kullanılır , aynı şekilde "modern" nesnelerin adlandırılması için de, bir oteli belirten ve Fransızca bir kelimeden gelen araç kelimesi, funeg veya oukala kelimelerinin eşdeğeri, ancak ikincisi daha spesifik olarak düşük kaliteli bir oteli belirtir.
Mutfak , matbax Arapça olur kuʒi: na Tunus ve Latin geliyor cocina . Aynı şekilde, ayakkabı , HIDA: ʔ Arapça, olur t: Sabba Tunus'un ve vulguaire Latince geliyor Sabata ( "savate" ve "sabot" Fransızca kelime ile aynı etimoloji) ya da çorap "( klasset Latince gelen) kalsiyadan Yunanca κάλτσα ( ka: lsta ) aracılığıyla küçültme -ta ile . Chkobba (geleneksel kart oyunu) İtalyan doğrudan ödünç Scopa . Ayrıca Berberi etimolojisinin ʃla: ɣim ( bıyık ) ve fakru: n ( kaplumbağa ), sfenneria "" ( havuç ), Türkçede ba: lik (belki), ga: wri (Avrupa) gibi çeşitli kelimeleri de vardır. yanı sıra busta'da karşılaşılan ʒi meslek eki : ʒi (postacı) ve kawwarʒi ( futbolcu ).
Tunus Arapçası | Standart Arapça | Fransızca | etimoloji |
---|---|---|---|
/ babuːr / | سفينة / safiːna / | gemi | Türkçe: "vapur" anlamına gelen vapur |
/ barʃa / | كثيرا / kaθiːran / | çok | Türkçe: bir çok veya Arapça: barcha ' |
/ bilgdaː / | جيدا / d͡ʒajːidan / | iyi | |
/ dabbuːza / | زجاجة / zud͡ʒaːd͡ʒa / | şişe | |
/ daːkurdu / | حسنا / Hasanan / | Tamam | italyanca: akordeon |
/dövülmüş/ | قارب / qaːrib / | tekne | fransızca: tekne |
/ friːp / | tasarruf | fransızca: ikinci el | |
/ ʒra /na / | ضفدعة / dˤifdaʕa / | kurbağa | Latince: rana |
/Salsa/ | Sos | Latince: salsa | |
/ karriːtˤa / | araba | Kaba Latince: carretta | |
/ karruːsa / | araba | Latince: carrus | |
/ kwaːtru / | çerçeve | Latince: quadrum | |
/ miziːrja / | بؤس / otobüs / | sefalet, yoksulluk | Latince: sefalet |
/ fare / | عرق / ʕirq / | ırk (bir kişinin) | İtalyanca: razza |
/ blaːsˤa / | مكان / makaːn / | kayın | İspanyolca: plaza |
/ busta / | بريد / bariːd / | İleti | İtalyanca: posta |
/ fattata / | واجهة / waːd͡ʒiha / | cephe | İtalyanca: faciata |
/ fiːʃta / | عيد / ʕiːd / | tatil | Latince: festa |
/ yanlış / | تقليد / taklid / | yanlış | Latince: falsus |
/ furɡiːtˤa / veya / furʃiːtˤa / | شوكة / ʃawka / | çatal | Latince: "çatal" anlamına gelen furca'nın küçüğü |
/ kaːr / | حافلة / ħaːfila / | otobüs | fransızca: antrenör |
/ karahba / | سيارة / sajːaːra / | araba | eski Fransızca: carabas / belki Berberi kökenleri de |
/ kuʒiːna / | مطبخ / matˤbax / | pişmiş | Latince: cocina |
/ munɡaːla / | ساعة / saːʕa / | saat, izle | Latince: mon isim "Monsterum" (uyarı) + Arapça: آلة (enstrüman) |
/Şabat/ | حذاء / ħiðaːʔ / | ayakkabı | Kaba Latince: sabata |
/ triːnu / | قطار / Qitar / | tren | italyanca: treno |
/ bisklaːt / | دراجة / darːaːd͡ʒa / | bisiklet | fransızca: bisiklet |
/ bniːn / | لذيذ / laðiːð / | lezzetli | Latince: bene |
/ brikijja / | ولاعة / walaːʕa / | daha hafif | Fransızca: briket + Latince küçültme -illa |
/ ʃaːrka / | kolye | İbranice: שרשרת muhtemelen Pön, "zincir" anlamına gelen Arapça سلسلة'ye benzer | |
