Gürcü alfabesi

Gürcü
Gürcü Alfabesi makalesinin açıklayıcı görüntüsü
Mevcut Gürcü alfabesindeki "yazı" kelimesi.
Özellikler
Dil (ler) Kartvel dilleri , Gürcüce , Yarasa , Laz , Mingrèle , Svane .
Yön Sol ve sağ
Tarihi
Zaman MÖ 412 J.-C. bugüne kadar
Kodlama
ISO 15924 Geor

Gürcü alfabesinin üç yazı sisteminin yaşayan kültürü * UNESCO-ICH-blue.svg Somut olmayan kültürel miras
Ülke * Gürcistan
Listeleme Temsilci listesi
Kayıt yılı 2016

Gürcü alfabesi (yerel olarak adlandırılmış მხედრული , mkhedruli ) şu anda yazmak için kullanılan script Gürcüce ve diğer birkaç Kafkas dilleri de dahil olmak üzere Osetya , Abhazya , hem de yarasalar (içinde Nah alt grubunun bir dil Nakho-Dagestanian dilleri ekler) aksan , Mingrelian ve Svane .

Normal olarak, bir Unikameral komut onun içinde mevcut Modern yuvarlak bir şekilde mkhedruli orijinal klasik yuvarlak bir şekilde olduğu gibi, her iki askeri, (28 ünsüz ve 5 sesli harfleri 33 harf içeren) mrgvlovani ( მრგვლოვანი veya uncial , harfler de dahil olmak üzere asomtavruli , c ', yani büyük harf,) Modern yuvarlak harflerinden farklıydı, ama bu geçici bir oldu iki meclisli komut eski dini içinde Hutsuri ( ხუცური , başka kare katılması sayesinde, "dini" formu nuskhuri alfabe ( ნუსხური , “  Küçük harfle yazılan  ”) veya kutkhovani ( კუთხოვანი ) küçük harfler için, artık tamamen terk edilmiş bir alfabe). Bununla birlikte, bazı yazarlar , modern metinlerde, gazete başlıklarında, logolarda vb. Büyük harf olarak klasik yuvarlak harfler asomtavruli'yi kullanırlar . Diğerleri , modern alfabenin büyük harf varyantlarını ( mtavruli olarak adlandırılır ) geliştirmeyi tercih ettiler , okuyucular için eski klasik formlardan daha kolay okunabilir (ve esas olarak Latince küçük büyük harflere benzer amaçlar için kullanılır, örneğin bu harflerin bulunduğu büyük paragrafları veya anıtsal yazıtları vurgulamak ayrıca küçük harfler olarak klasik yuvarlak harflerle bir arada bulunabilir ve daha sonra büyük harf için kullanılır).

Tarih

Efsanevi kökenler

Bilinen en eski Gürcü alfabesi olan asomtavruli da adlandırılan mrgvlovani hala bazı metinlerde not başkentlerine oldukça nadiren bugün kullanılan ve hangi, bir ortaçağ Gürcü metne göre, icat edildiMÖ 412 J.-C.Matra kültünü (yani Mithras ) takip eden Gürcü rahipler tarafından .

İçinde MÖ 284 J.-C.Kral Pharnavaz ben st İberia alfabesi ıslah olurdu.

Eski yazıtlar ve evrim

Alfabenin oluşturulması Gürcistan'da Hıristiyanlığın yayılmasıyla aynı zamana denk gelir, ancak Ermeni rahiplerin oynadığı rol tartışmalıdır.

Beytüllahim'deki Gürcü Kilisesi gibi bazı binalarda mrgvlovani yazıtları var . Bilinen en eski yazıt olan Bir el Qutt'un tarihi MS 430 yılına dayanmaktadır.

Alfabe nuskhuri da adlandırılan kutkhovani minik kaydetmek için kullanılan ( "kare"), göründü IX inci  yüzyıl . Asomtavruli ve Nuskhuri alfabeler arasında Hutsuri senaryo , (bazen "Xucuri" transkripsiyonu ხუცური veya "dini script",) kullanılarak, dini metinleri yazmak için biraraya kullanıldı asomtavruli başkentlerini nota.

Modern alfabe denilen mkhedruli ( მხედრული ortaya çıktı, "laik" veya "askeri yazıyor" bazen "mxedruli" transkripsiyonu) XI inci  yüzyıl . Önce dini olmayan metinler için kullanıldı ve daha sonra eski dini yazının nuskhuri'sinin yerini tamamen aldı . Gürcü dilbilimciler yazım biçimini fonetik olarak tanımlar .

