Doğum |
doğru 1141 Gence |
---|---|
Ölüm |
1209 Gence |
defin | Gence |
takma ad | Низами Гянджеви |
Aktiviteler | Şair , yazar , filozof |
Hamse |
Nizami veya Nezami Gandjavi (in Farsça : نظامی گنجوی / Nizami Gencevi anlamıyla "nin Nizami anlamına Gence "; in Kürt : Nizami Gencewî, نیزامی گهنجهوی) etrafında doğan 1141, Azjan içinde (günümüzde 1209 tam addır) Nezam al -Din Abu Mohammad Elyas Ibn Youssouf Ibn Zaki Ibn Mou'ayyad Nezami Gandjavi , şiirsel buluş gücüyle tanınan İranlı bir şairdi. Her şeyden önce büyük bir bilgin ve mistisizmden derinden etkilenen romantik destanların yazarıydı.
İranlı bir şair olan Nizami, bazılarının düşündüğü gibi Gence'de (şu anda Azerbaycan'da ) değil , Tahran'ın 150 km güneybatısındaki Kum yakınlarındaki Ghahestan'da doğdu . Ama ailesi oraya yerleştiği için orada yaşadı. Nizami Farsça yazdığı eserlerini çeşitli İran prenslerine ithaf etmiştir .
Ailesi Tahran yakınlarındaki Kum şehrindendir . İskender'in Kitabında dediği gibi :
Gandja'da bir inci gibi kaybolmuş
olsam da, Ghahestan de Qom'danım.
Böylece babası Moayyad, Gence'ye yerleşmek için memleketi Kum'dan ayrıldı.
Nizami'nin tüm ailesi öğrenildi. Küçük yaşlardan itibaren tüm bilim dallarını, felsefeyi, teolojiyi vb. incelemeye başladı. onun zamanından. Bu hususta şöyle diyor:
Astronomide olan her şeyi
, tüm bilimlerdeki detayları
öğrendim, tüm sayfalarında araştırdım, gizemlerini.
Hayatı hakkında çok az bilgi mevcuttur. Erken yaşta yetim kaldı ve özellikle kültürlü amcası Khadjeh Omar tarafından büyütüldü. Üstelik tüm bilgilerini Nizami'ye aktaran odur. Annesi Raïssa, İran kökenlidir, ancak bir Kürt aşiretindendir ve babası Youssouf, İran kökenlidir.
Üç kez evlendi. Darband Prensi Fahr-e Din Bahramşah, ona genç ve güzel bir köle Kıpçak teklif eder . Adı Afagh'dı. Onunla evlenir. Mohammad Afagh adını verdiği, ilk karısı ve tek çocuğu olan sevgilisiydi. Karısı, Hüsrev ve Chirine'nin tamamlanmasından kısa bir süre sonra öldü . Garip bir şekilde, Nizami'nin diğer iki karısı destanlarından birini tamamladıktan kısa bir süre sonra ölür. Bu sebeple Allah'a şu âyetle acı acı şikâyette bulunur: “Allah'ım, neden her mesneviye bir kadın kurban etmem gerekiyor? "
Lirik şiirlerden ahlaki ve mistik içerikli didaktik şiirlere kadar, eserleri fıkralarla resmedilmiştir ve bulmacalar ve Farsça mitolojik bilmeceler, Roma / Yunan ve Arapça, matematiksel, astronomik, edebi ve efsanevi vb. şiirde dört roman yapımı:
Ayrıca kodlanmış ve çok karmaşık bir dile sahip olduğu için erişimi de oldukça zordur. İranlı bilgin Seyyed Mohammad Ali Oraizi (1882-1954), hayatının büyük bir bölümünü Nizami'nin eserlerini yorumlamaya çalışmak için adadı.
İle Khadjou Kermani (kitap: Homa et Homayoon )
İle Firdevsi (kitap: Bijan ve Manijeh )
ile Saadi
Shakespeare ile
Nizami'nin Leyla [Leyla] ve Mecnun'unu Shakespeare'in Romeo ve Juliet'i ile karşılaştırmanın açık bir mantığı var. Her biri kendi geleneğinde yıldızlarla dolu aşıkların romantizmini somutlaştırıyor ve bu nedenle iki esere aşina olan herkesi birbirlerine karşı okumaya davet ediyor. Ancak bunu yapmaya çalışmak, kendinizi eski düşüncede, eski deyişte, eski atasözünde veya eski "Yol" deyişinde ifade edilen düşünceden daha geniş ve daha sağlam bir ortak zemin ararken bulmaktır. sorunsuz çalıştı. Zaman, dil ve tarihsel bağlamdaki bariz ve önemli farklılıkların yanı sıra, bunlar arasında şairin karakter, olay örgüsü ve ritim sorularına yaklaşım biçimini temelden değiştiren biçimsel ayrımlar vardır. Kısacası, Romeo ve Juliet çok özel bir tür oyunudur, bir trajedidir ve iki saatten az sürecek bir gösteride görülmek ve duyulmak üzere yazılmıştır. Nizami'nin şiiri, çok daha yavaş bir tempoda okunmak üzere yazılmış romantik bir masaldır ve genellikle, kişinin yalnız başına olduğu varsayılır. Tüm eserlerinde "Shakespeare , İngiltere'de ulus-devlet oluşum sürecini ve doğuşunu çizer" diye de ekleyelim . Romeo ve Juliet'in İngiltere'de House of Lancaster ile House of York arasında geçen Güller Savaşı'nı temsil etmesinin nedeni budur . Shakespeare'in amacı bu çatışmaları çözmek ve böyle bir çatışmanın saçmalığını göstermektir.
İran şiiri, Nezâmi'nin öncülerinden olduğu klasik ahlaki ve sosyal şiirin tüm özelliklerini temsil ediyordu. Henri Massé bu konuda Farsça Antolojisi adlı eserinde şunları vurgular: “Nizami romantik destanın yani manzum romanın ustasıdır. Fars edebiyatının Chrestien de Troyes'idir. Bilgili olduğu kadar becerikli, şiir mesleğinin tüm kaynaklarına sahip, takdire şayan bir sanatçıdır. "
Khamse beş ayrı eserden ibaret:
Edebiyat alanındaki etkisi devasadır. Fars şiirini yalnızca bütünüyle zenginleştirmekle kalmadı, her şeyden önce birkaç yol açtı.
Eserleri özellikle şu şekilde karakterize edilir:
“Armonik çalışması synecdoquelarla dolu . Astronomi, kimya, tarih, mitoloji, din, tasavvuf, tıp alanlarındaki titiz ve sonsuz bilgisini sürekli olarak kullanıyor… Son olarak, eseri mükemmel bir resim, kelimelerin ve nesnelerin topografyası , konglobasyonlar ve antanklasların bir karışımı . "
Doğumunun 880. yıl dönümünde Azerbaycan Cumhuriyeti 2021 yılını “Nizami Gencevi Yılı” ilan etti.