/ siɡaːru / | سقارة / siɡaːra / | sigara | İtalyanca: "puro" anlamına gelen cigaro |
/ ɡanarijja / | خرشوف / xarʃuːf / | enginar | Kaba Latince: Yunanca κινάρα aracılığıyla aginares + küçültme -illa |
/ kajjɛːs / | أسفلت / ʔasfalt / | kaldırım / asfalt | Latince: callis "yol" anlamına gelir. |
/ makine / | آلة / ʔaːla / | makine | Latince: makine |
/ qatˤtˤuːs / | قط / qitˤː / | kedi | Latince: cattus |
/ talvza / | تلفاز / tilfaːz / | televizyon | Fransızca: televizyon veya İtalyanca: televizyon |
/ mutuːr / | محرك / muħarːik / | motor | italyanca: motor |
/ kakawijja / | فول سوداني / fuːl suːdaːni / | fıstık | İspanyolca: fıstık + Latince küçültme -illa |
/ ruzata / | orgeat Şurubu | İtalyanca: rozata |
Bu kelimeler , özellikle iş ortamında karşılaşılan, özellikle ülkenin kuzeyinden gelen Tunusluların ( alternatif dil kodu ) günlük konuşmalarında Fransızca kelimelerin veya deyimlerin doğrudan kullanımı ile karıştırılmamalıdır . Bununla birlikte, özellikle erkeklerin sıklıkla bir [r] ile değiştirdiği Fransızca " r " ( [ʁ] ) haricinde, Tunus konuşmasında birçok Fransızca kelime, Tunus fonolojisine uyarlanmadan kullanılmaktadır . Böylece birçok Tunuslu Fransızca "ça va?" "Tunus ifadesi ʃniya ħwa'nın yerine veya ona ek olarak : lik , İtalyan ciao veya bisslema yerine İngiliz güle güle . Bu durumda doğrudan kullanım mı yoksa borç mu olduğunu ayırt etmek zordur. Sıklıkla gözlemlenen bir başka fenomen, Arapça kökenli bazı kelimelerin anlamsal kaymasıdır, örneğin tam anlamıyla yürüyerek gitme eylemi anlamına gelen macha , ancak Tunus'ta mcha'ya dönüşerek , bir yer değiştirme kavramı olduğunda kullanılan mcha'ya dönüşmüştür. Arapça'nın dhahaba (gitmek) fiilini kullanacağı yer . Arapça dhahaba teriminin Tunus'ta kabaca kullanılması çelişkili bir durumdur. Ayrıca böyle Türk kelimesi olarak yabancı kökenli bazı kelimeler için aynı olguyu gözlemlemek vapur kelime aracı Türkçe "vapur" ve nerede bu dil yerine kullanmak istiyorsunuz ederken, ihracatların promosyonu hiç büyük gemi belirlenmesinden Gemi "gemiyi" demek.
Bununla birlikte, Tunus Arapçası ile Standart Arapça arasındaki en büyük fark, Arapça olmayan veya Sami olmayan dillerin sözcüksel etkisiyle değil, neolojizmlerin varlığı ve Arapça köklerin anlamındaki bir değişiklik ve kullanımıyla bağlantılıdır. o dile yabancı diğer kökler. Sorularla bağlantılı neredeyse tüm kelimeler bu kategoriye girer: Tunuslular eʃnuwwa ve e: ʃ (ne?, kırsal lehçelerde Chenhou ) Arapça ma: ða ile karşılaştırıldığında , Tunus Arapçası waqte: ʃ (ne zaman? ) Arapça mata ile karşılaştırıldığında : ( mata : standart Arapçadan Güney lehçelerinde emtine eşdeğerdir ), eʃku: n (kim?, kırsal lehçelerde minhou ) man ve aʔˤle ile karşılaştırıldığında : ʃ (neden ?) lima ile karşılaştırıldığında : ða . Gibi kökleri için açıkça görünür anlamı içinde kaymalar xdm Arapça'da "hizmet etmek" Tunus'ta, araçlar "iş" ama, ʔˤml "do" ve olamaz ortalama Arapça olarak "iş" ve düşürülür mʃj le anlamı "gitmek" yerine "yürümek" olarak değiştirildi.
