ksenon | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bir ampulde sıvılaştırılmış ksenon. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pozisyon periyodik tablodaki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sembol | Xe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Soyadı | ksenon | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atomik numara | 54 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grup | 18 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dönem | 5 inci dönem | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Engellemek | p'yi engelle | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
eleman ailesi | soygazlar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronik konfigürasyon | [ Kr ] 5 s 2 4 d 10 5 p 6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Enerji seviyesine göre elektronlar | 2, 8, 18, 18, 8 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elementin atomik özellikleri | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
atom kütlesi | 131.293 ± 0.006 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atom yarıçapı (hesap) | ( 108 öğleden sonra ) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
kovalent yarıçap | 140 ± 9 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Van der Waals yarıçapı | 216 öğleden sonra | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Paslanma durumu | 0 , 1, 2 , 4, 6, 8 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronegatiflik ( Pauling ) | 2.6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oksit | asit (XeO 3 ve XeO 4 ) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
iyonlaşma enerjileri | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 yeniden : 12.12984 eV | 2 e : 20.9750 eV | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 E : 32,1230 eV | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
En kararlı izotoplar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Basit vücut fiziksel özellikleri | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Olağan durum | Gaz | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
hacimsel kütle |
5.887 ± 0.009 g · L -1 (gaz), 2.95 g · cm -3 (sıvı, -109 °C ) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
kristal sistemi | Yüz merkezli kübik | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Renk | herhangi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
füzyon noktası | -111.74 °C | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kaynama noktası | -108.09 °C | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
füzyon enerjisi | 2.297 kJ · mol -1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
buharlaşma enerjisi | 12.57 kJ · mol -1 ( 1 atm , -108.09 °C ) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kritik sıcaklık | 16.58 °C | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
molar hacim | 22.414 × 10 -3 m 3 · mol -1 0 °C ve 1 atm'de | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ses hızı | 1090 m · s -1 ila 20 ° C | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
kütle ısısı | 158 J · kg -1 · K -1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Termal iletkenlik | 5,69 × 10 -3 W · m -1 · K -1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Çeşitli | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
N O CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
K O AKA | 100.028.338 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
N O EC | 231-172-7 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Önlemler | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
SGH | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Uyarı H280 ve P403 H280 : Basınçlı gaz içerir; ısıtılırsa patlayabilir P403 : İyi havalandırılan bir yerde saklayın. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
WHMIS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İLE, A : Sıkıştırılmış gaz kritik sıcaklığı = 16,58 °C Sınıflandırma kriterlerine göre % 1,0'da açıklama |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulaşım | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
20 : ikincil bir risk oluşturmayan boğucu gaz veya gaz UN numarası : 2036 : SIKIŞTIRILMIŞ XENON Sınıfı: 2.2 Etiket: 2.2 : Yanıcı olmayan, toksik olmayan gazlar (A veya büyük harfle gösterilen gruplara karşılık gelir) Ö); Ambalaj: -
22 : soğutulmuş sıvılaştırılmış gaz, boğucu UN numarası : 2591 : XENON SOĞUTULMUŞ SIVI Sınıf: 2.2 Etiket: 2.2 : Yanıcı olmayan, toksik olmayan gazlar (A veya büyük O ile gösterilen gruplara karşılık gelir); Ambalaj: - |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aksi belirtilmedikçe SI ve STP birimleri . | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ksenon olan kimyasal element arasında atom numarası 54, sembol Xe. Bu bir olan asil , kokusuz ve renksiz gaz. Bir de deşarj lamba , mavi bir ışık yayar.
Ksenon, izotopları radyoaktif olan radon hariç, soy gazların en nadir ve en pahalısıdır .
Etimolojik olarak, "ksenon" adı, "yabancı" anlamına gelen Yunanca ξένος ( xenos ) kelimesinden türemiştir . Bu ad xenon içinde "yurtdışında bilinmeyen gaz" olarak keşfedildi olmasından kaynaklanır kripton ardışık özdeşimler soy gazlar (sırasında argon sonunda, kripton, ksenon) XIX inci yüzyıl .
Ksenon keşfedilen 1898 tarafından , William Ramsay ve Morris, William Travers tarafından spektral analiz olan havada "tortu" bir oksijen ve azot çıkarmıştı .
Ksenon, hava damıtma yoluyla ekstrakte edilir. Havayı damıtmak için sıkıştırılarak sıvı hale getirilmesi gerekir (gaz halinde kalırken ısınır, ancak sıkıştırılıp soğutularak sıvılaşır ). Ksenon daha sonra sıvı hale gelen havadan fraksiyonel damıtma yoluyla ekstrakte edilebilir .
Xenon, İngiliz kimyagerler William Ramsay ve Morris Travers tarafından keşfedildi .12 Temmuz 1898Kısa bir süre keşfettikleri sonra kripton ve neon . Sıvı havayı oluşturan çeşitli elementlerin seçici buharlaşmasından kaynaklanan bir kalıntıda buldular . Bu yeni gaz ksenonunu Yunanca ξένον [ xenon ], "yabancı" veya "misafir" anlamına gelen ξένος [ xenos ]' un nötr tekil formu olan vaftiz etmeyi öneren Ramsay'dı . 1902'de Ramsay, Dünya atmosferinin her 20 milyon ksenon için 1 parça içermesi gerektiğini tahmin etti .
Sırasında 1930'larda , mühendis Harold Edgerton ilgilenmeye başladı flaş ışığı uygulamalar için yüksek hızlı fotoğrafçılık . Bu çalışma onu, ksenonla dolu bir tüpte çok kısa bir akım boşalmasıyla ışığın üretildiği bir ksenon flaşının icadına götürdü . 1934'te Edgerton, bu tekniği kullanarak mikrosaniye süreli flaşlar üretebildi .
