İtriyum | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yüceltilmiş Yttrium - 1 cm'lik bir çıkıntı küpünün yanına yerleştirilmiş% 99,99 saf dendritikler . | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Periyodik tablodaki pozisyon | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sembol | Y | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Soyadı | İtriyum | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atomik numara | 39 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grup | 3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Periyot | 5 inci dönem | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Blok | D bloğu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Element ailesi | Geçiş metali | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronik konfigürasyon | [ Kr ] 4 gün 1 5 saniye 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Enerji seviyesine göre elektronlar | 2, 8, 18, 9, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elementin atomik özellikleri | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atom kütlesi | 88.90584 ± 0.00002 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atom yarıçapı (hesap) | 180 pm ( 212 pm ) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kovalent yarıçap | 190 ± 7 pm tarihinde | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Paslanma durumu | 3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronegatiflik ( Pauling ) | 1.22 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oksit | Zayıf taban | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İyonlaşma enerjileri | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 re : 6.2173 eV | 2 e : 12.224 eV | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 e : 20.52 eV | 4 e : 60.597 eV | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5 e : 77,0 eV | 6 e : 93.0 eV | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
7 inci : 116 eV | 8 inci : 129 eV | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
9 e : 146,2 eV | 10 inci : 191 eV | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
11 inci : 206 eV | 12 e : 374.0 eV | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
En kararlı izotoplar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Basit vücut fiziksel özellikleri | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sıradan durum | Katı | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hacimsel kütle | 4,469 g · cm -3 ( 25 ° C ) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kristal sistemi | Kompakt altıgen | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Renk | Gümüş beyazı | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Füzyon noktası | 1522 ° C | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kaynama noktası | 3345 ° C | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Füzyon enerjisi | 11.4 kJ · mol -1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Buharlaşma enerjisi | 363 kJ · mol -1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Molar hacim | 19.88 × 10-6 m 3 · mol -1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Buhar basıncı |
5.31 Pa de 1525,85 ° C |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ses hızı | 3300 m · s -1 ile 20 ° C | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kitlesel ısı | 300 J · kg -1 · K -1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektiriksel iletkenlik | 1.66 x 10 6 S · m -1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Termal iletkenlik | 17,2 W · m -1 · K -1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Çeşitli | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
N O CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
K O AKA | 100.028.340 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
N o EC | 231-174-8 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Önlemler | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
SGH | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tehlike H228, H250, H302, H312, H332, P210, P222, P231, P280, P422, H228 : Alevlenir katı H250 : Hava ile temas ettiğinde kendiliğinden tutuşur H302 : Yutulması halinde zararlıdır H312 : Deri ile teması halinde zararlıdır H332 : Solunması halinde zararlıdır P210 : Isı / kıvılcım / açık alev / sıcak yüzeylerden uzak tutunuz. - Sigara İçmek Yasaktır. P222 : Hava ile temas halinde bırakmayın. P231 : İnert gaz altında taşıyın . P280 : Koruyucu eldiven / koruyucu kıyafet / göz koruyucu / yüz koruyucu kullanın. P422 : İçeriği şurada saklayın ... |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
WHMIS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
B6, B6 : Hava ile temas ettiğinde kendiliğinden yanabilen reaktif yanıcı malzeme İçerik açıklama listesine göre% 1.0 ifşa |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aksi belirtilmedikçe SI & STP birimleri . | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İtriyum olan kimyasal element arasında atom numarası 39, itriyum Y simgesi a, geçiş elemanının lantanidlerin benzer ve tarihsel arasında sınıflandırılır kimyasal davranışı vardır metalik görünüm, nadir toprak ile, skandiyum ve lantanidler . Doğada asla kendi doğal durumunda bulunmaz, ancak çoğu zaman nadir toprak cevherlerindeki lantanitlerle birleştirilir. Tek kararlı izotopu 89 Y'dir. Aynı zamanda tek doğal izotoptur.
Yttrium, 1789'da Carl Axel Arrhenius tarafından keşfedilen bir gadolinit örneğinde Johan Gadolin tarafından bir oksit olarak keşfedildi . Anders Gustaf Ekeberg bu yeni oksit adlı Yttria . İlk olarak 1828'de Friedrich Wöhler tarafından izole edildi .