Standart Arapça ile karşılaştırıldığında sayılar için bazı telaffuz farklılıklarının ötesinde, 11'den 19'a kadar olan sayıların kökten farklı olduğuna da dikkat edilmelidir. Bu sayılar (sırasıyla): eħdeʃ , thnaʃ , thleṭaʃ , arbʔˤaṭaʃ , xomsṭaʃ , setṭaʃ , sbaʔˤṭaʃ , thmonṭaʃ ve tesʔˤaṭaʃ .
Dilbilgisi Tunuslu lehçelerin birkaç yalınlştırmalarla, standart Arapça dilbilgisi yakındır. Böylece, çekimlerin azalıp kaybolması yumuşatma nihai ünlülerin: Arapça kelime kitâb normalde de reddedilirse kitab-on içinde yalın , kitab-en içinde hâli ve kitab-in içinde Dativ . Tunus'ta, Berberi veya muhtemelen Romano-Afrika alt tabakası nedeniyle , kelime her durumda basitçe kteb olur . Benzer şekilde, belirli eril ve dişil zamirler arasındaki ayrım aynı etki altında kaybolma eğilimindedir: Arapça'da ikinci tekil şahıstaki özne şahıs zamiri anta (m.) ve anti (f.) Basitçe her iki durumda da inti olur . ayrımı koruyan güney ve batı lehçeleri). Bu silme, bu kişi için çekimde bir fark olmaması gerçeğiyle pekiştirilir. Öte yandan, lehçeler üçüncü şahıs houa (il) ve hia (elle) zamirleri arasındaki ayrımı korumuştur .
Standart Arapça ile karşılaştırıldığında şahıs zamirleriArapça kıyasla dilbilgisi diğer önemli basitleştirme tamamen kaybolduğu olan düello , iki kişinin konuşmaya kullanılan bir pronominal formu. İkili zamirler ve çekimler, çoğul karşılıklarıyla değiştirilir (Arapça'da yalnızca üç veya daha fazla kişilik gruplar için kullanılır), böylece Roman dilleri ve İbranice dilbilgisi uygulamasına yaklaşılır . Maltaca'da tamamen aynı fenomeni gözlemliyoruz.
Makaleler (ne, ne, kim, ne zaman, neden, nasıl, ne kadar, ne vb.) Standart Arapça'dan farklıdır ve başında veya başında eʃ ("ne?") sesinin kullanılmasıyla karakterize edilir . onların sonu, aynı zamanda eʃ veya iʃ olan , ancak mʃit-eʃ'de (“gitmedim”) fiilleri vermek için kullanılan olumsuzlama işaretçisi ile karıştırılmamalıdır .
Bu tablo, Tunus Arapçası ve Fransızcasındaki denklikleri vermektedir (kapsamlı olmayan liste):
Tunus Arapçası | Fransızca |
---|---|
/ eʃnouwa / | ne (erkek) |
/ eʃniya / | ne (kadın) |
/ eʃkoun / | DSÖ |
/ eʃfama / | Sorun ne |
/ eʃ / | bu |
/ a3leʃ / | neden (genel) |
/ eloueʃ / | Neden |
/ kaddeʃ / | Nasıl |
/ kifeʃ / | Nasıl?'Veya' Ne |
/ waqteʃ / | Ne zaman |
/ mneʃ / | Ne hakkında |
/ feʃ / | Neyin içinde ; ne ( bazı durumlarda biz par ile değiştirmek mümkündür ) |
/ bizʃ / | ne |
Bu makalelerden bazıları konuya göre aynı fikirdedir, örneğin “siz kimsiniz ” eʃkoun-ek inti veya basitçe eʃkoun-ek olur , “ne kadar” eb-qadde olur ʃ .