1939 yılında Albert R. Behnke Jr. nedenlerini çalışılan narkozu içinde dalgıçlar ortam havadan daha hava daha yoğun ve daha yüksek basınç nefes getirildi, derin suda. Şişelerdeki havanın bileşimini değiştirmenin etkisini test ederek, insan organizmasının yüksek basınçta soluduğu gazın kimyasal bileşimine bağlı olarak farklı tepkiler verdiğini fark etti. Ksenonun anestezide kullanılabileceği sonucuna varıyor . Rus Lazharev'in 1941'de anestezide ksenon kullanımını incelemiş gibi görünmesine rağmen, ksenonun etkisini doğrulayan ilk yayınlanmış çalışma 1946'dan kalmadır ve JH Lawrence'ın fareler üzerindeki deneyleriyle ilgilidir. Ksenonun ameliyatta anestezik olarak ilk kullanımı, Stuart C. Cullen tarafından iki hastayı ameliyat etmesiyle 1951 yılına dayanmaktadır.
1960 yılında fizikçi John H. Reynolds (in) , bazı meteoritlerin anormal derecede yüksek seviyelerde izotop 129 ksenon içerdiğini keşfetti . O, bu izotop aşırı geldi sözde çürüme ürünün içinde iyot 129 . Bu izotop, yıldızlararası ortamda , kozmik ışınlar ve nükleer fisyon reaksiyonları nedeniyle parçalanma reaksiyonları ile yavaşça üretilir , ancak sadece süpernova patlamasında önemli miktarlarda üretilir . Yarı-ömrü arasında iyodin-129 , nispeten kısa bir olmak kozmolojik ölçekte , (16 milyon yıl) az bir zaman süpernovadan ve meteor tutucu katılaştırılır an arasında geçen süre olduğunu göstermiştir iyot 129 . Bu iki olayın (süpernova ve gaz bulutu katılaşması) güneş sistemi tarihinin ilk günlerinde meydana geldiğine inanılıyordu , iyot-129 muhtemelen güneş sisteminin oluşumundan kısa bir süre önce de olsa üretiliyordu.
Ksenon ve diğer soy gazların uzun süredir kimyasal olarak tamamen inert oldukları ve kimyasal bileşiklerin oluşumunda yer almadıkları düşünülmüştür . Bununla birlikte, en öğretim ise University of British Columbia , Neil Bartlett keşfedilmiştir platin heksafluorür (PtF 6 ) a, çok güçlü bir oksitleyici madde , oksitleyici edebilen oksijen (O 2 (O) formu dioxygenyl için hexafluoroplatinate 2 + [PtF 6 ] - ) . Dioksijen ve ksenon hemen hemen aynı ilk iyonlaşma enerjilerine sahip olduğundan , Bartlett platin heksaflorürün muhtemelen ksenonu da oksitleyebileceğini fark etti. NS23 Mart 1962, bu iki gazı karıştırdı ve asil bir gaz olan ksenon heksafloroplatinat içeren ilk kimyasal bileşiği üretti . Bartlett Xe'nin olma bileşimin düşünce + [PtF 6 ] - , ancak daha sonra çalışma muhtemelen bir karışımından yapılmış olduğunu gösterdi Xenon tuzları . O zamandan beri, birçok başka ksenon bileşiği keşfedildi ve özellikle argon hidroflorür , kripton diflorür veya radon florür dahil olmak üzere diğer soy gazları ( argon , kripton ve radon ) içeren bazı bileşikler tanımlandı .
Xenon , 0.087 ± 0.001 ppm'lik bir konsantrasyonla Dünya atmosferinde eser miktarlarda bulunur .
Xenon, Güneş'te , Dünya'da , asteroitlerde veya kuyruklu yıldızlarda nispeten nadirdir .
Mars'ın atmosferi, Dünya'nınkine benzer veya 0.08 ppm'lik bir ksenon bolluğuna sahiptir . Buna karşılık, Mars'taki ksenon 129'un (toplam ksenona göre) oranı, Dünya'da veya Güneş'te gözlemlenenden daha yüksektir. Bu izotop, radyoaktif elementlerin bozunmasıyla üretildiğinden , bu, Mars'ın ilk atmosferinin çoğunu, belki de oluşumundan sonraki ilk 100 milyon yılda kaybetmiş olabileceğini gösterir .
Tersine, Jüpiter'in atmosferi , Güneş'inkinin yaklaşık 2,6 katı, alışılmadık derecede yüksek bir ksenon konsantrasyonuna sahiptir. Bu yüksek konsantrasyon açıklanamıyor ve ilk- gezegen diski ısınmaya başlamadan önce gezegenimsilerin hızlı ve erken oluşumuyla bağlantılı olabilir (aksi takdirde ksenon, gezegenimsilerin buzunda sıkışıp kalmazdı). Bir bütün olarak güneş sisteminde, ksenonun payı (tüm izotopları dikkate alındığında) 1.56 × 10 -8 veya 64 milyonda 1 kütle konsantrasyonudur .