Kompozisyon

Modern haliyle, Gürcü alfabesi mkhedruli'nin 33 harfi vardır:

bir
[ɑ] 		yasak
[b] 		gan
[g] 		don
[d̪] 		içerisinde
[ɛ] 		şarap
[v] 		zen
[z] 		daha
[t] 		içerisinde
[ɪ] 		kan
[k '] 		yorgun
[l] 		adam
[m] 		nar
[n] 		biz
[ɔ] 		tarafından
[p '] 		zhan
[ʒ] 		rae
[ɾ] 		san
[s] 		katran
[t̪ ']
ა ბ გ დ ე ვ ზ თ ი კ ლ მ ნ ო პ ჟ რ ს ტ
bir
[ʊ] 		phar
[pʰ] 		khar
[k] 		ghan
[ɣ] 		qar
[q '] 		shin
[ʃ] 		çene
[t͡ʃʰ] 		olabilir
[tsʰ] 		jil
[dz] 		kirpik
[ts '] 		karakter
[t͡ʃ '] 		xan
[x] 		jhan
[d͡ʒ] 		hae
[h]
უ ფ ქ ღ ყ შ ჩ ც ძ წ ჭ ხ ჯ ჰ

Başlangıçta, alfabenin o zamandan beri kullanılmayan altı ek harfi vardı. Alfabe ayrıca Mingrelce ve Svan dillerini yazıya dökmek için kullanılan diğer iki harf ve diğer üç nadir harf ile eski bir geleneksel noktalama işaretini içerir:

o
[e] 		selam
[j] 		biz
[wi] 		har
[q] 		Çapa
[kumaşla] 		fi
[f]
ჱ ჲ ჳ ჴ ჵ ჶ
yn
[ə] 		elifi
[ʔ]
ჷ ჸ
geri dönen gan
[ɢ] 		ain
[ʕ] 		küçük nar
nazalizasyon
ჹ ჺ ჼ

paragraf ayırıcı
჻

Gürcü alfabesi mkhedruli ile ne büyük harf ne de küçük harf vardır . Ancak, bazı Gürcü yazarlar klasik yuvarlak harfleri kullanmaya teşebbüs Assomtavrouli alfabesi olarak başkentleri din adamları geçici olarak eski için yaptığı gibi ( Hutsuri dini senaryo ise küçük harf ikinci oluşturulmuş Nuskhuri alfabesi , klasik harfler için ayrılmış olan büyük harfler):

bir
[ɑ] 		yasak
[b] 		gan
[g] 		don
[d̪] 		içerisinde
[ɛ] 		şarap
[v] 		zen
[z] 		tan
[t̪ʰ] 		içerisinde
[ɪ] 		kan
[k '] 		yorgun
[l] 		adam
[m] 		nar
[n] 		biz
[ɔ] 		tarafından
[p '] 		zhan
[ʒ] 		rae
[ɾ] 		san
[s] 		katran
[t̪ ']
Ⴀ Ⴁ Ⴂ Ⴃ Ⴄ Ⴅ Ⴆ Ⴇ Ⴈ Ⴉ Ⴊ Ⴋ Ⴌ Ⴍ Ⴎ Ⴏ Ⴐ Ⴑ Ⴒ
bir
[ʊ] 		phar
[pʰ] 		khar
[k] 		ghan
[ɣ] 		qar
[q '] 		shin
[ʃ] 		çene
[t͡ʃʰ] 		olabilir
[tsʰ] 		jil
[dz] 		kirpik
[ts '] 		karakter
[t͡ʃ '] 		xan
[x] 		jhan
[d͡ʒ] 		hae
[h] 		o
[e] 		selam
[j] 		biz
[wi] 		har
[qʰ] 		Çapa
[kumaşla]
Ⴓ Ⴔ Ⴕ Ⴖ Ⴗ Ⴘ Ⴙ Ⴚ Ⴛ Ⴜ Ⴝ Ⴞ Ⴟ Ⴠ Ⴡ Ⴢ Ⴣ Ⴤ Ⴥ

Grafik çeşitleri

Birçok harfin grafik varyasyonları vardır. Örneğin, ზ ( zeni ) ' nin üst döngüsü ve რ ( rae )' nin üst çizgisi, genellikle sunulanın tersi yönde gösterilebilir. Diğer yaygın varyasyonlar şunlardır:

Bilgisayar gösterimi

Gürcü harfleri ile temsil edilmektedir Unicode karakterleri U+10A0için U+10FCve U+2D00için U+2D25.