İtriyumun en önemli kullanımı, CRT televizyonlarda veya LED'lerde kullanılanlar gibi fosforların imalatındadır . Diğer uygulamaları arasında elektrotların , elektrolitlerin , elektronik filtrelerin , lazerlerin ve süper iletken malzemelerin üretimi ve çeşitli tıbbi uygulamalar yer alır. Yttrium'un bilinen bir biyolojik rolü yoktur, ancak maruziyet insanlarda akciğer hastalığına neden olabilir.
1787'de, bir ordu teğmeni ve amatör kimyager olan Carl Axel Arrhenius , İsveç'in Ytterby köyü yakınlarındaki eski bir taş ocağında (şimdi Stockholm takımadalarında ) ağır bir siyah kaya keşfetti . Bir olduğunu düşünerek bilinmeyen maden içeren tungsten , sadece keşfedilmiştir bir unsur, o vaftiz ytterbite (o keşfetti nerede köyün adından sonra, artı soneki -ite bir mineral olduğunu belirtmek için) ve örnekleri gönderir analiz için birkaç kimyacıya.
Johan Gadolin arasında ABO Üniversitesi , tanır, yeni bir oksit 1789 yılında Arrhenius numunede veya "yeryüzü" ve Bu çalışma ile 1797 yılında teyit edilir 1794 yılında yaptığı tam bir analiz yayımlayan Anders Gustaf Ekeberg yenisi. Vaftiz Yttria oksit . Kimyasal elementlerin ilk modern tanımını geliştiren Lavoisier'in çalışmasını takip eden on yıllarda , saf elementleri elde etmek için toprakların indirgenebileceğine inanılıyor , bu da yeni bir dünyanın keşfinin ... bu durumda itriyum olabilecek yeni bir element (oksitler -a'da ve elementler -ium'da sonlandırıldı).
1843'te Carl Gustav Mosander , Gadolin'in yitriya örneklerinin üç farklı oksit içerdiğini keşfetti: beyaz itriyum oksit (itriya), sarı terbiyum oksit (o sırada "erbia" olarak adlandırılan ve karışıklığa yol açabilir) ve pembe erbiyum oksit ( tekrar kafa karışıklığına yol açabilecek "terbi" zamanı). 1878'de Jean Charles Galissard de Marignac , iterbiyum oksidi olan dördüncü bir oksidi izole etti . Yeni elementler daha sonra oksitlerinin her birinden izole edilecek ve "Ytterby" köy adını (itriyum, iterbiyum , terbiyum ve erbiyum ) anımsatacak şekilde adlandırılacaktır . Sonraki yıllarda, Gadolin yitriyasında yedi metal daha keşfedildi . Sonunda bu yitriya bir toprak değil, bir mineral olduğundan, Martin Heinrich Klaproth onu Gadolin'e saygı göstererek gadolinit olarak yeniden adlandırdı .
Yttrium metali ilk olarak 1828'de Friedrich Wöhler tarafından susuz itriyum klorürü reaksiyona göre potasyum ile ısıtarak izole edildi :
YCl 3 + 3 K → 3 KCl + Y1920'lere kadar itriyum için kullanılan kimyasal sembol Yt idi, sonra Y kullanıma girdi.
Yttrium'un kütle sayıları 76 ile 108 arasında değişen 33 bilinen izotopu ve 29 nükleer izomeri vardır . Bu izotoplardan sadece biri stabildir , 89 Y'dir ve doğal olarak oluşan itriyumun tamamını oluşturur, bu da itriumu bir monoizotopik element ve ayrıca bir mononükleidik element yapar . Standart atom kütlesi bu nedenle 89 Y veya 88.905 85 (2) u'nun izotopik kütlesidir .
İtriyum, periyodik tablonun 3. grubundaki elementlere ait, metalik görünümlü yumuşak bir metaldir . Özelliklerinin periyodik beklendiği gibi, daha az bir elektronegatif daha skandiyum ve zirkonyum , ama daha elektronegatif lantan . Sınıflandırmanın beşinci döneminin d grubunun ilk unsurudur.