Dünya üzerindeki düşük ksenon konsantrasyonu, kuvarstaki (özellikle yüksek basınçta) kovalent ksenon-oksijen bağlarının atmosferdeki ksenon gazının varlığını azaltma eğiliminde olması olasılığı ile açıklanabilir. İki araştırmacı, Svyatoslav Shcheka ve Hans Keppler, 2012'de başka bir açıklama yaptı: magma soğudukça ve kristalleşirken daha hafif nadir gazları hapsetti. Büyük ksenon atomlarının çoğu atmosferde kaldı. Isı, genç Güneş'ten gelen güçlü ultraviyole radyasyon ve Dünya'nın meteorlar tarafından bombardımanı altında, atmosfer, ksenonu da alarak kısmen uzaya kaçtı. Diğer araştırmacılar “ksenonun orada olduğunu ancak bir yerlerde saklandığını açıklıyor. Orada olmadığını söylüyoruz çünkü Dünya tarihinin çok başlarında saklanacak yeri yoktu. "
Düşük kütle, ksenon ve diğer soy gazlar tersine kripton oluşturduğu değildir yıldız çekirdek sentezi içinde yıldızlı . Gerçekten de, enerji maliyeti üretme elemanları daha ağır nikel 56 ile eritme çok yüksektir. Sonuç olarak, süpernova patlamaları sırasında çok sayıda ksenon izotopu oluşur .
Endüstriyel olarak, ksenon a, yan ürün içinde ayrılması ve hava içine oksijen ve nitrojen . Genellikle çift kolonlu fraksiyonel damıtma ile gerçekleştirilen bu ayırma sonucunda elde edilen sıvı oksijen az miktarda ksenon ve kripton içerir. Ek fraksiyonel damıtma aşamaları gerçekleştirilerek, silika jel üzerinde adsorpsiyon veya damıtma yoluyla özütlenen soy gazların bir karışımı olan %0,1 ila 0,2 kripton ve ksenon kümülatif konsantrasyonu içerecek şekilde zenginleştirilebilir . Bu karışım daha sonra damıtma yoluyla ksenon ve kriptona ayrılır. Atmosferden bir litre ksenon çıkarmak 220 watt-saat enerji gerektirir . 1998 yılında dünya ksenon prodüksiyondu 5000 için 7,000 m 3 ( ) . Havadaki düşük konsantrasyonu nedeniyle, ksenon diğer hafif soy gazlardan çok daha pahalıdır. 1999'da, küçük miktarlar için satın alma fiyatı kripton için 1 €/l ve neon için 0.20 €/l' ye karşılık 10 €/l civarındaydı . Bu fiyatlar helyum 3'ün fiyatına kıyasla oldukça mütevazı kalıyor .
Bir ksenon atomu , 54 protonlu bir çekirdeğe sahip bir atomdur .
Gelen sıcaklık ve basınç normal şartlar , eğer bu bir gaz ve yoğunluğu 5,761 kg · m -3 ( ) . Sıvı halde, yoğunluğu ulaşabilir 3.100 g · cm -3 , en az ulaşılmasıyla üçlü nokta .
Aynı koşullar altında katı haldeki yoğunluğu 3.640 g · cm -3 ( ) 'dir .
Birkaç altında gigapaskal arasında basınç ksenon sergileyen metalik durumuna .
Xenon, soy gaz ailesinin bir parçasıdır. Bu valans tabakası tamamen dolu olduğu, en göre inert olan kimyasal reaksiyonlar .
Ancak çok güçlü oksidanlar tarafından oksitlenebilir ve birçok ksenon bileşiği sentezlenebilmiştir.
Bir tüpe yerleştirilen ksenon elektrik çarpmasıyla uyarıldığında mavi veya lavanta rengi bir parıltı yayar. Onun emisyon çizgileri kapak görünür aralık , ama en yoğun çizgiler bu renklenmeyi açıklıyor mavi, içindedir.
Sıvı veya katı ksenon, Xe + iyonlarının katı bir matrise implante edilmesiyle oda sıcaklığında üretilebilir . Birçok katı, katı Xe'den sürekli olarak daha küçük bir kafese sahiptir. Bu nedenle, implante edilen ksenon, sıvılaşması veya katılaşması için yeterli olabilecek basınçlarda sıkıştırılır.
Doğada 7 izotop kararlı (veya yarı kararlı) ksenon bulunabilir. Sadece kalay daha fazla sayıda kararlı izotopa (10) sahiptir, kalay ve ksenon 7'den fazla kararlı izotopa sahip olan iki elementtir. 124 Xe ve 134 Xe izotopları teorik olarak çift β bozunumuna uğramalıdır, ancak bu hiç gözlemlenmemiştir. Bir iki antineutrinos emisyonu ile çift β çürümesi (ββ2ν) izotop için gözlendi 136 2.11 x 10 bir yarı ömre ölçülen EXO-200 deneyi ile Xe 21 (yüz milyar kez yıldır evrenin yaş ) . 1.8 × 10 22 yıllık bir yarı ömre sahip XENON deneyi ile 124 Xe izotopu için bir çift elektron yakalama bozunması gözlemlendi .
Bu 7 izotopa ek olarak, 40'tan fazla kararsız izotop ve nükleer izomer incelenmiştir.
Bunlardan biri, belirli nükleer reaktörlerin (örneğin PWR'ler ) yönetimi için belirli zorluklar sunar . Söz konusu reaktörlerde, 135 ksenon gibi elde edilmiştir yavru arasında iyot 135 olan bir kaç saat sonra alçaltır , iksenon 135 , - bu bağlamda - daha sonra hızlı bir şekilde emerek parçalanır fizyon nötronları . Normal zamanlarda, üretim ve bozulma bu nedenle dengelidir. Reaktör gücü düştüğünde, nötronların üretiminde bir düşüş olur, bu durumda 135 Xe'nin bozunması için artık yeterli değildir , bu nedenle önceki saatlerin fisyonunun ürünü olarak birikmeye devam eder. Muazzam termal absorpsiyon kesiti (3 milyon ahır mertebesinde ) nedeniyle nükleer güçteki düşüşü arttırır . Daha sonra reaktörde " ksenon zehirlenmesi " olduğunu söylüyoruz .