Modern komut dosyası mkhedruli

Modern Gürcü yuvarlak harfli mkhedruli'nin ISO 15924 kodu ( kullanımı isteğe bağlı olan ve temelde Gürcüce'de küçük Latin büyük harflerinin eşdeğerini elde etmek için kullanılan mtavruli büyük harfleriyle , önemli paragrafların vurgulu sunumu için ve glifler normal harflere çok yakın olan mkhedruli, ancak pervazlar olmadan ve her zaman taban çizgisinin üzerinde, daraltılabilen bir miktar satır aralığı ile, örneğin küçük harfli sözleşme cümlecikleri için) dir .Geor

Klasik yazıtlar veya antik Khutsuri dini yazıları

Eski iki meclisli Khutsuri dini Gürcü yazısının ISO 15924 kodu (yani bir yanda klasik yuvarlak büyük harfler asomtavruli ve diğer yanda küçük el yazısı kareleri nuskhuri , Latin onsialından esinlenerek kalem yazma için kullanılan başkentlerin ortaçağ varyantlarıdır. ) olduğunu . Yalnızca yuvarlak büyük harfli asomtavruli klasik yazıtlar için, kod (iki meclisli yazı içeren dini metinlerde) veya modern kod birbirinin yerine kullanılabilir (ancak ikinci kod, anıtsal tek kamaralı yazıtlar gibi eski kilise dışı alıntıların modern metinlerindeki alıntılar için tercih edilir) ).GeokGeokGeor

Unicode karakter tablosu

Gürcü Alfabesi - Dini Küçük Harfler ( Nouskhouri )
PDF: en
   		0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 AT B VS D E F
U + 2D00 Ⴀ Ⴁ Ⴂ Ⴃ Ⴄ Ⴅ Ⴆ Ⴇ Ⴈ Ⴉ Ⴊ Ⴋ Ⴌ Ⴍ Ⴎ Ⴏ
U + 2D10 Ⴐ Ⴑ Ⴒ Ⴓ Ⴔ Ⴕ Ⴖ Ⴗ Ⴘ Ⴙ Ⴚ Ⴛ Ⴜ Ⴝ Ⴞ Ⴟ
U + 2D20 Ⴠ Ⴡ Ⴢ Ⴣ Ⴤ Ⴥ   Ⴧ   Ⴭ  
Gürcü alfabesi - klasik harfler ( assomtavrouli ) veya dini başkentler ( hutsuri )
PDF: en
   		0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 AT B VS D E F
U + 10A0 Ⴀ Ⴁ Ⴂ Ⴃ Ⴄ Ⴅ Ⴆ Ⴇ Ⴈ Ⴉ Ⴊ Ⴋ Ⴌ Ⴍ Ⴎ Ⴏ
U + 10B0 Ⴐ Ⴑ Ⴒ Ⴓ Ⴔ Ⴕ Ⴖ Ⴗ Ⴘ Ⴙ Ⴚ Ⴛ Ⴜ Ⴝ Ⴞ Ⴟ
U + 10C0 Ⴠ Ⴡ Ⴢ Ⴣ Ⴤ Ⴥ   Ⴧ   Ⴭ  
Gürcü alfabesi - modern harfler ( mkhedrouli )
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 AT B VS D E F
U + 10D0 ა ბ გ დ ე ვ ზ თ ი კ ლ მ ნ ო პ ჟ
U + 10E0 რ ს ტ უ ფ ქ ღ ყ შ ჩ ც ძ წ ჭ ხ ჯ
U + 10F0 ჰ ჱ ჲ ჳ ჴ ჵ ჶ ჷ ჸ ჹ ჺ ჻ ჼ ჽ ჾ ჿ
Gürcü alfabesi - modern büyük harfler ( mtavrouli )
PDF: en
   		0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 AT B VS D E F
U + 1C90 Ა Ბ Გ Დ Ე Ვ Ზ Თ Ი Კ Ლ Მ Ნ Ო Პ Ჟ
U + 1CA0 Რ Ს Ტ Უ Ფ Ქ Ღ Ყ Შ Ჩ Ც Ძ Წ Ჭ Ხ Ჯ
U + 1CB0 Ჰ Ჱ Ჲ Ჳ Ჴ Ჵ Ჶ Ჷ Ჸ Ჹ Ჺ   Ჽ Ჾ Ჿ

Notlar ve referanslar

  1. Irène Assatiani ve Michel Malherbe tarafından Gürcüce konuşalım, s. 21.
  2. (in) Werner Seibt, "  The Creation of the Creation of the Kafkas Alphabets as Phenomenon of Cultural History  " on Academia.edu (erişim tarihi 19 Şubat 2018 ) .
  3. Claude Hagège ( hasta  Alain Bouldouyre), Dil sevenler sözlüğü , Paris, Plon - Odile Jacob baskıları , der.  "Aşk sözlüğü",2009, 732  s. ( ISBN  9782259204095 ve 2259204090 , OCLC  458764164 )
  4. Buradaki harflerin hepsi aynı yüksekliktedir ve bacakları yukarıda veya aşağıda değildir.

Ayrıca görün

İlgili Makaleler

Dış bağlantılar