Saf itriyum, yüzeyinde pasifleştirici bir itriyum oksit tabakasının oluşması nedeniyle, havada yığın halinde nispeten kararlıdır . Bu film, su buharı varlığında 750 ° C'ye ısıtıldığında 10 mikrometre kalınlığa ulaşabilir . Toz haline getirilmiş veya yonga, itriyum havada kararlı değildir ve sıcaklık 400 ° C'yi aşarsa kendiliğinden tutuşabilir . İçin ısıtıldığında 1000 ° C altında azot , itriyum nitrür YN oluşturulur.
Yttrium, lantanitlerle o kadar çok ortak noktayı paylaşır ki , tarihsel olarak bu elementlerle nadir topraklar arasında gruplandırılmıştır ve hala doğadaki nadir toprak cevherlerinde bulunur.
Kimyasal olarak itriyum, periyodik tablodaki skandiyumdaki komşusundan daha çok lantanitlere benzer. Bu fiziksel özellikler atom numarasına göre çizilirse , 64.5 ile 67.5 arasında görünen bir sayıya sahip olacak ve bu da onu sınıflandırmada gadolinyum ve erbiyum arasına yerleştirecektir .
Kimyasal reaktivitesi terbiyum ve disprosyuma benzer . Onun atom yarıçapı kadar yakın ağır nadir toprak elementleri olanlara ise çözeltinin bunlardan biri gibi davranır. Lantanitler, periyodik tablodaki itriyumun bir satır aşağısında yer alsa da, iyonik yarıçapların bu benzerliği lantanitlerin kasılmasıyla açıklanmaktadır .
Lantanitlerin kimyası ile itriyumun kimyası arasındaki birkaç önemli farktan biri, ikincisinin neredeyse sadece üç değerlikli durumda bulunması , nadir toprakların yaklaşık yarısının farklı değerlik durumlarına sahip olabilmesidir.
Üç değerlikli bir geçiş metali olarak itriyum , bağlardaki üç değerlik elektronunu içeren, genellikle +3 oksidasyon durumunda birçok inorganik bileşik oluşturur . Örneğin itriyum oksit (Y 2 O 3).
İtriyum, suda çözünmeyen bir florür , hidroksit veya oksalat olarak bulunur . Bunun aksine bromür , klorür , iyodür , nitrat ve sülfat suda çözünür. Y, 3+ iyon çözeltisi içinde bağlı olmaması renksiz d veya f elektron onun içinde elektronik yapı .
Yttrium, itriyum oksit oluşturmak için su ile kuvvetli reaksiyona girer. Konsantre nitrik asit veya hidroflorik asit tarafından hızlı bir şekilde saldırıya uğramaz , ancak diğer güçlü asitler tarafından saldırıya uğrar .
Halojen ile 200 ° C aralığındaki sıcaklıklarda trihalojenürler oluşturur . Ayrıca yüksek sıcaklıklarda karbon, fosfor, selenyum, silikon ve kükürt içeren ikili bileşikler oluşturur .
İtriyum ayrıca organometalik bileşiklerde de mevcuttur. Oksidasyon derecesi 0'da itriyum ile küçük bir sayı bilinmektedir (erimiş klorürlerde +2 derece ve gaz fazı oksit kümelerinde +1 durumu gözlenmiştir). Organo-itrianları katalizör olarak içeren trimerizasyon reaksiyonları gözlemlenmiştir . Bu bileşikler, kendisi itriyum oksit, konsantre hidroklorik asit ve amonyum klorürün reaksiyonuyla oluşan itriyum klorürden elde edildi.
Karmaşık itriyum hangi komplekslerin ilk örneği olan ligandları carboranyl bir merkezi iyonuna bağlı 0 bir ile hapticity η 7 .
Yttrium, toprak içeren nadir minerallerin çoğunda ve bazı uranyum cevherlerinde bulunur , ancak doğada asla doğal olarak bulunmaz.