Ayrıca, ksenon titanyum nitrür ( Gaz gelişmiş reaktör (veya Gaz soğutmalı hızlı reaktör için GFR) tipi reaktörlerde yakıtı çevrelemek için inert matris olarak kullanılan malzemelerden biri) gibi diğer malzemelere nüfuz edebilir .
Bir ksenon reaktörünün "zehirlenmesinin" incelenmesi, modellenmesi ve kontrolü ve bunların enerji akışlarının ve gücün dağılımı üzerindeki etkileri bu nedenle nükleer endüstri ve kaza yönetimi için önemli bir konu teşkil etmektedir .
Depremden sonra ve hatta ilk gönüllü depressurization önce 1 st reaktörün ksenon bir emisyon tesisler nükleer kesiminde muhtemel yapısal hasar gösterdi ki algılandı.
Daha sonra, Fukushima felaketinin başlamasını takip eden günlerde , Japonya'da ve Kuzey Amerika'ya kadar havadaki ksenon 133 ( 133 Xe) seviyesinde bir "rekor" artış kaydedildi (Amerikalı bilim adamları tarafından, havadaki radyoaktiviteyi araştırdılar). olası nükleer testleri tespit etme ağının bir parçası olarak ABD). Bu, kullanılmış yakıt havuzunda reaktör muhafazasının veya kritikliğin kaybının ilk güçlü göstergesiydi .
Bir ters modelleme yayınlanan ksenon ve sezyum emisyonlarının (Mart 2012) uluslararası bir ekip tarafından yapılmıştır. Hesaplama esasları, reaktör çekirdeklerinde ve ilgili havuzda bulunan (bilinen) yakıt miktarlarıydı. Bu veriler, Japonya, Kuzey Amerika ve diğer bölgelerdeki birkaç düzine istasyonda yapılan meteorolojik veriler ve ksenon analiz okumaları ile çaprazlanmıştır (radyoaktif ksenon ile zenginleştirilmiş "bulut" , Kuzey Amerika'ya ulaştı.15 Mart ve Avrupa üzerinde 22 Mart " Kazadan bir ay sonra (Nisan ortası, bu 133 Xe "kuzey yarımkürenin orta enlemlerinde oldukça düzgün bir şekilde dağılmış ve hatta ilk kez Avustralya'daki bir Darwin istasyonu tarafından güney yarımkürede de ölçülmüştü " bulundu ).
Saha ölçümleriyle desteklenen bu modellemeye göre, havaya salınan radyoaktif ksenon miktarları 11 ile 11 arasında 15 Mart 2011tarafından Fukushima Daiichi nükleer santral 15.3: çok yüksek (belirsizlik marjı: 12,2-18,3) EBQ STOHL ve diğerleri, ya da uygun 16.7 ± 1.9 EBQ veya 14.2 ± 0.8 EBQ (ortalama tahminine göre) ya da daha fazla ( 19.0 ± 3.4 EBq ) başka bir hesaplama yöntemine göre). Bu den iki kat daha fazla toplam ksenon deşarj olduğu Çernobilde tersine ise sezyum 137 emisyonların Fukushima 4 hasarlı reaktörler, sadece reaktör tahmin olanların% 43 miktarda karşılık n O Çernobil 4. Aynı zamanda muhtemelen tüm tarihteki en büyük nadir radyoaktif gaz salınımıdır . Bu ksenon içerir ve bozunumu ile iksenon üretimi ile açıklanmaktadır sonra füzyon zorluk 4 reaktör, yaydığı daha pek çok daha iyot 133 içine iksenon 133 , özellikle bu gibi görünüyor. Reaktör havuz içinde n O 4'e çünkü bu emisyonlar, bu havuzun serpilmesi başladığında hemen birkaç büyüklük derecesini düşürdü.
Yayılan ksenonun çok büyük bir kısmı Pasifik ve Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti, ancak Japonya da etkilendi ve Nisan ayında Japonya'da yapılan iyot ve sezyumun radyoaktivitesine eklenmelidir.Mayıs 2011ilk resmi geriye dönük değerlendirmeye tabidir. Bu ksenon, Japonların ilk iç ve dış maruziyetine katkıda bulunabildi.
Elektronik kabuğunun kararlılığına rağmen, tüm oksidasyon dereceleri II , IV , VI ve hatta VIII olan ksenon bileşikleri hazırlanmıştır .
1898'deki keşfinden bu yana, ksenonun ana kalitesi kimyasal hareketsizliği olmuştur. Ancak, 1933 gibi erken bir tarihte Linus Pauling , KrF 6'nınve XeF 6başarılı olamamasına rağmen izole edilebilirdi. Daha sonra, DM Yost ve AL Lake de başarısız oldu, ancak bu sefer ksenon ve diflor karışımını elektrik çarpmasına maruz bıraktı.
Ksenon'un reaktiviteye sahip olabilmesi ve birkaç düzine kimyasal bileşik arasında, diğer soy gazlarda olduğu gibi gerçek kovalent bağlara girerek var olabilmesi, elektronik alayının polarize edilebilirliğine atfedilir . Bu olan 4.01 Â 3 (= 4.01 x 10 -24 cm 3 ); kripton için 2,46'ya karşı (bazı kovalent bileşiklere de sahiptir); argon için 0.62; Neon için 0,39 ve helyum için 0,201. Polarize edilebilirlik, bir bakıma, diğer atomlarla kombinasyona girmek için gerekli bir özellik olan elektronik alayının deforme olma gücünü ifade eder.