Fenike'de e ' nin ilgili kullanımlarına bağlı olarak “ateş” veya “erkek” ve eʃta “kadın” anlamına geldiğini belirtmek de ilginçtir .
Tunus Arapçası ile Standart Arapça arasında morfolojide önemli farklılıklar vardır . İkincisi , sözlü çekimde on üç kişi , sayı ve cinsiyet ayrımını işaret ederken, Tunus lehçesi yalnızca yediyi işaretler, cinsiyet ayrımı yalnızca üçüncü tekil şahısta bulunur. Kırsal lehçeler veya ülkenin iç kesimlerindeki Berberi kökenli lehçeler, Arap dünyasının başka yerlerinde konuşulan çeşitlerin çoğu gibi, ikinci tekil şahıstaki türü de işaretler .
Düzenli fiiller, şehir lehçelerinde aşağıdaki tabloya göre konjuge edilir:
Kimse | Tekil | Çoğul |
---|---|---|
İlk | kbitt | kibna |
İkinci | kbitt | ktabtu |
Üçüncü (m) | kitap | kitbu |
Üçüncü (f) | kedicik | kitbu (eril) |
Çoğu kırsal lehçe ikinci bir dişil tekil ekler: ktibti .
Kimse | Tekil | Çoğul |
---|---|---|
İlk | niktib | niktbu |
İkinci | tiktib | tiktbu |
Üçüncü (m) | jiktib | jiktbu |
Üçüncü (f) | tiktib | jiktbu (eril) |
Çoğu kırsal lehçe ikinci bir dişil tekil ekler: tiktibi . Son bir yarı sesli harfe sahip "zayıf" fiiller farklı bir çekimi takip eder:
Kimse | Tekil | Çoğul |
---|---|---|
İlk | mʃi: t | mʃi: na |
İkinci | mʃi: t | ben: sen |
Üçüncü (m) | mʃa: | mʃa: sen |
Üçüncü (f) | mʃa: t | mʃa: u (eril) |
Çoğu kırsal lehçeye üçüncü bir dişil tekil eklenir : mʃit . / e: / fonemli lehçeler, bu çekimde / i: / yerine onu kullanma eğilimindedir.
Kimse | Tekil | Çoğul |
---|---|---|
İlk | nimʃi | nimʃi: sen |
İkinci | zaman | zaman: sen |
Üçüncü (m) | jimʃi | jimʃi: sen |
Üçüncü (f) | zaman | jimʃi: u (eril) |
Kırsal lehçeler, çoğuldaki radikal ünlüyü kaldırarak , nimʃu gibi biçimlerin ortaya çıkmasına neden oldu , şüphesiz kırsal alanlarda daha belirgin olan Berberi substratum tarafından teşvik edildi.
Tunus, Cezayir ve Fas ağızlarında fiillerin pasif bir şekilde benzer Berberi'lerin . t- / tt- / tn- / n- önekleri eklenerek elde edilir:
Tunus Arapçasındaki gelecek biçimi de Berberi'ye ve daha doğrusu Zénète Berberi'ye benzer : fiilin eşlik ettiği besh (gitmek) (örn: besh tettkasser "kırılacak" anlamına gelir). Kentsel çeşitlerde besh'in ağ ile değiştirilmesi yaygındır . Dolayısıyla mesh tettkasser ("kırılacak") demek oldukça doğru .
Standart Arapça ve Tunus Arapçası arasında çeşitli telaffuz farklılıkları vardır . Ünlüler onlar nihai unsuru olarak gerçekleşmesi, özellikle kısa ve sık Tunus'ta atlanmıştır hece açık. Bu muhtemelen Berberi alt tabakası tarafından teşvik edildi . İşte birkaç örnek:
Düzenli fiiller bu fenomeni çekimlerinde gösterir, ancak isimler için de vardır:
İsimler için düello işareti sadece miktar ölçümleri ve genellikle çiftler halinde geçen terimler (gözler, eller, ebeveynler, vb.) için kullanılır.