Yttrium, monazit ((Ce, La, Th, Nd, Y) PO 4 ) ve bastnäsite ((Ce, La, Th, Nd, Y) (CO 3 ) F) kumlarında bulunur . Her zaman ilişkili olduğu aynı ailenin diğer metallerinden ayırmak çok zordur. Yttrium, her zaman diğer nadir topraklarla ilişkili çok sayıda mineralde bulunur:
Bu mineraller az çok radyoaktiftir .
Apollo programı sırasında toplanan ay örnekleri önemli miktarda itriyum içerir.
Yitrium mevcuttur kabuk karasal 31 kadar ppm o hale 28 inci 400 kat daha yüksek gümüş daha bir zenginliği ile, en bol element. Toprakta 10 ila 150 ppm (kuru kütlelerde ortalama 23 ppm ) ve deniz suyunda 9 ppt konsantrasyonda bulunur .
Yttrium'un bilinen bir biyolojik rolü yoktur, ancak organizmaların çoğunda (hepsi değilse de) bulunur ve insanlarda karaciğerde, böbreklerde, akciğerlerde, dalakta ve kemikte yoğunlaşmıştır. Normalde insan vücudunda 0,5 mg'dan fazla itriyum yoktur . Anne sütünde 4 ppm'de bulunur . Yenilebilir bitkiler onu 20 ile 100 ppm arasındaki konsantrasyonlarda içerir , en yüksek konsantrasyonlar lahanada bulunur. Odunsu bitkiler, 700 ppm'de bilinen en yüksek itriyum konsantrasyonlarına sahiptir .
MevduatNisan ayında 2018 Çin ve Avustralya dergide nadir toprak elementlerinin lider üreticileri, ise, Doğa, Japon araştırmacılar yeni mevduat temsil doğu Japonya'da tespit tahmin yaklaşık 16 milyon ton üzerinde 2.500 km 2. ve nadir toprak bulunan deniz 5000 metreden daha derin çökelti ; 2499 km2'de, alt kısımda 16 milyon tondan fazla nadir toprak oksidi, yani itriyumda 780 yıllık dünya tedariki (ve ayrıca 730 yıllık disprosiyum rezervi , 620 yıl europium , 420 yıl terbiyum için) yer alacaktır. Scientific Reports'ta Nisan 2018 tarihli bir yayına göre .
Gelen güneş sisteminin , itriyum ile oluşturulmuştur yıldız çekirdek sentezi esas göre, s işlemi ile (≈72%) ve bir azınlık r işlemi (≈28%).
Grup 3'ün tüm elementleri tek sayıda protona sahiptir ve bu nedenle birkaç kararlı izotopu vardır. Yttrium, doğada bulunan tek 89 Y'ye sahiptir. Yttrium 89'un bolluğu ilk göründüğünden daha fazladır. Bu, yavaş oluşum sürecinin kütle numarası yaklaşık 90, 138 veya 208 olan izotopları tercih etme eğiliminde olması gerçeğiyle açıklanmaktadır; bu, sırasıyla 50, 82 ve 126 nötron ile alışılmadık derecede kararlı bir atom çekirdeğine sahiptir. 89 Y, çekirdeğinde 89 ve 50 nötron kütlesine sahiptir.
Yitriyum ve lantanitlerin kimyasal özelliklerindeki benzerlikler, aynı süreçlerle doğada yoğunlaştığı ve nadir toprak içeren mineraller içindeki cevherlerde bulunduğu anlamına gelir. Hafif nadir topraklar ( ailenin başlangıcı ) ile ağır nadir toprak elementleri (ailenin sonu) arasında kısmi bir ayrılık gözlemleyebiliriz , ancak bu ayrılık asla tamamlanmadı. Daha düşük bir atom kütlesine sahip olmasına rağmen, itriyum ağır nadir toprak tarafında yoğunlaşır.
Dört ana itriyum kaynağı vardır:
İtriumu diğer nadir topraklardan ayırmak zordur. Cevher içinde bulunan oksit karışımından saf olarak elde etmenin bir yöntemi, oksidi sülfürik asit içinde çözmek ve ardından iyon değiştirme kromatografisi kullanmaktır . Oksalik asit ilavesi , itriyum oksalatın çökeltilmesini mümkün kılar . Bu oksalat daha sonra oksijen altında ısıtılarak bir okside dönüştürülür. İtriyum florür daha sonra hidrojen florür ile reaksiyona sokularak elde edilir .