Sentezlenen birinci molekül olduğu ksenon hekzafloroplatinatı hazırlanabilir Neil Bartlett içinde 1962 gibi birçok başka bileşikler hazırlanabilir ve bunun bir sonucu olarak, ksenon diflorür olarak XeF 2 , ksenon tetrafluorür XeF 4 , hegzaflorid ksenon XeF 6 , sodyum perxenate Na 4 XeO 6 * 8H 2 O, güçlü bir oksitleyici, ksenon trioksit XeO 3 , patlayıcı ve ayrıca ksenon tetraoksit XeO 4 . 2007 bilinen 80'den fazla Xenon bileşiklerin çoğu içeren flor ya da oksijen gibi, ksenon oksitetraflüorür XeOF 4 veya ksenon dioxydifluoride XeO 2 F 2 . Diğer atomlar ksenona (özellikle hidrojen veya karbon ) bağlandığında , genellikle flor veya oksijen içeren bir molekülün parçasıdırlar. Bazı ksenon bileşikleri renklidir, ancak çoğu renksizdir.
Organoksenon bileşikleri, Xe ( II ) veya Xe ( IV ) içerebilir .
Bu bileşikler, ksenonun iyonik kimyasına erişim sağlayan bir florür iyonunu sıyırarak veya sabitleyerek iyonlaşabilir. Aşağıdaki iyonlar bilinmektedir: XeF + XeF türetilen, 2 , yukarıda sözü edilen; bir florür iyonunun iki XeF + iyonu ile kompleksleşmesi olarak düşünülebilecek lineer iyon FXeFXeF + ; XeF 3+ ; XeF 5+ ve XeF 82- sadece en basit yapıları adlandırmak.
Son olarak, [AuXe 4 2+ ] (Sb 2 F 11 - ) 2 ( ) kompleksinde karakterize edilen tetraksenon-altın ( II ) AuXe 4 2+ katyonunun varlığına dikkat etmeliyiz .
1995'te Helsinki Üniversitesi'nden bir grup araştırmacı , ksenon dihidrit (XeH 2 ) ve daha sonra ksenon hidroksihidrit (HXeOH), hidroksenoasetilen (HXeCCH) ve ksenon içeren diğer organik moleküllerin sentezini duyurdu . HXeOXeH ve döteryumlu moleküller dahil olmak üzere başka bileşikler de sentezlenmiştir .
Ksenonun kimyasal bağlara katıldığı bileşiklere ek olarak , ksenon atomlarının örneğin su gibi kimyasal bir bileşik tarafından oluşturulan bir kristal kafes içinde tutulduğu klatratlar oluşturabilir. Bu, örneğin, bir durumdur ksenon hidrat , formül Xe'nin * 5.75H 2 ksenon atomlarının kafes su molekülleri tarafından oluşturulan kristal tuzak edildiği, O, ve aynı zamanda da döteryumlu analog Xe * 5, 75D 2 O ( ) . Bu klatratlar, Antarktika buzunun altındaki Vostok Gölü'nde olduğu gibi, yüksek basınç altında doğal olarak oluşabilir . Klatratların oluşumu ayrı ksenon, için kullanılabilir , argon ve kripton ile fraksiyonel damıtma . Ksenon atomu ayrıca fullerenlerin içinde hapsolabilir . Yakalanan atom , 129 Xe'nin NMR'si ile gözlemlenebilir . Bu teknik daha sonra, ksenonun çevreye olan kimyasal kaymasının büyük duyarlılığı nedeniyle fulleren içeren kimyasal reaksiyonları incelemeyi mümkün kılar. Ancak, ksenon atomunun kendisi fulleren reaktivitesini etkiler.
Ksenon atomları temel enerji halindeyken birbirlerini iterler ve bağ oluşturamazlar. Bununla birlikte, bir enerji girişi ile, bunlar geçici bir oluşturabilen dimer , bir in uyarılmış durum ( excimer de tahrik etmek ve taban durumuna geri elektron kadar). Dimer oluşabilir çünkü ksenon atomları çevresel elektron kabuklarını doldurmaya çalışırlar ve bunu geçici olarak komşu ksenon atomundan elektronlardan birini "yakalayarak" yapabilirler. Bir tipik süresi eksimer ksenon olan 1 ile 5 nanosaniye , ve uyarım ve emisyon ile yapılan bir foton arasında dalga boyuna bitişik 150 ve 173 nanometre . Kökeni açısından daha sorunlu olan üçüncü konu, üçüncü sürekliliktir. Kökeni bir moleküler iyon Xe'nin olduğu görülmektedir 2 + ( ) .
Ksenon ayrıca brom , klor ve flor gibi diğer elementlerle geçici olarak ikili iki atomlu bileşikler oluşturabilir . Bunun nedeni uyarılmış ksenonun alkali metallerinkine benzer bir elektronik yapıya sahip olmasıdır . Bu yüzden halojenlerle reaksiyona girmesi mantıklıdır . Bu moleküller lazerler alanında uygulamalara sahip: bize ver bakalım XeCl , Krf ...
Ksenon, kıt ve Dünya atmosferinden çıkarılması nispeten pahalı olmasına rağmen, birçok uygulamada kullanılmaktadır.
Xenon, ışık yayan cihazlarda, fotoğraf flaşlarında veya flaşlarda kullanılan bir ışık flaşı şeklinde kullanılır . Aynı zamanda, daha sonra uyumlu ışını üreten amplifikasyon ortamını uyarmak için lazerlerde kullanılır . 1960 yılında yapılan ilk katı lazer, bir ksenon lamba ile pompalandı ve nükleer füzyon için kullanılan lazerler de öyle .