Yana faringalizasyon ünsüz bir özelliğidir, en ağızları üç sesli pul / i; a, u / , ayırt edilebilir, her biri uzunluk standardı Arapça olarak. Son sesli harf, tek hece vurgulu kelimelerde uzundur (örneğin / ʒa / [ʒɛː] veya "O geldi"), diğer durumlarda kısadır. Bazı lehçeler, örneğin Gabès ve Monastir'inkiler, eski Arapça'nın çift sesli harflerinden ( / aj / ve / aw / ) türetilen uzun ünlülere ( / eː / ve / oː ) sahiptir . Bunlar Sfax'ta ve Tunus kadın lehçesinin daha geleneksel (uzaklaşan) biçimlerinde korunur, ancak çoğu lehçede / iː / ve / uː / ile birleştirilmiştir .
Tunus Arapçası, Fas ve Cezayir'den farklı olarak tüm kısa ünlüler arasında net bir ayrım yapar: örneğin / qimt / ("ikamet ettim") ve / qumt / ("büyüdüm"). Eski Arap formlarının korunduğu çeşitler dışında, diphthongs yoktur . Faringealize olmayan ortamlarda, / aː / ve daha az ölçüde / a / , özellikle genç Tunuslu konuşmacılarda [eː] gibi fonetik gerçekleşmelere yol açabilen bir anteriorizasyon ve kapanma vardır .
Standart Arapça Kaf içeren iki / Q / ve / g / kentsel refleks ve kırsal ağızlarının olarak / q / baskın kentsel ağızlarında ve / g / kırsal ağızlarda ( "O", böylece söylenir / qɑːl / veya / gɑːl / ) . Bununla birlikte, bazı kelimeler lehçeden bağımsız olarak aynıdır: “inek” her zaman / bɑgrɑ / ve “çalışma” / nɑqrɑ / olarak telaffuz edilir . Dişler arasındaki sessizler de geleneksel lehçesinde hariç tutulur Mehdiye . Standart Arapça kendi payına karışımları / d / ile / d / .
iki dilli | diş arası | alveolar | alveoler sonrası | palatales | Velar | Uvüler | faringeal | glottaller | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Basit | vurgulu | Basit | vurgulu | |||||||||
tıkayıcı | Sağır | (p) | t | tˁ | k | q | (ʔ) | |||||
Ses | b | (bˁ) | d | g | ||||||||
frikatifler | Sağır | f | θ | s | sˁ | ʃ | χ | ħ | h | |||
Ses | (v) | ð, ðˁ | z | (zˁ) | ʒ | ʁ | ʕ | |||||
Burun | m | (mˁ) | değil | (değil) | ||||||||
Yanal | ben | Orada | ||||||||||
dövülmüş | r | rˁ | ||||||||||
yarı ünlüler | w | j |
Bu tabloda gösterilen API fonetik sembollerinin açıklamaları için Arap alfabesiyle ilgili makaleye bakın . Faringalizasyon Arapça da / d / olarak harfi altında bir nokta ile temsil edilebilir.
Bazı ünsüzler, evrensel olarak ayrı ses birimleri olarak kabul edilmedikleri için yukarıdaki tabloda köşeli parantez içinde verilmiştir . Bununla birlikte, olduklarına dair güçlü göstergeler var. Köşeli parantez içinde bu ünsüzler için iki kaynak vardır: faringealize formlar içsel gelişmelerdir, / p / ve / v / genellikle Fransızca veya diğer dillerin ve / ʔ / klasik Arapça'nın etkisinin sonucudur . Minimal çiftleri her zaman bu tezat bulmak kolay değildir ama bunlar marjinal formları temsil etmediğini gösteren örnekler yine orada sesbirimciklerin gibi diğer sesbirimlerinin:
minimum çiftin yanında:
Her çiftte sesli harflerin gerçekleştirilmesi kökten farklıdır. Ünsüzlerin kendilerindeki faringealizasyon nispeten zayıftır, ana başarı bitişik ünlülerdedir ve ilk ünsüzde faringalizasyon için gerekli sesli harfin yokluğunda [sbɛːħ] (sabah) gibi bazı konuşmacılarda kaybolma eğilimindedir . Gibi diğer kelimeler var / Na Na / minimum çiftlerini veya analoglarına sahip değil ise bir şekilde (yaşlı bir kadının), bir şartlı varyasyonuna atfedilen ve gerekli kılarsa, bir ses birimi edilemez O / N / kuşkusuz nadir. En yaygın olarak kabul edilen / rˁ / ve / lˁ / ses birimleri için minimum çiftler şu şekilde verilebilir:
Hans-Rudolf Singer, her sesbirim için karşıtlıkların tam bir listesini verir. Tunus Arapçasının Fransızca, İtalyanca ve diğer dillerden etkilenmesi ile bu dilleri konuşmayanların kullandığı birçok kelime ve ifade, /p / ve / v /'yi şu şekilde korumaktadır :
/ ʔ / meydana eğilimindedir öğrenilen sicil genellikle her formda ve klasik Arapça borçlanmalarda, Masdar ( fiil adı bir kelimenin başında) değil, aynı zamanda gibi diğer formüllerde / tbiːʕa / (çevre) ve / yisːʔal / (He sorar) ikinci ifadede birçok konuşmacı / ʔ / ile / h / değiştirse bile .