Yitriyum oksitin yıllık dünya üretimi, tahmini 9 milyon ton rezervle 2001 yılında 600 tona ulaştı. Yitriyum florürü bir kalsiyum ve magnezyum alaşımıyla reaksiyona sokarak metal bir süngere indirgeyerek her yıl yalnızca birkaç ton itriyum metali üretilir. Yttrium, bir ark fırınında 1600 ° C'de eritilebilir .
İtriyum oksit, Eu 3+ iyonları ile katkılanabilir ve itriyum ortovanadat Y VO 4 : Eu 3+ veya itriyum oksisülfür Y 2 O 2 S elde etmek için bir reaktif görevi görebilir.: CRT televizyonlarda kırmızı rengi elde etmek için kullanılan fosforlar Eu 3+ . Kırmızı rengin kendisi, öropiyum atomlarının uyarılmasıyla üretilir. İtriyum bileşikleri, farklı lantanit katyonları ile takviye edilebilir . Yeşil ışıldama elde etmek için Tb 3+ kullanılabilir. İtriyum oksit, gözenekli silikon nitrür üretimi için bir sinterleme katkı maddesi olarak da kullanılır .
İtriyum bileşikleri, etilenin polimerizasyonu için bir katalizör olarak kullanılır . Metalik formda, bazı yüksek performanslı bujilerin elektrotlarında kullanılır . Yttrium ayrıca propan lambalar için akkor manşonların imalatında, radyoaktif toryumun yerine kullanılır .
İtriyumla stabilize edilmiş zirkonyumun kullanımı, özellikle katı bir elektrolit (oksijen iletkeni) olarak ve otomobil egzoz sistemlerinde bir oksijen sensörü olarak tam gelişme aşamasındadır.
Yttrium, çok çeşitli sentetik lal taşı üretiminde, itriyum oksit ise çok verimli mikrodalga filtreler olan YIG ( Demir Yttrium Garnet ) üretmek için kullanılır . İtriyum, demir, alüminyum ve gadolinyum granüller (örn. Y 3 (Fe, Al) 5 O 12 ve Y 3 (Fe, Ga) 5 O 12 ) önemli manyetik özelliklere sahiptir. YIG'ler ayrıca bir akustik enerji vericisi ve bir dönüştürücü olarak çok etkilidir .
Alüminyum ve itriyum lal taşı (Y 3 Al 5 O 12veya YAG) sertliği 8,5 (Mohs ölçeği) 'dir ve mücevherlerde elmasları taklit etmek için kullanılır . Seryum katkılı YAG kristalleri: Bunlar beyaz LED'lerde fosfor olarak kullanılır.
YAG'ler, itriyum oksit, itriyum ve lityum florür ve itriyum ortovanadat, özellikle yakın kızılötesi lazerlerde neodim, erbiyum veya itterbiyum ile katkılı olarak kullanılır . YAG lazerler yüksek güçte kullanılabilir ve metal kesmek için kullanılır. Tek kristal YAG katkılı genel yöntemi ile üretilmektedir Czochralski .
Krom, molibden, titanyum ve zirkonyumun tane boyutunu küçültmek için küçük miktarlarda itriyum (% 0,1 ila 0,2) kullanılmıştır. Alüminyum ve magnezyum alaşımlarının mekanik özelliklerini iyileştirmek için de kullanılır . Alaşımlara itriyumun eklenmesi genellikle bunların oluşumunu kolaylaştırır, yüksek sıcaklıkta yeniden kristalleşmeyi azaltır ve yüksek sıcaklıklarda oksidasyona karşı direnci önemli ölçüde artırır.
Yttrium, vanadyumu ve diğer demir dışı metalleri okside etmek için kullanılabilir. İtriyum oksit, özellikle mücevheratta kullanılan kübik zirkonyayı stabilize etmek için kullanılır.
İtriyum oksit, daha iyi darbe direnci ve daha düşük bir termal genleşme katsayısı sağladığı seramik ve camların formülasyonunda da kullanılabilir . Bu nedenle özellikle fotoğraf lensleri için kullanılır.