Deşarj lambaları Ksenon bir var renk sıcaklığı öğle saatlerinde güneşin buna yakın ve içinde simüle etmek için kullanılan şezlong (bu lambaların rengi bir benzer olan siyah gövdesinin Güneş'in buna bir sıcaklık kapanışında). 1940'larda piyasaya sürüldükten sonra , bu lambalar film projektörlerinde kısa ömürlü karbon ark lambalarının yerini almaya başladı. 35 mm ve IMAX projeksiyon sistemlerinde ve diğer özel uygulamalarda standart olarak kullanılırlar . Bu ksenon ark lambaları mükemmel bir kısa dalga boyu ultraviyole radyasyon kaynağıdır ve ayrıca bazı gece görüş ekipmanlarında kullanılan yakın kızılötesinde yüksek yoğunlukta emisyon sergilerler .
Otomobil farları için milenyumun başlangıcından beri yüksek basınçlı xenon lambalar kullanılmaktadır . Bunlar, çok beyaz, hafif mavimsi bir ışıkla güçlü bir aydınlatma sağlayan deşarj lambalarıdır . Bir güç kaynağı gerektirdiğinden bu tip far, pahalı kalır yüksek gerilim ve sistem içinde servo içinde azimut ters yönde parlamayı sürücüleri engellemek için.
Plazma ekranlarındaki hücreler, elektrotlarla plazma olarak iyonize edilmiş bir ksenon ve neon karışımı kullanır . Bu plazmanın ve elektrotların etkileşimi, ultraviyole radyasyon üretir ve bu da ekran sisteminin görünür tarafını oluşturan fosfor içeren kaplamayı uyarır .
Xenon, yüksek basınçlı sodyum buharlı lambalarda "marş gazı" olarak kullanılır . Gerçekten de, tüm nadir radyoaktif olmayan gazlar arasında, en düşük termal iletkenliğe ve ilk iyonlaşma potansiyeline sahip olandır . İnert olduğundan, lambanın çalışması sırasında meydana gelen kimyasal reaksiyonlara müdahale etmez. Düşük ısı iletkenliği, çalışma sırasındaki ısıl kayıpları en aza indirmeyi mümkün kılar ve düşük iyonlaşma potansiyeli , soğuk gaz için nispeten düşük bir arıza voltajına sahip olmayı mümkün kılar, bu da lambanın çalıştırılmasını kolaylaştırır.
lazerler1962 yılında Bell Laboratuvarlarından bir grup araştırmacı ksenonda bir lazer etkisi keşfettiler ve daha sonra aktif ortama helyum eklenerek lazerin amplifikasyon kazancının arttığını keşfettiler. İlk excimer lazer , bir elektron ışını tarafından uyarılan bir dimer (Xe 2 ) kullandı ve 176 nm ( ) dalga boyunda ultraviyole içinde uyarılmış bir emisyon üretti . Ksenon klorür ve ksenon florür de excimer (veya daha kesin olarak exciplex ) lazerlerde kullanılmıştır . Ksenon klorür excimer lazer , örneğin dermatolojideki uygulamalar için kullanılmıştır . Ksenon florür 354 nm'de emisyona izin verir , ksenon klorür 308 nm'de ve bromür ksenon 282 nm'de , kripton florür lazeri ise 248 nm'de ultraviyole civarında yayar .
Tıp alanında ksenon anestezide kullanılabilmekle birlikte tıbbi görüntüleme cihazlarında da yer almaktadır .
AnesteziFiyatına rağmen ksenon genel anestezide kullanılabilir . 2008'in başında, Fransa'da sadece 2 hastane ( Nîmes ve Bordeaux Üniversite Hastanesi ) genel inhalasyon anestezisinde kullanılmak üzere donatılmıştı . Şu anda, Fransa'daki diğer iki MUB de yargılanıyor (CHU de Clermont-Ferrand ve Poitiers). Ancak, yüksek konsantrasyonlarda (%60'ın üzerinde) anestetik özelliklere sahip olduğu ve oksijen kaynağını %40 ile sınırladığı (bazı hastalar için yetersiz) olduğu için solunum düzeyinde kırılgan olan hastalar için kullanışlı görünmemektedir . Yan etkisi az olan bir anestezi yöntemidir ( tansiyonda düşme olmaz , daha hızlı uyanır ve bilince döner), ancak bu gazın çok pahalı olması şu an için kullanımını sınırlamaktadır.
Etkisini açıklamak için iki mekanizma önerilmiştir. Birincisi , sinaptik plazma zarında Ca2 + ATPaz'ın inhibisyonunu içerir (bu protein , kalsiyumun taşınmasını mümkün kılar ). Bu inhibisyonun, ksenon protein içindeki polar olmayan bölgelere bağlandığında bir konformasyonel değişiklikten kaynaklandığı düşünülmektedir . İkinci olası mekanizma, anestezik ve lipid tabakası arasındaki spesifik olmayan etkileşimleri içerir .
Xenon'un minimum alveolar konsantrasyonu (MAC) %71'dir, bu da onu nitröz oksitten %50 daha güçlü bir anestezik yapar . Bu nedenle hipoksi riskini sınırlamak için oksijen ile birlikte kullanılabilir . Nitröz oksitten farklı olarak, ksenon bir sera gazı değildir ve çevre için tehlikeli olarak kabul edilmez. Ancak, ksenonun yüksek maliyeti nedeniyle uygulamalar, ksenonun filtrasyon ve saflaştırmadan sonra geri dönüştürülebilmesi ve yeniden kullanılabilmesi için kapalı bir sistem gerektirecektir .
Tıbbi GörüntülemeTıbbi görüntülemede ksenon içeren çok farklı iki teknik kullanılmaktadır: radyoizotop 133 ve hiperpolarize ksenon kullanımı.