Tunus Arapçası, Mağrip Arapçasının birçok çeşidi gibi , Standart Arapça'dan çok farklı, ancak Berberi ve/veya muhtemelen Afrika'nın Roman diline benzer bir hece yapısına sahiptir . Berberi dilleri bir hecenin başında yalnızca tek bir ünsüz olabilir, ardından mutlaka bir sesli harf gelirken, Tunus Arapçası genellikle hece saldırısına iki ünsüz yerleştirir. Örneğin, Arapça “kitap” / kitaːb / olarak telaffuz edilirken, Tunus'ta / ktaːb / olarak telaffuz edilir . Hece çekirdeği kısa veya uzun bir sesli harf içerebilir ve hecenin sonunda, yani kodada , / ma dxaltʃ / (" Girmedim "); Standart Arapça, kendi adına, bu konumda ikiden fazla ünsüz olamaz.
Kelimelerin içindeki heceler genellikle ağırdır çünkü çekirdekte uzun bir sesli harf veya kodda bir ünsüz vardır. Bir ünsüz ve bir kısa ünlüden (hafif heceler) oluşan son olmayan heceler çok nadirdir ve genellikle klasik Arapça'dan alınır: bu konumdaki kısa ünlüler genellikle kaybolur ve başlangıçta birçok ünsüz grubu üretilir. Örneğin, / ʒawaːb / (cevap) klasik Arapçadan alınmıştır, ancak aynı kelime doğal olarak gelişmiştir, / ʒwaːb / , bir "harf" için olağan kelimedir.
Majda El Roumi'nin ɛa-is-slāma gibi ünlü Arapça şarkılarının ve şiirlerinin yazılarında ve sözlerinde birkaç Tunuslu kelime kullanılmıştır . Ayrıca bazı Arap şarkıcılar, Hussain Al Jassmi ve Dina Hayek gibi eski Tunus şarkılarını Tunus'ta söylemeleriyle tanınırlardı. Tunus, birkaç Arapça veya orijinal Tunuslu yapı ve kelimeleri onlara aktararak birkaç Berberi lehçesini etkilemiştir. Dil aynı zamanda Malta dilinin de kökenidir ve brīk ve frīkasāy gibi bazı sözcükleri Fransızcadan esinlenmiştir. Tunus'ta "İtalyanca" anlamına gelen bir kelime olan Il-Ţalyānī, Tunus'ta pasajlar içeren standart Arapça yazılmış ve 2015 yılında "Arap edebiyatı için Booker Ödülü" alan bir romanın başlığı olarak kullanılmıştır. Lübnan Viyolonsel dizisi gibi diğer Arap ülkeleri, Tunus dilinde konuşan karakterler içeriyor.
“Malta'da konuşulan yerel Arapçanın ilk kaynağı Müslüman Sicilya'ydı, ancak nihai kökeni Tunus gibi görünüyor. Aslında, yaklaşık 800 yıllık evrim onu Tunus'tan biraz uzaklaştırmış olsa da, Maltaca Mağrip Arapçasının bazı tipik özelliklerine sahiptir. "