Radyoaktif izotop 90 Y'nin gibi ilaçlarda Yttrium Y 90 DOTA-Tyr3-oktreotid ve ibritumomab tiuksetan çeşitli tedavisinde kullanılan, kanser , pankreas lemfomalar, lösemiler, yumurtalık kanserleri de dahil olmak üzere., Kemik ve kolorektal kanser . Monoklonal antikorlara bağlanarak çalışır , bu da kanser hücrelerine bağlanır ve yitriyum-90 bozunmalarıyla ilişkili β emisyonları nedeniyle onları yok eder.
Bistüriye göre daha hassas kesebilen Yttrium-90 iğneleri omurilikte ağrıyı ileten sinirlere etki etmek için kullanılmış ve yitriyum-90 da özellikle eklem iltihabının tedavisinde izotopik sinovyorthes yapmak için kullanılmaktadır örneğin romatoid artritten muzdarip hastalar için dizler.
1987'de, itriyum içeren bir malzeme olan YBa 2 Cu 3 O 7'de yüksek kritik sıcaklık süperiletkenliği gözlendi . Özellik ve kritik ısı (Tc = 93K) daha yüksek olduğu birinci olması için sadece ikinci malzeme olarak kaynama noktası arasında sıvı azot (77K).
Suda çözünür itriyum bileşikleri orta derecede toksik, suda çözünmez olanlar ise toksik değildir. Hayvan deneylerinde, itriyum ve bileşikleri karaciğere ve akciğerlere zarar vermiştir, ancak toksisite, dikkate alınan bileşiğe bağlı olarak değişkendir. Sıçanlarda, itriyum sitratın solunması pulmoner ödem ve nefes darlığına neden olurken, yitriyum klorürün solunması karaciğerde ödem, plevral efüzyonlar ve pulmoner hiperemiye neden olur.
Yitriya bileşiklerine maruz kalma, insanlarda akciğer hastalığına neden olabilir. Havadaki öropiyum vanadat ve itriyum tozuna maruz kalan işçiler, gözlerde, deride ve solunum yolunda hafif tahriş yaşadılar, ancak bunun nedeni itriyum yerine vanadyum olabilir. Yitriya bileşiklerine yoğun şekilde maruz kalmak nefes darlığına, öksürüğe, göğüs ağrısına ve siyanoza neden olabilir. NIOSH maruz 1 mg / m sınırı aşan için tavsiye 3 ve IDLH 500 mg / m 3 . İtriyum tozu yanıcıdır.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | ||||||||||||||||
1 | H | Hey | |||||||||||||||||||||||||||||||
2 | Li | Ol | B | VS | DEĞİL | Ö | F | Doğmuş | |||||||||||||||||||||||||
3 | Yok | Mg | Al | Evet | P | S | Cl | Ar | |||||||||||||||||||||||||
4 | K | O | Sık iğne | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Veya | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | |||||||||||||||
5 | Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Pzt | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | CD | İçinde | Sn | Sb | Sen | ben | Xe | |||||||||||||||
6 | Cs | Ba | Bu | Pr | Nd | Pm | Sm | Vardı | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Okuyun | Hf | Sizin | W | Yeniden | Kemik | Ir | Pt | Şurada: | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | Şurada: | Rn | ||
7 | Fr | Ra | AC | Th | Baba | U | Np | Abilir | Am | Santimetre | Bk | Cf | Dır-dir | Fm | Md | Hayır | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | DS | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | |
8 | 119 | 120 | * | ||||||||||||||||||||||||||||||
* | 121 | 122 | 123 | 124 | 125 | 126 | 127 | 128 | 129 | 130 | 131 | 132 | 133 | 134 | 135 | 136 | 137 | 138 | 139 | 140 | 141 | 142 |
Alkali Metaller |
Alkali toprak |
Lantanitler |
Geçiş metalleri |
Zayıf metaller |
Metal- loidler |
Olmayan metaller |
halo genleri |
Asil gazlar |
Sınıflandırılmamış öğeler |
Aktinitler | |||||||||
Süperaktinitler |