Radyoaktif ksenon 133 XeKsenon radyoizotop 133'ün gama emisyonu, tek foton emisyonlu tomografi aracılığıyla kalp , akciğerler veya beyin görüntülenmesinde kullanılabilir . Aynı izotop, kan akışını ölçmek için de kullanılmıştır.
hiperpolarize ksenonÇekirdekleri xenon kararlı izotoplarının ikisinin, 129 Xe ve 131 Xe var sıfır olmayan açısal momentumu ( nükleer spin ). Alkali elementlerin veya azotun buharları ile karıştırıldıklarında ve alkalinin absorpsiyon çizgilerinden birine karşılık gelen dalga boyunda dairesel polarize bir lazer akışına tabi tutulduklarında , nükleer spinleri , alkali değerlik elektronlarının bulunduğu bir değişim süreci ile hizalanabilir. lazer akısı tarafından polarize edilir ve polarizasyonlarını aşırı ince manyetik kuplaj ile ksenon çekirdeklerine aktarır . Alkali buharları tipik olarak rubidyum metalinin 100 °C'nin üzerinde ısıtılmasıyla üretilir . Ksenon çekirdeklerinin spin polarizasyonu, bir Boltzmann dağılımı tarafından tahmin edilen denge değerinden (tipik olarak oda sıcaklığında maksimum değerin % 0,001'i) çok daha yüksek olan maksimum olası değerinin %50'sini aşabilir . Bu geçici, denge dışı duruma hiperpolarizasyon denir .
129 Xe çekirdeğinin nükleer spini I = 1/2'dir ve bu nedenle elektrik dört kutuplu momenti yoktur . Bu nedenle, diğer atomlarla çarpışmalar sırasında dört kutuplu bir etkileşime girmez , bu da lazer kapatıldıktan ve alkali buharları çıkarıldıktan sonra bile hiperpolarizasyonun uzun süre korunmasına izin verir. oda sıcaklığında. (Boltzmann istatistiği ile tanımlanan) denge polarizasyona dönüş için eğirme dağıtım için gereken zamanı gevşeme süresi , T 1 . Durumunda iksenon 129 , T 1 gaz iksenon birkaç saat kan içinde çözüldü ksenon atomu, bir kaç saniye ile değişir, ve hatta, katı, iksenon, bir kaç güne kadar. Xenon 129'un hiperpolarizasyonu, manyetik rezonans görüntüleme ile tespitini inanılmaz derecede daha hassas hale getirir . Böylece diğer tekniklerle ve diğer dokularla kolay olmayan akciğerlerin görüntülerinin alınmasını mümkün kılmıştır. Örneğin, akciğerlerdeki gaz akışlarını görselleştirmek için kullanılmıştır. Vücudun belirli bölgelerini veya belirli hücreleri seçici olarak gözlemleyebilmek için, ksenonun hedeflenen hedefe özel bir ortamda tutulmasına yönelik çalışmalar yapılmıştır. Örneğin kafes, nörolojik çalışmalar için bir lipid emülsiyonu olabilir . Bir ile encaging, bir bioreceptor olarak hizmet etmek cryptophane çalışılmıştır.
Tersine, 131 Xe nükleer spin I = 3/2 ve sıfır olmayan bir dört kutuplu momente sahiptir. Gevşeme süresi birkaç milisaniye ile birkaç saniye arasındadır.
Ksenon, kabarcık odalarında , dedektörlerde ve yüksek moleküler ağırlığı ve inertliğinin onu çekici kıldığı alanlarda kullanılır.
Xenon, WIMP'ler ( Zayıf etkileşimli büyük parçacıklar ) için bir algılama ortamı olarak sıvı halde kullanılır . Böyle bir parçacık bir ksenon atomuyla çarpıştığında, teoride ondan bir elektron koparmalı ve parıldamaya neden olmalıdır . Ksenon kullanımı, bu etkileşimi, kozmik ışınlar gibi parçacıkların neden olduğu diğer benzer olaylardan ayırt etmeyi mümkün kılmalıdır . Ancak İtalya'daki Gran Sasso'nun ulusal laboratuvarında gerçekleştirilen Xenon deneyi henüz bir WIMP'nin varlığını doğrulamayı mümkün kılmadı. Hiçbir WIMP tespit edilmese bile, bu deney , diğer fizik modellerinin yanı sıra karanlık madde bilgisini geliştirmeye yardımcı olacaktır . Şu anda bu deney için kullanılan dedektör, dünyadaki diğer herhangi bir aletten beş kat daha hassastır ve duyarlılığı, 2008'de henüz bir büyüklük sırasına göre geliştirilmemiştir ( ) .
Ksenon için en yaygın olarak kullanılan yakıt iyon itme içinde uzay aracı bir gazlı iade kolayca (yüksek basınç altında) düşük olması nedeniyle iyonizasyon birimi atom kütlesi başına enerji ve oda sıcaklığına yakın sıcaklıklarda sıvı halde saklayın yeteneği ve motora güç verme durumu. Ksenonun atıl doğası, onu cıva veya sezyum gibi diğer yakıtlardan daha az kirletici ve iyonik motorlar için daha az aşındırıcı hale getirir . Xenon ilk olarak 1970'lerde uydulardaki iyon motorları için kullanıldı ( ) . Daha sonra Avrupa Smart 1 uzay aracı için itici olarak ve Amerikan sondası Dawn'ın üç iyon motoru için yakıt olarak kullanıldı .
Olarak analitik kimyada , perxenates oksidant olarak kullanılmaktadırlar. Ksenon diflorür kazınması için kullanılan silikon , özellikle MEMS (üretiminde, mikro elektro mekanik sistem ). Floroürasil , ilaç kanser , reaksiyona sokulması ile elde edilebilir ksenon diflorür ile urasil . İksenon, aynı zamanda kullanılan kırınım çözmek için bir yapı ve protein . 0,5 ila 5 MPa'lık bir basınç altında , ksenon tercihen proteinlerin hidrofobik boşluklarına bağlanır ve bir ağır atom türevlendirme yöntemiyle fazı geri kazanmak için kullanılabilir.
Radyoaktif olmayan ksenon anestezik olarak popülerdir ve radyoaktif 133 Xe, bazı doktorlar ve biyologlar tarafından akciğer fonksiyon çalışmaları ve belirli teşhisler için değerli bir ajan haline gelmiştir . Her iki durumda da hastanın protokolde belirtilen dozu alması önemlidir.
Bununla birlikte, ksenon çoğu plastik ve kauçukta hızla çözünür . Bu nedenle, kapların kapakları bu malzemelerden yapılmışsa kademeli olarak sızıntı yapabilir. Ancak Xenon, kapalı cam veya metal kaplarda olması durumunda normal sıcaklık ve basınç koşulları altında güvenli bir şekilde saklanabilir.
133 Xe'nin saklanmasına özel dikkat gösterilmelidir , çünkü pahalı olmasının yanı sıra radyoaktiftir (yarı ömür: 5.245 gün).
Üretilen ve uranyum 235, bu biri olan fizyon ürünleri , bu tedarik edilir 2 mi küçük şişeler ya da 370 ya da 740 içeren megabecquerels (10 ya da 20 miliküri arasında) iksenon 133 .
Kalibrasyon sırasında hazırlanan gaz %0.3'ten fazla xenon 133m içermiyordu ; en fazla %1,5 xenon 131m ; en fazla% 0.06 den 85 kripton fazla% 0.01 olup 131 iyot radyoaktif olmayan ksenon gibi vücutta davranmaya bilinen radioxenon gelen radyoaktivite menşeli az 99.9% 'den olan. Bu bileşim zamanla değişecektir ( bkz. radyoaktif bozunma ve ardından deney kabına döküldükten sonra olası sızıntılar).
Örneğin , 1960'larda ve 1970'lerin başında kullanılan 133 Xe "çoklu enjeksiyonlu" şişeler , ksenonlarının % 5 ila 6'sını (kapalı olarak depolandığında bile) kaybetti. Bu tip sızıntı soğukla %70 ila %80 oranında azaltılabilir. Benzer şekilde, bir ksenon solüsyonu içeren plastik bir şırınga, içeriğinin saatte ½ ila 1%'ini kendiliğinden kaybeder. Tuzlu çözeltilerde nispeten az çözünür olan ksenonun bir çözeltiden salınabileceği ve bu şırınganın pistonunun kauçuk contasına süzülebileceği de gösterilmiştir. Bir 2.5 cm 3 şırınga ihtiva eden 0.5 ml bir ksenon çözeltisi, 2 saat dahilinde ksenon% 50 kadar kaybedebilir.
Xenon 133 gaz inhalasyon dağıtım sistemi ( solunum cihazları veya spirometreler gibi ) ve ilgili tüp düzenekleri , çevreye radyoaktivite salmaktan (bir havalandırma sistemi ile korunmalıdır) / yeterli filtrelemeden kaçınmak için kapatılmalıdır .
Diğer soy gazların aksine, ksenon inert değildir.
Saf haliyle gerçekten toksik kabul edilmese de kanda kolayca çözünür ve kan-beyin bariyerini geçebilen maddelerden biridir . Belirli bir dozdan itibaren kısmi anesteziye (veya daha yüksek dozda solunması halinde toplam) neden olur. Belli bir dozun ötesinde, boğucu.
Öte yandan, ksenon bileşikleri toksiktir ve belirgin oksitleyici güçleri ve dioksijen ile ksenonu ayırma eğilimleri nedeniyle çoğu durumda patlayıcıdır .
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | ||||||||||||||||
1 | H | Hey | |||||||||||||||||||||||||||||||
2 | Li | olmak | B | VS | OLUMSUZLUK | Ö | F | Doğmak | |||||||||||||||||||||||||
3 | Yok | Mg | Al | Evet | P | S | Cl | Ar | |||||||||||||||||||||||||
4 | K | o | sc | Ti | V | cr | Mn | Fe | ortak | Veya | Cu | çinko | ga | Ge | As | Gör | Br | Kr | |||||||||||||||
5 | Rb | Bay | Y | Zr | not | ay | Tc | Ru | Rh | PD | Ag | CD | İçinde | Sn | Sb | Sen | ben | Xe | |||||||||||||||
6 | C'ler | Ba | NS | Bu | Halkla İlişkiler | Nd | Öğleden sonra | Sm | NS | gd | yemek | dy | Ho | Er | Tm | yb | Okumak | hf | Senin | W | NS | Kemik | ir | nokta | NS | Hg | TL | Pb | Bi | po | NS | Rn | |
7 | Cum | Ra | AC | NS | baba | sen | np | NS | NS | Santimetre | bk | bkz. | Dır-dir | FM | md | Numara | lr | Rf | db | Çavuş | bh | hs | dağ | Ds | Rg | Müşteri | Nh | fl | Mc | Sv. | Ts | og | |
8 | 119 | 120 | * | ||||||||||||||||||||||||||||||
* | 121 | 122 | 123 | 124 | 125 | 126 | 127 | 128 | 129 | 130 | 131 | 132 | 133 | 134 | 135 | 136 | 137 | 138 | 139 | 140 | 141 | 142 |
Alkali Metaller |
alkali toprak |
Lantanitler |
geçiş metalleri |
Zayıf metaller |
metal- loidler |
Olmayan metaller |
halo genleri |
soy gazlar |
Sınıflandırılmamış öğeler |
aktinitler | |||||||||
süperaktinitler |